سخنان اميرالمومنين درباره اولين مسلمان

1- من بنده خدا و برادر رسول اويم، منم صديق اكبر، پس از من جز دروغگوى تهمت زن ديگر كس آنرا نميگويد، من مدت هفت سال با رسول خدا " ص " نماز گزاردم، و اول كسى هستم كه با او بنماز ايستاد.

اسناد اين حديث از طرق ابن ابى شيبه، نسائى، ابن ماجه، حاكم و طبرى به صحيح پيوسته است و رجالش همه مورد وثوقند " مراجعه كنيد جلد 2 از همين كتاب صفحه 314 "

2- انا اول رجل اسلم مع رسول الله صلى اله عليه و سلم اين حديث را ابو داود به اسناد صحيحش از امير المومنين " ع " نقل كرده " شرح ابن ابى الحديد 258/3 "

3- انا اول من اسم مع النبى صلى اله عليه و سلم اين حديث را خطيب بغدادى در تاريخش 233/4 نقل كرده است

4- انا اول من صلى مع رسول الله صلى اله عليه و سلم

اين حديث را احمد نقل كرده و حافظ هيثمى در مجمع الزوائد آنرا آورده و گفته است: رجال حديث همه صحيح اند مگر حبه العرنى كه موثق است. و نيز ابو عمرودر استيعاب 458/2 و ابن قتيبه در المعارف 74 از طريق ابى داود از " شعبه " از سلمه بن كهيل، از حبه از امير المومنين " ع " نقل كرده كه اسنادش همه صحيح و رجال سندش همه موثق اند.

5- اسلمت قبل ان يسلم الناس بسبع سنين " رياض النضره 158/2 "

6- عبدت الله مع رسول الله سبع سنين قبل ان يعبده احد من هذه الامه " مستدرك الحاكم 112/3"

7- حكيم مولى زاذان آورده است كه شنيدم على " ع " مى گفت: صليت قبل الناس سبع سنين و كنا نسجد و لا نركع و اول صلاه ركعنا فيه صلاه العصر " هفت سال قبل از ديگران نماز گزاردم در آنروز ما سجده ميكردم ولى ركوع نداشتيم اول نمازى كه در آن ركوع انجام داديم نماز عصر بود " " شرح ابن ابى الحديد 258/3"

8- عبد الله قبل ان يعبده احد من هذه الامه خمس سنين " استيعاب 448/2، رياض النضره 158/2، السيره الحلبيه 288/1"

9- آمنت قبل الناس سبع سنين، " خصايص نسائى 288/1 "

10- ما اعرف احدا من هذه الامه عبد الله بعد نبينا غيرى، عبدت الله قبل ان يعبده احد من هذه الامه تسع سنين " خصايص نسائى ص 3 "

من كسى از اين امت را كه غير از پيامبر خدا به عبادت خدا پرداخته باشد جز خودم نمى شناسم. من مدت هفت سال خدا را پيش ازديگران پرستيده ام.

11- در خطبه روز صفين فرمايد:

پسر عم پيامبرتان، با شما و در برابر شما است و شما را به اطاعت پروردگارتان فرا ميخواندو به سنت پيغمبرتان با شما رفتار ميكند، كسى كه قبل از هر شخص ديگر نماز گزارده با ديگران برابر نيست، هيچكس در نماز گزاردن بر من پيشى نگرفته است " كتاب نصر 335، شرح ابن ابى الحديد 503/1 "

12- خدايا من بنده اى را از اين امت جز پيامبرت سراغ ندارم كه پيش از من تو را عبادت كرده باشد " اين سخن را سه بار تكرار كرد " سپس گفت من قبل از ديگران نماز گزاردم و در تعبير ديگر است كه فرمود: قبل از اينكه احدى نماز گزارد. اين حديث را احمد، ابو يعلى، بزاز، طبرانى، وهيثمى در مجمع 102/9 آورده و هيثمى گويد: اسنادش حسن است و نيز شيخ الاسلام حموى در فرائد باب 48 آنرا نقل كرده است.

