احکام و حقوق/شبهه93

قبل از بیان احکام، باید توجه شود که در شئون مختلف زندگی، اهداف، میل‌ها، خوش‌آمدها و ناخوش‌آیندهای بسیاری وجود دارد و در هر امری چنین است.

گاه این اهداف و امیال در راستای هدف نهایی که همان محبوب و معشوق حقیقی [خداوند متعال] است قرار دارد، مثل علاقه به هر عمل صالحی که برای رضای او انجام شود، در این حالت انجام آن امور نه تنها خوب است، بلکه لازم و گاه واجب است. اما گاهی اهداف کوچک‌تر یا امیال زودگذرتر، نه با هدف نهایی مغایرت دارد و نه نقش خاصی در تقرب دارد که به آن مباحات گفته می‌شود، یعنی به میل خودت است، می‌خواهی انجام بده و می‌خواهی انجام نده (مثل یک سفر تفریحی). و البته انسان می‌تواند و نیز باید که کار مباح را نیز به گونه‌ای انجام دهد که مورد رضایت بوده و سبب قرب گردد.

اما گاه اهداف یا امیال و یا خوش‌آمدها و ناخوشایندهایی پیش می‌آید که مغایر با هدف کلی و قرب به معبود، محبوب و معشوق واقعی است. یعنی مانع از رشد انسان و نزدیک‌تر شدن مرتبه وجودی‌اش به کمال (خداوند متعال) می‌گردد، بدیهی است که باید از این گونه امور پرهیز نماید. لذا فرمود این کارها را انجام نده. یعنی «حرام» اعلام نمود.

طهارت، وضو، نماز و غسل:

مسلمان و کسی که خود را بنده‌ی او می‌بیند، می‌داند که اموری چون طهارت، نماز و غسل برای او واجب است و می‌داند که نماز معراج مؤمن است و احکام، آداب، بایدها و نبایدهایی دارد که از جمله آنها «وضو و غسل» می‌باشد و نیز می‌داند که اگر چیزی مانع از رسیدن آب به محل وضو و یا غسل گردد، وضو و غسلش صحیح نیست. حال چه الزامی دارد که حتماً یک مانع ایجاد کند و بعد دنبال راه‌کار بگردد؟ مگر این مانع چقدر می‌ارزد؟! و یا مثلاً می‌داند که زن باید مقابل نامحرم زینت نکند و اگر زینت داشت، آن را بپوشاند؛ پس چه الزامی دارد کاری کند که یا او را به حرام می‌اندازد و یا برایش مشقت‌ساز می‌گردد؟!

کشت ناخن، یک خواسته است، یک تمایل است، گاهی برای زیبایی است و گاهی برای عقب نماندن از مُد و به ندرت به خاطر نداشتن ناخن؛ لذا فی نفسه اشکالی ندارد؛ اما اگر مزاحم وضو، غسل و نماز است، کدام را باید ارجح شمرد و انتخاب نمود؟

احکام (استفتائات):

با توجه به این که موضوع کاشت ناخن، اخیراً بسیار مُد شده و مورد سؤال دوشیزگان و بانوان گرامی - که در ضمن مقید به رعایت احکام و عبادات و از جمله نماز هستند قرار گرفته است-، بخشی از احکام مربوطه ذیلاً ایفاد می‌گردد:

آیت‌الله العظمی خامنه‌ای:

سوال: کاشت ناخن مصنوعى براى بانوان چه حكمى دارد؟

جواب: کاشت ناخن فى نفسه اشکال ندارد و با فرض صدق زینت، باید از نامحرم پوشانده شود.

