حدیث (1)
امام على عليه السلام :
اَلبَغىُ
يَصرَعُ الرِّجالَ وَ يُدنِى الآجالَ؛
ظلم و تجاوز، انسان را زمين مى زند و مرگ ها را
نزديك مى سازد.
تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 345 ، ح 7937
حدیث (2)
پيامبر صلى الله عليه و آله
:
مَن عامَلَ النّاسَ فَلَم
يَظلِمهُم وَ حَدَّثَهُم فَلَم يَكذِبهُم وَ وَعَدَهُم فَلَم
يَخلِفهُم فَهُوَ مِمَّن كَمُلَت مُرُوءتُهُ وَ ظَهَرَت
عَدالَـتُهُ وَ وَجَبَت اُخُوَّتُهُ و َحَرُمَت غيبَتُهُ؛
هر كس در معاشرت با مردم به آنان ظلم
نكند، دروغ نگويد و خلف وعده ننمايد، جوانمرديش كامل، عدالتش آشكار،
برادرى با او واجب و غيبتش حرام است.
خصال ص 208، ح 28
حدیث (3)
امام سجاد عليه السلام :
وَ الذُّنُوبُ الّتى تُنزِلُ
النِّقَمَ عِصيانُ العارِفِ بِالبَغىِ وَ التَطاوُلُ عَلَى النّاسِ
وَ الاِستِهزاءُ بِهِم وَ السُّخريَّةُ مِنهُم ؛
گناهانى كه باعث نزول عذاب مى شوند،
عبارت اند از: ستم كردن شخص از روى آگاهى، تجاوز به حقوق مردم، و دست
انداختن و مسخره كردن آنان.
معانى الاخبار ص 270
و 271 ، ح 2
حدیث (4)
امام صادق علیه السلام:
الذُّنُوبُ الَّتِي تُغَيِّرُ
النِّعَمَ الْبَغْيُ وَ الذُّنُوبُ الَّتِي تُورِثُ النَّدَمَ
الْقَتْلُ وَ الَّتِي تُنْزِلُ النِّقَمَ الظُّلْمُ وَ الَّتِي
تَهْتِكُ السُّتُورَ شُرْبُ الْخَمْرِ وَ الَّتِي تَحْبِسُ
الرِّزْقَ الزِّنَا وَ الَّتِي تُعَجِّلُ الْفَنَاءَ قَطِيعَةُ
الرَّحِمِ وَ الَّتِي تَرُدُّ الدُّعَاءَ وَ تُظْلِمُ الْهَوَاءَ
عُقُوقُ الْوَالِدَيْن
گناهی كه نعمت ها را
تغيير مى دهد، تجاوز به حقوق ديگران است. گناهى كه پشيمانى
مى آورد، قتل است. گناهى كه گرفتارى ايجاد مى كند، ظلم است. گناهى
كه آبرو مى بَرد، شرابخوارى است. گناهى كه جلوى روزى را مى گيرد،
زناست. گناهى كه مرگ را شتاب مى بخشد، قطع رابطه با خويشان است.
گناهى كه مانع استجابت دعا مى شود و زندگى را تيره و تار مى كند،
نافرمانى از پدر مادر است.
علل الشرايع
ج 2، ص 584 ، ح 27
حدیث (5)
امام على عليه
السلام:
مَنْ ظَلَمَ أَفْسَدَ أَمَرَهُ
وَ مَنْ جَارَ قَصُرَ عُمُرُه
هر كس ظلم كند،
امرش فاسد و عمرش كوتاه مى شود.
مستدرک الوسایل و مستنبط المسایل ج 12 ، ص 99 ، ح 13629
حدیث (6)
امام على عليه
السلام:
شيعَتُنَا المُتَباذِلونَ فى وِلايَتِنا، اَلمُتَحابّونَ فى
مَوَدَّتِنا اَلمُتَزاوِرونَ فى اِحياءِ اَمرِنا اَلَّذينَ اِن
غَضِبوا لَم يَظلِموا وَ اِن رَضوا لَم يُسرِفوا، بَرَكَةٌ
عَلى مَن جاوَروا سِلمٌ لِمَن خالَطوا؛
شيعيان ما كسانى اند كه در راه ولايت
ما بذل و بخشش مى كنند، در راه دوستى ما به يكديگر محبت مى نمايند، در راه زنده نگه
داشتن امر و مكتب ما به ديدار هم مى روند. چون خشمگين شوند، ظلم نمى كنند و چون
راضى شوند، زياده روى نمى كنند، براى همسايگانشان مايه بركت اند و نسبت به
هم نشينان خود در صلح و آرامش اند.
