‎مروی بر ابعاد حادثه و علل آن

با مرور بر حادثه دلخراش آتش‌سوزی در مسجد ارك تهران یكی از قدیمی‌ترین مساجد در منطقه بازار تهران كه منجر به كشته و مجروح شدن 357 نمازگزار تا كنون شده و با وخیم شدن حال تعدادی از مجروحان احتمال افزایش این رقم نیز می‌رود، نشان داد كه نادیده گرفتن اهمیت زیر ساخت‌ ایمنی و نكات ایمنی بویژه در اماكن عمومی موجب رخداد چه فجایعی خواهد شد.

داربستی با چادر برزنتی ــ كه اغلب برای جلوگیری از نفوذ آب و باران به پارافین اشتعال‌آور آغشته می‌شوند ــ برای گسترش فضای مسجد در طبقه دوم ساختمان (فضای باز) نصب و بنا می‌شود.

نمازگزاران علاوه بر طبقه اول در شبستان داربستی به نماز مغرب و عشا می‌ایستند.

حین برپایی نماز، چادر نمازگزار زن با بخاری تعبیه شده در كنار چادر برزنتی شبستان برخورد كرده و با آتش گرفتن آن بلافاصله چادر شبستان نیز آتش گرفته و به طبقه پایین مسجد سقوط می‌كند.

ناگهان گستره آتش مسجد را فرا می‌گیرد. نمازگزاران سراسیمه با مشاهده آتش در پی تنها راه خروجی قسمت مردانه و زنانه هستند. عده‌ای با شكستن شیشه‌ها در پی فرار از محاصره آتش برمی‌آیند.

در این میان راه‌های خروجی مملو از جمعیت نمازگزار می‌شود. بوی دود و آتش مسجد را فرا گرفته و حالت خفگی به عده‌ای دست داده است.

نوع بازشوی درب مسجد به سمت داخل است در حالی كه بر اساس استاندارد و به گفته كارشناسان ایمنی باید بازشوی درب اماكن عمومی به سمت خارج باشد.

جمعیت به سمت درب خروجی هجوم آورده است وحشت عمومی افزایش یافته، راه گریزی نمانده، شیشه‌های مسجد شكسته و فریاد نمازگزاران برخاسته است. عده‌ای بویژه كودكان زیر دست و پا مانده‌اند، آتش در حاله زبانه كشیدن است، اما از كپسول آتش نشانی در مسجد خبری نیست.

دقایقی بعد به آتش نشانی اطلاع داده می‌شود، چندین ایستگاه اعزام و 45 دستگاه آمبولانس از تمام مناطق تهران به محل حادثه اعزام می‌شوند و تا ساعاتی بعد كار انتقال مجروحان و كشته شدگان پایان می‌یابد.

انبوه جمعیت كه برای دیدن حادثه به محل آمده‌اند، كار امدادرسانی را با مشكل مواجه می‌كند. حلقه‌های نیروی انتظامی هر از گاهی ایجاد اما با هجوم جمعیت دوباره باز می‌شود. آنها در صدد كنار زدن جمعیتی هستند كه می‌خواهند از جزئیات حادثه باخبر شوند. این تلاش به نتیجه نمی‌رسد و جمعیت خیال ترك محل را ندارد. نیروهای امدادی در رفت و آمدند و خانواده‌ها نگران حادثه‌دیدگان.

همینك پس از رخداد حادثه تلخ مسجد ارك بار دیگر این سوال مطرح می‌شود كه «چه كسی مسؤول نظارت بر ایمنی اماكن عمومی، بویژه مساجد است؟» و «چند درصد مساجد‌ها فاقد كپسول آتش خاموش‌كن بوده، چه تعداد آنها از زیر ساخت ایمنی مناسب برخوردارند و اساسا متولی این امور بویژه در مساجد كدام دستگاه است؟‌»