ش (تهران): آیا واقعاً هر سؤال، شک و شبهه‌ای
ناشی از القائات شیطان و یا دشمنان اسلام و انقلاب است؟
هر سه مورد و مبادی و آثارشان با یک دیگر متفاوت است که در ذیل به صور ت
مختصر توضیح داده می‌شود:
الف – سؤال، کار ذهن و فکر فعال است. لازمه‌ی حیات معقول، ایجاد سؤال
در ذهن و جستجوی سالم برای یافتن پاسخ درست است. به قول مرحوم علامه‌ی
جعفری: «کسی که سؤال ندارد، عقل ندارد». چرا که به طور قطع هر عاقلی
تفکر می‌کند و از آنجا که عالم به غیب و شهود نیست و همه چیز را
نمی‌داند، برایش سؤال ایجاد می‌شود و از روی طبع به دنبال پاسخ سؤالش
می‌گردد. پس سؤال داشتن نه تنها نکوهیده نیست، بلکه بسیار هم پسندیده
است و آموزه‌های قرآنی و اسلامی نیز بشر را موظف به تفکر، سؤال و یافتن
پاسخ برای ارتقای عقل، دانش و بینش نموده است.
ب – شک، انواع و اقسامی دارد که به طور خلاصه می‌توان به «شک سالم» و
«شک ناسالم» تقسیم نمود. شک سالم، بسیار خوب و آغاز یقین است. در
روایات آمده است که شخصی به امام صادق علیه‌السلام عرض نمود: «هلاک
شدم»! پرسیدند: چرا؟ گفت: شک کردم. پرسیدند: به چه چیز شک کردی که
می‌گویی هلاک شدم؟ عرض کرد به خود خدا! یعنی شخص به اصل وجود خدا شک
کرده بود، نه زیر مجموعه‌های چون قرآن، اسلام، ولایت و ...، امام
فرمودند: «الله اکبر، هذا اول الیقین» - یعنی: الله اکبر، این تازه اول
راه یقین است. آری، راه یقین از شک می گذرد و معمولاً تا انسان در
ابتدا شک نکند، در انتها به یقین نمی‌رسد.
اما شک ناسالم، نوعی بیماری است که به آن بیماری شکاکی نیز گفته می‌شود
و اختصاصی هم به مسائل اسلامی ندارد. بلکه انسان مبتلا به شکاکی، به
همه چیز شک می‌کند و حتی پس از حصول یقین، باز به یقین خود هم شک
می‌کند و چنین شکی مهلک است.
ج – شبهه، مقوله‌ای کاملاً متفاوت است. چنان چه از نامش پیداست، نوعی
«شبیه‌سازی» برای انحراف ذهن است. شبهه‌افکن، بخشی از حق را می‌گیرد و
بخشی از باطل را شبیه آن جلوه می‌دهد و هر دو را مخلوط می‌کند، تا
نتیجه‌ی سوئی به دست‌آورده و برای ایجاد انحراف به اذهان القاء کند.
شبهه‌ها معمولاً بر دو پایه «اگر» و «پس» استوار هستند. «اگر» همان
موضوع یقینی مخاطب است که شبهه‌ساز با «اگر» آن را متزلزل می‌شمارد و
«پس» نتیجه‌ی انحرافی است. مثلاً می‌گوید: «اگر چنین است، پس چرا چنان
شد». و گاه یا حتی اغلب این «اگر»ها و «پس»ها هیچ سنخیتی هم با یک دیگر
ندارد. به عنوان مثال: «اگر اسلام دین بر حقی است، پس چرا فلان
روحانی‌نما رانت‌خواری کرد»؟!
دقت نمایید، حقانیت اسلام که یقینی است، با «اگر» مشکوک قلمداد می‌گردد
و عمل خلاف یک انسان، ملاک قضاوت در مورد یک «دین» قرار می‌گیرد. این
همان شبهه‌سازی است.
شبهه، معمولاً از سوی دشمنان ساخته و با کمک ایادی و نیز نادانان توزیع
شده و به روش‌های متنوع تبلیغاتی بر اذهان القاء می‌گردد.
اگر در آموزه‌های قرآنی نیز دقت کنیم، مشاهده خواهیم نمود که حق‌تعالی
«سؤالات» بسیاری مطرح می‌نماید و به آنها پاسخ می‌دهد و یا حتی به
سؤالات مطروحه از ناحیه‌ی کفار پاسخ می‌دهد. در مورد شک نیز دلیل و
برهان ارائه می‌نماید تا شک سالم برطرف گردد، اما در خصوص شبهه
می‌فرماید که قلب‌های مریض و منافقین از آن پیروی می‌کنند.
x-shobhe.com |
بازگشت به صفحه ی شبهات متفرقه