كافى(ط-الاسلامیه) ج 2، ص
236 و 237 ، ح 24
حدیث (7)
امام على عليه
السلام:
اَلصَّديقُ مَن كانَ ناهيا عَنِ الظُّلمِ و َالعُدوانِ مُعينا عَلَى البِرِّ
و َالاحسانِ؛
دوست، كسى است كه از ظلم و تجاوزگرى باز دارد و بر انجام خوبى و نيكى يارى كند.
تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 415 ، ح 9477
حدیث (8)
رسول اكرم صلى الله عليه و آله :
ثَلاثٌ مَن كُنَّ فيهِ فَهِىَ راجِعَةٌ عَلى صاحِبِها: اَلبَغىُ و َالمَكرُ
و َالنَّكثُ؛
سه خصلت است كه در هر كس باشد (آثارش) به خود او بر مى گردد: ظلم كردن، فريب دادن و
تخلّف از وعده.
نهج الفصاحه
ص 422 ، ح 1281
حدیث (9)
امام على عليه السلام :
أَعدَلُ النّاسِ مَن أَنصَفَ مَن ظَلَمَهُ؛
عادل ترين مردم كسى است كه با كسى كه به او ظلم كرده با انصاف رفتار كند.
تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 394 ، ح 9104
حدیث (10)
رسول اكرم صلى الله عليه و آله :
مَن عَفا عَن مَظلَمَةٍ أَبدَ لَهُ اللّه بِها عِزّا فِى الدُّنيا
وَ الآخِرَةِ؛
هر كس از ظلمى كه در حق او شده گذشت كند، خداوند به جاى آن در دنيا و آخرت به او
عزّت مى بخشد.
بحار الانوار (ط-بیروت) ج 66 ، ص 382
حدیث (11)
رسول اكرم صلى الله عليه و آله :
أَفضَلُ الجِهادِ مَن أَصبَحَ لايَهُمُّ بِظُلمِ أَحَدٍ؛
برترين جهاد آن است كه انسان روز خود را آغاز كند در حالى كه در انديشه ستم كردن به
احدى نباشد.
من لا یحضر الفقیه ج 4 ، ص 353 ، ح 5762 - محاسن ج 1، ص292، 449
حدیث (12)
امام صادق عليه السلام :
و َقَد سُئِلَ عَن مَكارِمِ الخلاقِ
فقال اَلعفوُ عَمَّن ظَلَمَكَ وَ صِلَةُ مَن
قَطَعَكَ وَ إعطاءُ مَن حَرَمَكَ و َقَولُ الحَقِّ و َلَو عَلى نَفسِكَ؛
درباره مكارم الاخلاق سئوال شد، فرمودند: گذشت از كسى كه به تو ظلم كرده، رابطه با
كسى كه با تو قطع رابطه كرده، عطا به آن كس كه از تو دريغ داشته است و گفتن حق اگر
چه بر ضد خودت باشد.
مجمع البحرین ج 6 ، ص 153 {شبیه این حدیث در معانی الاخبار ص 191 ، ح 1
}
حدیث (13) امام على عليه السلام :
قُلوبُ الرَّعِيَّةِ خَزائِنُ راعيها فَما
اَوْدَعَها مِنْ عَدْلٍ اَوْ جَوْرٍ وَجَدَهُ؛
دلهاى مردم خزانه هاى حاكم است، پس آنچه از
عدالت و يا ظلم در آنها بگذارد، همان را خواهد یافت.
تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 346 ، ح 7982
حدیث (14) رسول اكرم صلى الله عليه و آله :
مَهْدىُّ اُمَّتِى الَّذى يَمْلاُ الاَرْضَ
قِسْطا وَ عَدْلاً كَما مُلِئَتْ جَوْرا وَ ظُلْما؛
مهدى امت من كسى است كه هنگام پر شدن زمين از بيداد
و ظلم، آن را پر از قسط و عدل خواهد كرد.
كتاب سليم بن قيس ص910 - کمال الدین و تمام نعمه
ص258
حدیث (15) رسول اكرم صلى الله عليه و آله :
اَلظُّلْمُ ثَلاثَةٌ: فَظُلْمٌ لايَغْفِرُهُ اللّهُ وَ ظُلْمٌ يَغْفِرُهُ وَ ظُلْمٌ
لا يَتْرُكُهُ، فَأَمَّا الظُّلْمَ الَّذى لا يَغْفِرُ اللّهُ فَالشِّرْكُ قالَ
اللّهُ: «إنَّ الشِّرْكَ لَظُلْمٌ عَظيمٌ» و َأَمَّا الظُّلْمَ الَّذى يَغْفِرُهُ
اللّهُ فَظُلْمُ الْعِبادِ أَنْفُسَهُمْ فيما بَيْنَهُمْ و َبَيْنَ رَبِّهِمْ
و َأَمَّا الظُّلْمَ الَّذى لا يَتْرُكُهُ اللّهُ فَظُلْمُ الْعِبادِ بَعْضُهُمْ
بَعْضا؛
ظلم سه قسم است: ظلمى كه خدا نمى آمرزد، ظلمى كه مى آمرزد و ظلمى كه از آن
نمى گذرد، اما ظلمى كه خدا نمى آمرزد شرك است. خداوند مى فرمايد: «حقا كه شرك ظلمى
بزرگ است» و اما ظلمى كه خدا مى آمرزد، ظلم بندگان به خودشان ميان خود و
پروردگارشان است اما ظلمى كه خدا از آن نمى گذرد ظلم بندگان به يكديگر است.
نهج الفصاحه ص 561 ، ح 1924
حدیث (16) رسول اكرم صلى الله عليه و آله :
اِتَّقوا دَعْوَةَ الْمَظْلومِ و َإنْ كانَ كافِرا
فَإِنَّها لَيْسَ دونَها حِجابٌ؛
از نفرين مظلوم بترسيد اگر چه كافر باشد، زيرا در
برابر نفرين مظلوم پرده و مانعى نيست.
نهج الفصاحه ص 164 ، ح 48
حدیث (17) رسول اكرم صلى الله عليه و آله :
مَنْ أَخَذَ لِلْمَظْلومِ مِنَ الظّالِمِ كانَ مَعىَ
فِى الْجَنَّةِ مصاحُبا؛
هر كس داد مظلوم را از ظالم بگيرد، در بهشت با من يار
و همنشين باشد.
کنز الفؤاد ج1 ، ص 135 - بحارالأنوار(ط-بیروت) ج 72، ص 359، ح 74
حدیث (18) رسول اكرم صلى الله عليه و آله :
إِنَّ النّاسَ إِذا رَأَوُا الظّالِمَ فَلَمْ
يَأْخُذوا عَلى يَدَيْهِ أَوْشَكَ أَنْ يَعُمَّهُمُ اللّهُ بِعِقابٍ
مِنْهُ؛
مردم آنگاه كه ظالم را ببينند و او را باز ندارند،
انتظار مىرود كه خداوند همه را به عذاب خود گرفتار سازد.
نهج الفصاحه ص 323 ، ح 833
حدیث (19) رسول اكرم صلى الله عليه و آله :
لِيَنْصُرِ الرَّجُلُ أَخاهُ ظالِما أَوْ مَظْلُوما
إِنْ كانَ ظالِما فَيَنْهیهُ فَإِنَّهُ لَهُ نُصْرَةٌ و َإِنْ كانَ
مَظْلوما فَيَنْصُرُهُ؛
انسان بايد برادر (دينى) خويش را يارى كند چه ظالم
باشد چه مظلوم اگر ظالم باشد او را باز دارد كه اين به منزله يارى كردن
اوست و اگر مظلوم باشد ياريش كند.