13- در يكى او نامه هاى امير المومنين " ع " است كه به معاويه نوشت: شايسته ترين كس در تصدى امور اين امت، از مسلمانان قديم و جديد، كسى است كه نسبش به رسول خدا نزديك تر، و بكتاب خدا آگاه تر، و در دين خدا بيناتر باشد، اسلامش پيش از همگان و جهادش از ديگران برتر " كتاب صفين نصر بن مزاحم 168 چاپ مصر."

14- در حديثى از امير المومنين است كه فرمود: نه بخدا سوگند اگر من اول كس بودم كه اورا تصديق كردم، اول كسى نخواهم بود كه او را تكذيب كند " المحاسن و المساوى 36/1، تاريخ قرمانى حاشيه كامل ابن اثير 218/1 ".

15-رسول خدا " ص " روز دوشنبه مبعوث شد و من روز سه شنبه اش اسلام آوردم " مجمع الزوائد 102/9، تاريخ قرمانى 215/1، صواعق 72، تاريخ الخلفاء سيوطى 112، اسعاف الراغبين 148 ".

16- در يكى از نامه هاى آنحضرت " ع " به معاويه چنين آمده است: وقتى محمد " ص " مردم را به ايمان به خدا و توحيدش فرا خواند، ما اهل بيت اول كسانى بوديم كه به اوايمان آورديم، و آنچه را آورده بود، تصديق كرديم، ساليانى دراز بر ما گذشت كه در سرزمين هاى مسكون عرب غيراز ما كسى خدا را نمى پرستيد. " كتاب صفين ابن مزاحم 110 ".

17- روز صفين خطاب به اصحاب معاويه گفت: واى بر شما من اول كسى هستم كه به كتاب خدا فرا خوانده شدم و بدان پاسخ گفتم. " كتاب نصر 561 ".

18- معاذه دختر عبد الله عدويه گويد: على بن ابيطالب بر منبر رسول خدا " ص " ميفرمود: منم صديق اكبر، قبل از ابى بكر ايمان آوردم، و پيش از آنكه او اسلام آورد اسلام اختيار كردم. "مراجعه كنيد جلد 2 ص 314 همين كتاب " 19- در سخنرانى اش كه در لشگرگاه صفين ايراد كرد، گفت: آيا ميدانيد خداوند در كتابش پيشرو را بردنباله رو ترجيح داده و در اطاعت خداو رسول او حدى از اين امت بر من پيشى نجسته؟ گفتند: بلى. " مراجعه كنيد195/1 همين كتاب "

20- سه سال زودتر از آنكه ديگر مردم با رسول خدا " ص " نماز گزارند، من با او نماز گزاردم. " احمد با دو سند اين حديث را نقل كرده است."

21- روزى شورى در حديثى كه قبلا گذشت فرمايد: آيا كسى هست بين شما كه پيش از من خدا را به يگانگى شناخته باشد؟ گفتند: نه- آيا از شما كسى هست كه پيش از من به دو قبله نماز گزارده باشد؟ گفتند: نه " مراجعه كنيد 163/159/1، و اين جمله حديث را ابن ابى الحديد از روايات مستفيضه شمرده است "

22-

 

سبقتكم الى الاسلام طرا

غلاما ما بلغت اوان حلمى

 

" مراجعه كنيد جلد 2 ص 25 همين كتاب از ابيات آنحضرت خطاب به معاويه "

23-

 

انا اخو المصطفى لا شك فى نسبى	به ربيت وسبطاه هما ولدى
صدقته و جميع الناس فى بهم	من الضلاله و الاشرك و النكد

 

" ابن طلحه شافعى در مطالب السول ص 11 اين شعر را به على " ع " نسبت داده "

گويد: جابر گفت: شنيدم على اين اشعار را انشاد كرد و پيغمبر " ص" آنرا شنيد آنگاه تبسم فرموده گفت: راست گفتى يا على!

