لطفا حدیثی را درباره محدوده حجاب زن، ذکر کنید.

93/11/28

لطفا حدیثی را درباره محدوده حجاب زن ذکر کنید یا حدیثی که بیان کند پیدا بودن صورت زن جایز است.

پاسخ اجمالی

در آیه 31 سوره نور و در بسیاری از روایات محدوده حجاب بیان شده است. خداوند در آیه مذکور می­فرماید: "به زنان مؤمن بگو که چشمان خود فرو ­گیرند و شرمگاه خود نگه دارند و زینت های خود را جز آن مقدار که پیداست، آشکار­ نکنند و مقنعه های خود را تا گریبان فرو گذارند و زینت های خود را آشکار نکنند، جز برای شوهر خود یا پدر خود و یا... و نیز چنان پای بر زمین نزنند تا آن زینت که پنهان کرده­ اند دانسته شود...".
در اصول کافی روایات متعددی درباره محدوده حجاب بیان شده است که این روایات در باب "آنچه از زنان است و نگاه کردن به آن جایز است"، جمع ­آورِی شده است.
مسعدة بن زیاد از امام صادق (ع) نقل می کند که وقتی از حضرت درباره زینتی که زن می تواند آشکار کند سؤال شد، فرمود: صورت و دو کف دست.
البته از نظر اسلام، پیدا بودن صورت زن در صورتی اشکال ندارد که بدون آرایش یا همراه با آرایش­های خیلی جزئی؛ مثل اصلاح صورت و چیدن ابروها (که در بعضی از عرف­ها آرایش به حساب نمی آید) باشد.

پاسخ تفصیلی

 حجاب و پوشش زن به حدی اهمیت دارد که خداوند متعال در قرآن مجید آن را مطرح کرده است. خداوند متعال در سوره نور در این باره می­فرماید: "به زنان مؤمن بگو که چشمان خود فرو ­گیرند و شرمگاه خود نگه دارند و زینت های خود را جز آن مقدار که پیداست، آشکار­ نکنند و مقنعه های خود را تا گریبان فرو گذارند و زینت های خود را آشکار نکنند، جز برای شوهر خود یا پدر خود و یا ... و نیز چنان پای بر زمین نزنند تا آن زینت که پنهان کرده­ اند دانسته شود...". [1]
بسیاری معتقدند که صورت و دست ها از مچ به پایین (وجه و کفین) از حکم حجاب استثنا شده اند و در آیه هم قراینى بر این استثنا وجود دارد؛ از جمله:
الف. استثنای زینت ظاهر در آیه فوق، خواه به معناى محل زینت باشد یا خود زینت، دلیل روشنى است بر این که پوشاندن صورت و کفین لازم نیست.
ب. مفهوم دستور آیه فوق در مورد انداختن گوشه مقنعه [و روسری] به روى گریبان، که منظور، پوشانیدن تمام سر و گردن و سینه است و سخنى از پوشانیدن صورت در آن نیست، قرینه دیگرى بر این مدعا است [2] . شواهد تاریخى نیز نشان مى‏دهد که نقاب زدن بر صورت در صدر اسلام جنبه عمومى نداشته است. [3]
ائمه طاهرین (ع) نیز در روایات زیادی، در توضیح و تفسیر این آیه شریفه، مقدار لازم حجاب و پوشش واجب را بیان کرده­اند. فضیل یسار (یکی از یاران امام صادق) می­ گوید از آن حضرت سؤال کردم: آیا ذراعین (از مچ تا آرنج دست) زن، از زینتی که خداوند فرموده است نباید آن را برای غیر شوهران­ خود آشکار کنند، محسوب می­شود؟ حضرت فرمود: "بله و آنچه از بدن از خمار (روسری یا مقنعه) پایین تر است از زینت حساب می شود...". [4]
همچنین مسعدة بن زیاد از امام صادق (ع) نقل می کند که وقتی از حضرت در باره زینتی که زن می تواند آشکار کند سؤال شد فرمود: "صورت و دو کف دست". [5]
البته باید به دو نکته توجه داشت:
1. از نظر اسلام، پیدا بودن صورت زن در صورتی اشکال ندارد که بدون آرایش یا همراه با آرایش­های خیلی جزئی که در عرف­ زینت به حساب نمی آید، باشد و مفسده ای را هم به همراه نداشته باشد. [6]
2. در مواردی که بیان می شود پوشیدن وجه و کفین لزومی ندارد، به این معنا نیست که نگاه و نظر به آن از طرف مرد اشکالی ندارد، چون ملازمه­ای بین آن دو نیست و آنچه در این جا بدان پرداختیم مسئله اوّل است. [7]

منبع:اسلام کوست