نهج الفصاحه ص 665، ح 2422
حدیث (20) امام باقر عليه السلام :
مَا انْتَصَرَ اللَّهُ مِنْ ظَالِمٍ إِلَّا
بِظَالِمٍ وَ ذَلِكَ قَوْلُهُ عَزَّ وَ جَلَّ- وَ كَذلِكَ نُوَلِّي
بَعْضَ الظَّالِمِينَ بَعْضاً.
خداوند هيچگاه از ظالم انتقام نگرفت مگر به وسيله
ظالمى ديگر و اين سخن خداى عز ّو جلّ است كه: «و بدين سان ظالمان را به
سزاى اعمالى كه مى كنند بر يكديگر مسلّط مى كنيم».
کافی(ط-الاسلامیه) ج 2 ، ص 334 ، ح 19 - بحارالأنوار(ط-بیروت) ج
72 ، ص 313، ح 28
حدیث (21) امام سجاد عليه السلام :
اَللّهُمَّ إِنّى أَعوذُبِكَ مِنْ... أَنْ نَعْضِدَ
ظالِما أَوْ نَخْذُلُ مَلْهوفا أَؤْ نَرومَ ما لَيْسَ لَنا بِحَقٍّ؛
خدايا به تو پناه مى برم... از اين كه ظالمى را
يارى كنيم و يا مظلوم و دلسوخته اى را بى ياور گذاريم و يا آنچه حق ما
نيست بخواهيم.
صحيفه سجاديه ص 56 ،فرازی از دعاى 8
حدیث (22) امام على عليه السلام :
مَنْ طَلَبَ عِزّا بِظُلْمٍ وَ باطِلٍ أَوْرَثَهُ
اللّهُ ذُلاًّ بِإِنْصافٍ وَ حَقٍّ؛
هر كس عزّت را با ظلم و باطل طلب كند، خداوند به
انصاف و حق ذلّت نصيبش مى نمايد.
شرح نهج البلاغه (ابن ابى الحديد) ج20، ص309، ح536
حدیث (23) رسول اكرم صلى الله عليه و آله :
استعيذوا باللَّه من الفقر و العيلة و من أن
تظلموا أو تظلموا.
به خدا پناه ببريد از فقر و تنگدستی اينكه ظلم كنيد و يا زير بار
ظلم برويد.
نهج الفصاحه ص 208 ، ح 278
حدیث (24) امام على عليه السلام :
خَيْرُ النّاسِ مَنْ اِنْ اُغْضِبَ حَلُمَ وَ اِنْ
ظُلِمَ غَفَرَ وَ اِنْ اُسىءَ اِلَيْهِ اَحْسَنَ؛
بهترين مردم كسى است كه اگر او را به خشم آورند،
بردبارى نمايد و چنانچه به او ظلم شود، ببخشايد و چون به او بدى شود،
خوبى كند.
تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 285 ، ح 6394
حدیث (25) امام على عليه السلام :
اوصيكُما بِتَقْوَى اللّهِ... وَ كونا لِلظّالِمِ
خَصْما وَ لِلْمَظْلومِ عَوْنا؛
شما را سفارش مى كنم به تقواى الهى... و دشمن ظالم و
ياور مظلوم باشيد.
نهج البلاغه (صبحی صالح) ص 421 ، از نامه 47
حدیث (26) امام على عليه السلام :
مَنْ اَشْفَقَ عَلى نَفْسِهِ لَمْ يَظْلِمْ غَيْرَهُ؛
هر كس دلسوز خود باشد به ديگران ظلم نمىكند.
تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 456 ، ح 10400
حدیث (27) امام على عليه السلام :
خَيْرُ الْمُلوكِ مَنْ اَماتَ الْجَوْرَ وَ اَحْيَى
الْعَدْلَ؛
بهترين فرمانروا كسى است كه ظلم را از بين ببرد و عدل
را زنده كند.