سخن امام حسن سبط پيامبر درباره اولين مسلمان

1- اين جمله از سخنرانى امام حسن " ع " است كه درمجلس معاويه ايراد فرمود: حضار مجلس شما را بخدا سوگند ميدهم آيا ميدانيد كسى را كه دشنام گفتيد، از نخستين روز، به هر دو قبله نماز گزارده و تو اى معاويه آنروز به هر دو قبله كافر بودى، و عمل او را گمراهى مى پنداشتى و لات و عزى را گمراهانه مى پرستيدى؟ شما را بخدا سوگند ميدهم آيا ميدانيد كه او در هردو بيعت، بيعت فتح و بيعت رضوان شركت كرد و تو اى معاويه در يكى از آنها كافر و در ديگرى عهد شكن بودى؟ شما را بخدا سوگند ميدهم آيا ميدانيداو در دعوت به ايمان بخدا نخستين پاسخ دهنده و تو و پدرت اى معاويه ازمولفه قلوبهم بودى.

" شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد 101/2 "

2- در سخنرانى امام كه در جلد اول صفحه 198 اين كتاب گذشت فرمايد: وقتى محمد " ص " به پيامبرى مبعوث گرديد و خدايش او را برسالت برگزيد وكتابش را بر وى فرو فرستاد و آنگاه او را مامور دعوت به حق كرد، پدرم اول كسى بود كه به او ايمان آورد و خدا و رسولش " ص " را تصديق كرد و خداوند در كتاب خود كه بر پيامبر مرسلش فرود آورد فرمايد: " افمن كان على بينه من ربه و يتلوه شاهد منه و دنبال آن فرمود: جدم " رسول خدا ص "متكى بر بينه و دليل خدائى بود و پدرم على كه دنباله رو او بود شاهد و گواهش بود.

نظريه اصحاب و تابعين درباره اولين مسلمان

1- انس بن مالك گويد: پيامبر " ص " دوشنبه مبعوث شد و على روز سه شنبه آن اسلام آورد، و در تعبير ديگر: پيامبر " ص" روز دوشنبه مبعوث شد و على سه شنبه آن نماز گزارد.

ترمذى در جامعش 214/2، طبرانى، حاكم در مستدركش 112/3، ابن عبد البر در استيعاب 32/3، ابن اثير در جامع الاصول بنابر آنچه در تليخص او تيسيرالوصول 271/3 آمده است، حمويى در فرائد السمطين باب 48، اين حديث را نقل كرده اند، و عراقى در التقريب بدان اشاره كرد و در شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد 258/3 و تذكره السبط 63 و سراج المنير شرح جامع الصغير 424/2 و شرح المواهب 241/1 يافت مى شود.

2- بريده اسلمى گويد: روز دوشنبه به پيامبر " ص " وحى رسيد و روز سه شنبه على " ع " نماز گزارد.

حاكم در مستدرك 112/2آنرا نقل كرده و اعتراف به صحتش نموده و ذهبى نيز آنرا پذيرفته است.

3- زيد بن ارقم گويد: اول كسى كه بخدا بعد از پيامبر " ص " ايمان آوردعلى بن ابيطالب است، تاريخ طبرى با دو سند صحيح كه هر دو سند رجالش موردوثوقند، مسند احمد 368/4، مستدرك حاكم 336/4 صحت آنرا اعتراف كرده اند و ذهبى آنرا پذيرفته است " كامل ابن اثير 22/2 ".

4- زيد بن ارقم گويد: اول كسى كه با رسول خدا نماز گزارد على " ع " بود، احمد و طبرانى بر طبق آنچه در مجمع هيثمى 103/9 آمده، اين جمله را از او نقل كرده اند و هيثمى گويد: رجال احمد، همان رجال صحيحين است، و نيز ابو عمرو در استيعاب 459/2 آنرا نقل كرده است.

5- زيد بن ارقم گفته است: اول كسى كه بعد از پيامبر خدا " ص "، بخدا ايمان آورد، على بن ابيطالب بود " الاستيعاب 459/2 ".

6- عبد اله بن عباس گويد: اول كسى كه نماز گزارد على " ع " بود. " جامع ترمذى 215/2، تاريخ طبرى 241/2 با سندهاى صحيح، كامل ابن اثير 22/2، شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد 256/3 ".

7- عبد اله بن عباس گويد: على " ع " را چهار خصلت بود كه ديگران از آن محرومند: او اول مردى از عرب و عجم است كه با پيامبر خدا " ص " بنماز ايستاد. " مستدرك حاكم 111/3، استيعاب 457/2 ".

