|
ش (تبریز): با
دلایل «عقلی» و نقلی بیان کنید که چرا حوادث طبیعی را عذاب الهی
می‌دانیم و نه قهر طبیعت و یا یک سری حوادث معمول و عادی؟
پیش‌تر به صورت مبسوط در باره‌ی
عذاب الهی، مسخ انسان، حوادث طبیعی و ... توضیحات مبسوطی ارائه شده بود
که می‌توانید در آرشیو بخش «متفرقه» آنها را مطالعه نمایید. (1) – (2).
اما در این بخش نیز نکات ذیل ایفاد می‌گردد:
الف – واژه‌ی «قهر طبیعت» را در مقابل «عذاب الهی» وضع کرده‌اند و درست
نیست. چرا که طبیعت فاقد شعور منتج به اراده و عمل است و نمی‌تواند با
کسی قهر یا آشتی نماید.
ب – تا وقتی انسان در عالم طبیعت زندگی می‌کند، نعمت و عذاب الهی نیز
از راه‌ها و با ابزار طبیعی به او می‌رسد. چنان چه حتی وحی خداوند توسط
پیامبری که یک انسان زنده است، می‌شنود، حرف می‌زند، غذا می‌خورد، کار
می‌کند، می‌خوابد و می‌میرد به انسان می‌رسد، روزی توسط عوامل طبیعی و
رفتارهای طبیعی به انسان می‌رسد و عذاب نیز این قاعده مستثنی نبوده و
به وسیله عوامل طبیعی می‌رسد.
این القای غلط و منحرف کننده‌ای است که گمان شود، اگر فعلی از ناحیه‌ی
خداوند متعال باشد، حتماً باید از طریق غیر طبیعی و به شکل غیر علمی
باشد و اگر حادثه یا فعلی طبیعی و منطبق با علم بود، حتماً از شعور
طبیعت بوده و به خداوند ربطی ندارد. در هر حال این عالم را خداوند
متعال بر اساس علم حکیمانه‌ی خود خلق نموده است و همه‌ی فعل و انفعالات
نیز در چارچوب‌های عقلی و علمی و در ید قدرت او انجام می‌پذیرد.
ج – کدام عذاب الهی بر اقوام گذشته از غیر راه‌های طبیعی بوده است؟
طوفان نوح، شکافته شدن دریا، بادهای صرصر و ... همه و همه شکل طبیعی
دارد، چرا که ما در عالم طبیعت زندگی می‌کنیم. به عنوان مثال نقلی:
«وَ أَمَّا عادٌ فَأُهْلِكُوا بِريحٍ صَرْصَرٍ عاتِيَةٍ» (الحاقه - 6)
ترجمه: و اما قوم عاد به وسيله‌ی بادى بسيار سرد و تند و طغيانگر و
ويران ساز به هلاكت رسيدند.
«إِنَّا أَرْسَلْنا عَلَيْهِمْ حاصِباً إِلاَّ آلَ لُوطٍ نَجَّيْناهُمْ
بِسَحَرٍ» (القمر - 34)
ترجمه: و ما بادى سنگ آور بر آنان فرستاديم، و به جز خاندان لوط كه در
سحرگاهان نجات داديم همه را هلاك كرديم.
«فَأَخَذَتهُْمُ الصَّيْحَةُ مُشْرِقِينَ * فَجَعَلْنَا عَالِيهََا
سَافِلَهَا وَ أَمْطَرْنَا عَلَيهِْمْ حِجَارَةً مِّن سِجِّيلٍ» (74)
ترجمه: پس ناگهان در هنگام طلوع آفتاب صيحهاى كارشان بساخت * و ما
شهرشان را زير و رو كرديم و سنگى از سجيل بر آنان بباريديم.
و همین طور است ده‌ها آیه‌ی دیگری که در باره‌ی عذاب اقوام گذشته نازل
شده است و همه از راه و به شکل طبیعی بوده است. حتی خلقت حضرت آدم (ع)
نیز شکل طبیعی و علمی دارد. از خاک و بر اساس علم و قدرت حکیمانه‌ی
خداوند متعال خلق شده است و خلقت، تولد و مرگ سایر بنی آدم و همه‌ی
جانداران و مخلوقات در عالم طبیعت نیز خارج از قواعد طبیعی نمی‌باشند.
د – اما توجه به این نکته‌ی مهم ضروری است که پس از خاتم الانبیاء و
المرسلین حضرت محمد (ص)، هیچ عذابی بر هیچ قومی نازل نشده است. چون
خداوند او را رحمتی برای همه‌ی اقوام و جهان خلقت فرستاده است:
«وَ ما أَرْسَلْناكَ إِلاَّ رَحْمَةً لِلْعالَمينَ» (الأنبیاء - 107)
ترجمه: و ما تو را جز رحمتى براى جهانيان نفرستادهايم.
لذا آن چه که پس از ایشان وقوع می‌یابد، «بلاء» است و نه «عذاب». معنای
بلا نیز امتحان می‌باشد. انسان‌ها به بلاهای متفاوتی دچار می‌شوند و
نسبت به هر چیزی امتحان می‌شوند.
حتی نعمت‌های الهی نیز به نوبه‌ی خود بلاء می‌باشند و چه بسا همین بلاء
و امتحان موجب ضرر و خسران آنها گردد. مثل کسی که به نعمات ظاهری دنیا
دست می‌یابد و بدین واسطه اهل کفر و یا معصیت می‌گردد.
زلزله، سیل، آتش‌فشان و ... که همه در طبیعت رخ می‌دهد، در عین حال که
از ید علم و قدرت حکمیانه‌ی خداوند متعال خارج نیست و به اراده‌ی او
صورت می‌پذیرد، بلا و امتحان نیز هست. لذا ممکن است یک بلای الهی، موجب
رشد و بهره‌مندی شخص یا امتی گردد و همان بلاء موجب ضرر و خسران شخص یا
امت دیگری شود.
در نتیجه بندگی خدا، توکل، توسل، عبادت، دعا، صدقه و ...، ضرر بلاء را
از انسان و انسان را از ضرر آنها دور می‌سازد و گناه معصیت سبب دچار
شدن فرد یا جامعه به آسیب، ضرر و خسران می‌گردد. چرا که گناه خود خارج
شدن از روال طبیعی و منطبق با سنت الهی است. و به همین دلیل، بلاء قابل
دفع است. یعنی دور شدن از صدمات آن ممکن است، اما عذاب الهی قابل دفع
نیست و وقتی بر شخص یا امتی تعلق بگیرد، هلاکت حتمی است.
x-shobhhe.com | 