شرح آقا جمال الدین خوانساری بر غررالحکم و دررالکلم ج3، ص 431، ح 5005
حدیث (28) امام باقر عليه السلام :
ليس من شيعتنا من ظلم الناس
از شیعیان ما نیست ، كسى كه به
مردم ظلم كند.
غرر الاخبار ص 136
حدیث (29) رسول اكرم صلى الله عليه و آله :
لَيْسَ شَىْءٌ اُطيعَ اللّهُ فيهِ اَعْجَلَ
ثَوابا مِنْ صِلَةِ الرَّحِمِ وَ لَيْسَ شَىْءٌ اَعْجَلَ عِقابا مِنَ
الْبَغْىِ وَ قَطيعَةِ الرَّحِمِ؛
هيچ طاعتى نيست كه پاداشش زودتر از صله رحم برسد و
مجازاتى سريعتر از مجازات ظلم و قطع رحم نيست.
نهج الفصاحه ص 661 ، ح 2398
حدیث (30) امام على عليه السلام :
مَنْ باعَ نَفْسَهُ بِغَيْرِ نَعيمِ الْجَنَّةِ
فَقَدْ ظَلَمَها؛
هر كس خودش را جز به نعمت بهشت بفروشد، براستى كه
به خويشتن ظلم كرده است.
تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 232 ، ح 4628
حدیث (31) لقمان حكيم عليه السلام :
يا بُنَىَّ ... اِذا دَعَتْكَ القُدْرَةُ عَلى ظُلْمِ
مَنْ هُوَ دونَكَ فَاذْكُرْ قُدْرَةَ اللّهِ عَلَيْكَ؛
فرزندم ... هرگاه قدرت، تو را به ظلم بر زيردستت فرا
خواند، قدرت خدا را بر خودت به يادآور.
ارشاد القلوب(ديلمى) ج1، ص 72 و 73
حدیث (32) رسول اكرم صلى الله عليه و آله :
مَنْ اَصْبَحَ لا يَهِمُّ بِظُلْمِ اَحَدٍ غَفَرَ
اللّهُ مَا اجْتَرَمَ؛
هر كس صبح كند و قصد ظلم كردن به كسى را نداشته
باشد، خداوند جُرم و گناه او را مى بخشد.
كافى(ط-الاسلامیه) ج 2، ص 332، ح 8
حدیث (33) امام على عليه السلام :
ظَـلَمَ الْحَقَّ مَنْ نَصَرَ الْباطِلَ
هر كس باطل را يارى كند، به حق ستم كرده است.
تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 71 ، ح 1021
حدیث (34) امام على عليه السلام :
مَنْ ظَـلَمَ ظُلِمَ؛
هر كس ستم كند، ستم مى بيند.
تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 100 ، ح 1725
حدیث (35) پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم:
مَن أخَذَ لِلمَظلُومِ مِنَ الظّالِمِ کانَ مَعِیَ
فی الجَنَّةِ مُصاحِباً.
هر که داد ستمدیده را از ظالم بگیرد در بهشت با من
همنشین خواهد بود.
کنز الفؤاد ج1 ، ص 135 - بحارالأنوار(ط-بیروت) ج 72، ص
359
حدیث (36) امام على علیه السلام:
ألظُّلمُ یُزلُّ القَدَمَ وَ یَسلُبُ النِّعَمَ وَ
یُهلِکُ الاُمَمَ.
ظلم قدم را می لرزاند، نعمتها را سلب می کند و امتها را به نابودی می
کشاند.
تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 456 ، ح 10411
حدیث (37) امام على علیه السلام:
إيّاكَ و َالخَديعَةَ فَإِنَّ الخَديعَةَ مِن
خُلُقِ اللَّئِيم
از فريب دادن بپرهيز. زيرا فريب، خوى فرومايگان است.
تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 291 ، ح 6494
حدیث (38) امام صادق علیه السلام:
من ظلم مظلمة أخذ بها في نفسه أو ماله أو ولده.
هر که ظلمی کند به سبب آن ظلم در جانش یا مالش یا فرزندانش گرفتار شود.
وافی ج 5 ، ص 968 ، ح 3393