8- عبد اله بن عباس گويد: مجاهد گفته است: اول كسى كه با پيامبر " ص " ركوع كرد على بن ابيطالب بود و درباره او اين آيه نازل گرديد:

" اقيموا الصلوه و اركعوا مع الراكعين " تذكره سبط ص 8 ".

9- عبد اله بن عباس در سخنانش گفت: فرزند جگرخوار، از ميان مردم شام، گروهى از اراذل و اوباش را براى مخالفت با على بن ابيطالب، پسرعم و داماد پيامبر خدا و اولين مردى كه با او نماز خواند، با خود همدست كرد. " كتاب صفين ابن مزاحم 360 شرح ابن ابى الحديد 504/1، حميره الخطيب 175/1 ".

10- عبد اله بن عباس گويد: براى على طلب غفران را خداى بزرگ در قرآن بر هر مسلمانى واجب كرده است آنجا كه گويد: اللهم اغفر لنا و لاخواننا الذين سبقونا بالايمان از اينرو بر هر مسلمانى كه بعد از على به اسلام گرويده، واجب است براى على استغفار كند " شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد 256/3 ".

11- و نيز عبد اله بن عباس گويد: اول كسى كه اسلام آورده، على بن ابيطالب است " الاستيعاب 458/2، مجمع الزوائد 102/9 ".

12- باز از عبد اله بن عباس است: على اول كسى بود كه از ميان مردم بعداز خديجه رضى اله عنه، ايمان آورد "استيعاب 457/2 ".

و گويد: ابو عمرو- رضى اله عنه- گفته: اين نسبت را احدى در صحت و وثاقت نقلش ترديد ندارد و زرقانى در شرح المواهب به صحت آن اعتراف كرده است 242/1.

13- ابن عباس در جانب زمزم در مكه سخن ميگفت و ما نزد او بوديم هنگاميكه سخنش بپايان رسيد مردى برخاست گفت: اى ابن عباس من مردى ازاهل حمص شام ميباشم، از مردمى هستم كه از على بن ابيطالب رضوان اله عليه بيزارى

جسته، او را لعن ميكنند، ابن عباس گفت: خدا آنان رادر دنيا و آخرت لعن كند و عذاب خوار كننده اى براى آنها فراهم سازد. آيابخاطر فاصله اى كه از نظر انتساب با پيغمبر دارد؟ يا بخاطر اينكه او اولين مرد مسلمانى بود كه در جهان بخدا و پيامبرش گرويد؟ و يا او اول كس بود كه نماز گزارد و ركوع كرد و به كارهاى نيك پرداخت؟ مرد شامى گفت بخدا سوگند اينان قرابت و سابقه ى اورا انكار نميكنند چيزى كه هست مى پندارند او مردم را بكشتن داد... تا آخر حديث " المحاسن و المساوى بيهقى 30/1 ".

14- عفيف گويد: در زمان جاهليت بمكه آمدم ميخواستم براى خانواده ام از لباسها و عطريات مكه خريدارى كنم، نزد عباس بن عبد المطلب كه مرد بازرگانى بود نشسته بودم و به كعبه مينگريستم، درآنوقت خورشيد در وسط آسمان در نهايت اوج خود بود ناگاه جوانى پديدار شد، ديده بر آسمان گشود و در برابر كعبه ايستاد آنگاه ديرى نپائيد پسرى آمد پهلوى او قرار گرفت و سپس مدتى نگذشت، كه زنى آمد پشت سر آنها ايستاد. جوان ركوع كرد، پسر جوان و آن زن بااو به ركوع رفتند، جوان سر برداشت وآندو سر برداشتند، جوان سجده كرد، پسر و زن هم بسجده افتادند. گفتم: اى عباس امر عظيمى روى داده عباس گفت: آرى امر عظيمى روى داده است. آيا ميدانى اين جوان كيست؟ گفتم: نه، گفت: اين جوان محمد بن عبد اله پسر برادر من است. و آيا ميدانى اين پسركيست؟ اين پسر على، برادرزاده من است، و آيا ميدانى اين زن كيست؟ اين زن خديجه دخت خويلد همسر آن جوان است، اين برادر زاده من، بمن خبر داده است پروردگارش، پروردگار آسمان و زمين، او را به دينى كه اظهار ميكند، امر كرده است. بخدا سوگند در تمام روى زمين كسى جز اين سه تن بر اين دين نگرويده اند