سوال: اگر كسى ناخن مصنوعى بكارد، براى وضو و غسلش چه باید بكند؟

جواب: در صورت كاشت ناخن، براى وضو و غسل باید مانع ـ ولو با صرف هزینه ممكن ـ برطرف گردد و چنانچه می‌داند امكان برطرف‌کردن آن نیست و یا رفع آن با مشقّت غیر قابل تحمّل همراه بوده و یا ضرر قابل توجهى دارد، در وقت نماز باید وضو یا غسل را انجام دهد سپس مبادرت به این كار كند و وضو و غسل‌هاى بعدى را باید به‌صورت جبیره انجام دهد(یعنى با دست مرطوب مانع را مسح نماید)؛ اما در صورتى که امکان برطرف کردن آن ـ ولو در روز‌های بعد ـ باشد و برطرف نكند، وضو و غسل جبیره باطل خواهد بود.

آیت الله العظمی سیستانی:

سوال: برخی خانم‌ها ناخن‌هایشان را به قصد آرایش از حد طبیعی بلندتر می‌كنند و چون گاهی اوقات آنها می‌شكنند، طبیبان روكشی تجویز می‌كنند كه تا پاسی از روز روی ناخن‌ها می‌ماند و با علم به این كه آن روكش و یا لاك و "مانكور" مانع از رسیدن آب به هنگام غسل و وضو به ناخن‌هاست آیا استفاده خانمها از چنان روكش، لاك و یا مانكور جایز است و وضو و غسل با آن چطور است؟

جواب: غسل و وضو با چنان چیزی كه مانع از وصول آب می شود صحیح نیست و ناگزیر باید آنها را برای انجام غسل و وضوی صحیح زایل و پاك كرد و قصد آرایش، مجوّز چنان كاری نمی‌شود.

آیت الله العظمی صافی گلپایگانی:

سوال: كاشتن ناخن برای زنان چه حكمی دارد؟

جواب: كاشتن ناخن به صورتی كه برای وضو و غسل نتوانند آن را بردارند اشكال دارد ولی چنانچه شخصی مرتكب این عمل شده باشد، در صورت امكان، ناخن مصنوعی را بردارد و وضو و غسل به نحو معمول انجام شود و در صورت عدم امكان برداشتن ناخن، با همان حال وضو و غسل به عنوان جبیره انجام شود و احتیاطاً تیمّم هم كند.

آیت الله العظمی مکارم شیرازی:

سوال: لطفا بفرمایید کاشت ناخن توسط بانوان چه حکمی دارد و آیا میتوان با این نوع ناخن وضو گرفت و غسل کرد و نماز خواند ؟

جواب: کاشت ناخن مانع رسیدن آب به عضو می شود و وضو و غسل با آن باطل است.

آیت الله نوری همدانی:

سوال: آیا کاشت ناخن مصنوعی جایز است؟

جواب: جایز نیست.

آیت الله العظمی وحید خراسانی:

سوال: آیا کاشت ناخن مصنوعی جایز است؟

جواب: چون زیرش آب نمی رود جایز نیست.

مرحوم آیت الله العظمی بهجت (ره) – برای کسانی که با اجازه مرجع زنده، در تقلید ایشان باقی مانده‌اند:

سوال: اخیرا افرادى كه فاقد ناخن هستند، به وسیله پیشرفت علم پزشكى مى توانند ناخن مصنوعى بكارند؛ حكم شرعى كاشتن ناخن مصنوعى را بیان فرمایید.

جواب: شخصى كه اصلاً ناخن ندارد و مى‌خواهد ناخن مصنوعى بكارد، آن ناخن جزو بدن او نمى‌شود، چون رشد و نموّ ندارد و از اوّل این كاشتن جایز نیست، چون اضطرار ندارد.

سوال: در هر حال اگر كسى ناخن مصنوعى بكارد، وظیفه‌اش در وضو و غسل چیست؟

جواب: در وضو و غسل اشكال پیدا مى شود و در داخل وقت نماز، ضایع نمودن امر واجب محسوب مى شود و قبل از وقت نماز هم خلاف احتیاط است؛ ولى اگر این كار را كرد و هنگام وضو یا غسل امكان بیرون آوردنِ آن نبود، باید در مسح و غسل عمل به جبیره كند.

x-shobhe