" خصائص نسائى 3، تاريخ طبرى 21/2، رياض النضره 158/2 استيعاب 459/2 عيون الاثر 93/1، كامل ابن اثير 22/2، سره الحلبيه 288/1 "

15- سلمان فارسى گويد: اول كسى كه از اين امت بر پيامبرش در حوض كوثر وارد شود اولين اسلام آورنده، على بن ابيطالب رضى اله عنه خواهد بود " استيعاب 457/2، مجمع الزوائد 102/9 ".

و اشاره كرده كه رجالش همه مورد وثوق اند و اين راويان را در رديف كسانى كه اولين اسلام آورنده را على بن ابيطالب معرفى ميكنند، اين عده بر شمرده اند. " اسكافى در رساله اش بر عثمانيه، ابو عمر در استيعاب، عراقى در شرح التقريب 85/1، قسطلانى در مواهب 45/1 ".

16- ابو رافع گويد: پيامبر " ص " روز دوشنبه اى كه مبعوث شد، اول روز خودش نماز گزارد و آخر همان روز خديجه و روز شنبه فرداى آنروز على " ع ". اين روايت را طبرانى طبق اظهار شرح المواهب 240/1 و عيون الاثر 92/1 نقل كرده است و با روايت قبلى هر دو را در رياض النضره 158/2 و شرح ابن ابى الحديد 258/3 ميتوان يافت.

17- ابو رافع گويد: على " ع " تا مدت هفت سال و چند ماه مخفيانه پيش از آنكه ديگرى نماز گزارد بنماز مى پرداخت. " طبرانى، هيثمى در مجمع 103/9 و حمويى در فرائد باب 47 روايت فوق را نقل كرده اند".

18- از كسانى كه روايت كرده اند على بن ابيطالب " ع " اولين مسلمان بود يكى ابوذر غفارى را نقل كرده اند " استيعاب 452/2، التقريب و شرح آن 85/1 مواهب اللدنيه 45/1 ".

19- خباب بن الارت گويد: ديدم على " ع " را كه پيش از ديگر مردم با پيغمبر " ص " نماز ميگزارد، او در آنروز بطور كامل بالغ شده بود. رساله اسكافى، و در استيعاب خباب را در رديف كسانى كه اولين مسلمان راعلى روايت كرده اند برشمرده 452/2، و المواهب اللدنيه 45/1.

20- مقداد بن عمرو كندى، يكى از كسانى است كه روايت اولين مسلمان بودن على " ع " را نقل كرده. " استيعاب 456/2، تقريب و شرح آن 85/1، مواهب اللدنيه 45/1 ". 21- جابربن عبد اله انصارى گويد: پيامبر " ص" روز دوشنبه مبعوث گرديد و على " ع " روز سه شنبه نماز گزارد.

طبرى 211/2، كامل ابن اثير 22/2، شرح ابن ابى الحديد 258/3 و ابو عمرو، عراقى، قسطلانى جابر را از كسانى كه اولين اسلام آورنده على بن ابيطالب را معرفى كرده است، نام برده اند.

22- ابو سعيد خدرى روايت كرده كه على بن ابيطالب اولين اسلام آورنده است " استيعاب 456/2، شرح تقريب 85/1، مواهب اللدنيه 45/1 ".

23- حذيفه بن اليمان گويد: روزى كه ما سنگ را پرستش ميكرديم و مشروب مى نوشيديم، على " ع " چهارده ساله فرزندى بود كه ايستاده شب و روزبا پيامبر " ص " نماز ميگزارد. در آنروز قريش پيامبر " ص " را نابخرد ميخواندند و هيچكس جز على " ع " از او دفاع نميكرد. " شرح نهج ابن ابى الحديد 360/3 ".

24- عمر بن الخطاب يكى ديگر از اين راويان است. عبد اله بن عباس گويد: شنيدم وقتى گروهى نزد عمر بودند، سخن از سابقين در اسلام بميان آمد، عمر گفت: اما درباره على شنيدم رسول خدا " ص " سه خصلت درباره او مى گفت، كه بسيار آرزو ميكردم يكى از آن خصلتها براى من بود. رسيدن به اين آرزو از هر چه خورشيد بر آن بتابد براى من محبوبتر است. من و ابو عبيده و ابوبكر و گروهى از اصحاب پيغمبر " ص " در نزد آنحضرت بوديم كه دست به پشت على رضى اله عنه ميزد، و بدو ميگفت: يا على تو اول مومنى هستى كه ايمان آورده و اول مسلمانى كه به اسلام گرويده و نسبت تو به من، مانند هارون به موسى است. " رساله اسكافى، مناقب خوارزمى، و شرح ابن ابى الحديد 258/3 ".

25- عبد اله بن مسعود گويد: اول حديثى كه در امر پيامبر خدا " ص " دانستيم اين بود كه با بنى اعمام به مكه آمديم... آنگاه حديث عفيف را كه در صفحه قبل متذكر شديم نقل كرده است. " مراجعه كنيد به رساله اسكافى ".

26- از ابو ايوب انصارى، طبرانى روايت كرده كه گفت: اول الناس اسلاما على بن ابيطالب " ع " " شرح تقريب 85/1، شرح زرقانى 242/1 ".

27- ابو مرازم يعلى بن مره كسى است كه زرقانى در شرح المواهب 242/1، او را يكى از آنان كه على را نخستين مسلمان ميداندنامبرده است.

28- هاشم بن عتبه مر قال به على گفت: شما اى امير مومنان از همه مردم نسبت به رسول خدا " ص " نزديكتر و سابقه ات از همه برتر و مقدم تر است. " كتاب نصر 125جمهره الخطب 151/1 ".

29- در گفتارى از هاشم بن عتبه، در روز صفين آمده است كه گفت: همانا امير ما اول كسى است كه با رسول خدا نماز خواند و داناترين فرد در دين خدا و مقدم از ديگران نسبت به رسول خدا است. " كتاب نصر 403، تاريخ طبرى 24/6، كامل ابن اثير 135/3 "

و اين هاشم بن عتبه در روز صفين گفته است:

پسر عم احمد بزرگوار كه پيامبر از راه هدايت در او تجلى كرده است، او اولين تصديق كننده اش، و اولين نمازگزارى است كه تا حد درگيرى سخت با كفار جنگيده است.

30- مالك بن حارث اشتر، در يكى از سخنرانى هايش گويد: با ما است پسر عم رسول خدا " ص " وشمشيرى از شمشيرهاى او، على بن ابيطالب. او كه با پيامبر " ص " نماز گزارد و هيچ مردى در نماز گزاران با پيامبر بر او پيشى نگرفت. در همه دوران زندگى، از كودكى تا كهولت هيچگونه اثرى از حالات كودكى وكوتاهى ها و لغزش هاى جوانى در او ديده نشده، او هميشه در دين خدا دانا و بحدود الهى عالم بوده است. "كتاب نصر 268، شرح ابن ابى الحديد 484/1، جمهره الخطب 183/1 ".

31- عدى بن حاتم در سخنرانى اش خطاب به معاويه گويد: ما تو را ميخوانيم به مردى كه برترين اين امت از نظر سابقه و بهترين آنان از لحاظ تاثير در اسلام است بپيوندى. " كتاب نصر 221، تاريخ طبرى 2/6، شرح ابن ابى الحديد 344/1 " و در تعبير ابن اثير در كامل: پسر عم تو، سرور مسلمانان و از لحاظ سابقه از همه برتر است.

32- عدى بن حاتم در سخن ديگرش گويد: اگر او را بر شما فضيلت است، شما را ياراى همانندى بااو نيست بنابراين يا تسليم او گرديد ويا در مقابلش پيكار كنيد، بخدا سوگند اگر از لحاظ علم به كتاب و سنت بنگريد، او داناترين افراد به كتاب و سنت است، و اگر از لحاظ اسلام بررسى كنيد، او برادر پيامبر خدا " ص " و سر سلسله اسلام است. " الامامه و السياسه 103/1 ".

33- محمد بن الحنفيه، سالم بن ابى الجعدگويد به محمد گفتم: آيا ابوبكر اسلامش از همه مقدم بود؟ گفت: نه. " استيعاب 458/2 ".

و وقتى ثابت شد ابوبكر اولين مسلمان نبوده بى ترديد اول مسلمان على " ع " بوده است.

34- طارق بن شهاب احمسى در سخنانش آمده: آنگاه گفتم على را، كه اول مومنان در ايمان بخدا و پسرعم پيامبرش و وصى اوست، فرا خوانيد، اين برتر است... تا آخر " شرح ابن ابى الحديد 76/1 ".

35- عبد اله بن هاشم مرقال در سخنرانى اش گويد: ايها الناس همانا هاشم در راه اطاعت پسر عم رسول خدا و اولين مومن به او، و داناترين مردم در دين خدا، به جهاد پرداخت. " كتاب نصر 405 ".

36- عبد اله بن حجل گفت: اى امير مومنان شما در ميان ما اولين ايمان آورنده و آخرين كسى هستى كه تادم آخر با پيامبر " ص " همدم بوده اى" الامامه و السياسه 103/1 كتاب نصر "

37- ابو عمره بشير بن محصن در اجتماعى از اصحاب على و معاويه گفت: سرور ما " على " ع " " از همه خلق از لحاظ فضيلت، و ديندارى، و سابقه در اسلام، و نزديكى با پيامبربه امر خلافت شايسته تر است " كتاب نصر 210 ". 38- عبد اله خباب بن الارت- ابن قتيبه درباره اش گويد: گروهى از خوارج كه بر على " ع " خروج كرده بودند در حال حركت به مرديكه زنش را بر الاغى سوار كرده و آنرا هدايت ميكرد، رسيدند در آنوقت او، رود فرات را عبور ميكرد به او گفتند: كيستى تو؟ گفت: مردى از مومنانم، گفتند: درباره على بن ابيطالب " ع " چه ميگوئى؟ گفت ميگويم او امير مومنان بود و نخستين كسى است كه بخدا و رسولش ايمان آورد، گفتند: نامت چيست؟ گفت: من عبد الله بن خباب بن الارت يكى از صحابه رسول خدا ام " الامامه و السياسه 122/1 "

39- عبد اله بن بريده گويد: از مردان اولين كسيكه اسلام آورد على بن ابيطالب است و آنگاه گروه سه نفرى: ابوذر، بريده و يكى از پسر عموهاى ابوذر ميباشند.

اين حديث را محمد بن اسحاق مدنى در جلد اول مغازى نقل كرده است.

40- محمد بن ابى بكر- در قسمتى از نامه اى كه به معاويه نوشت، چنين آمده است:

نخستين كسى كه اسلام را پذيرفت و بدرگاه خدا رو آورد و تصديق و موافقت رسول خدا " ص " را نموده و اسلام آورده و تسليم او گرديد، برادر و پسر عمش على بن ابيطالب بود.... تا آنجا كه گويد:

او از ميان همه مردم، در اسلام مقدم و در انديشه راستگوتر بود.... تا آنجاكه گويد:

واى بر تو " اى معاويه " تو خود را با على همطراز و حال آنكه او وارث پيامبر " ص " و وصى او، و پدر فرزندانش، و اولين پيروانش بود، و او آخرين كسى است كه با پيامبر "ص " ملاقات داشت، پيامبر اسرار خود را با او در ميان نهاد و در كار خود تنها او را شريك گردانيد. " كتاب صفين 0 115 جمهره الخطب 149/1 " 41- عمرو بن حمق بن على " ع " گفت: من براى پنج خصلت بشما ارادت ميورزم و شما را دوست دارم: شما پسرعم رسول خدا " ص "، و اول مومن به او، " و در تعبير ديگر اولين اسلام آورنده " و پدر فرزندان پيامبر " ص "، در ميان ما هستى و از نظر جهاد بزرگترين مردان مهاجر ميباشى " كتاب صفين 115، جمهره الخطب 149/1 "