1- امام موسی کاظم علیه السلام:
مَا مِنْ شَيْءٍ تَرَاهُ عَيْنُكَ
إِلَّا وَ فِيهِ مَوْعِظَةٌ.
چیزی نیست که چشمانت آن را بنگرد، مگر آن که در آن پند و اندرزی است.
امالی(صدوق)
ص 509
2- امام على عليه السلام:
في وَصيَّتِهِ
لابنِهِ و هُو يَعِظُهُ: أحيِ قَلبَكَ بالمَوعِظَةِ؛
- در مـقام انـدرز بـه
فـرزند خود-: دلت را بـا اندرز زنده گردان.
3- امام على عليه السلام:
الْمَوَاعِظُ
صِقَالُ النُّفُوسِ وَ جِلَاءُ الْقُلُوب
اندرزها صيقل بخش جان ها، و
جلا دهنده دل هاست.
4- امام على عليه السلام:
بالمَواعِظِ تَنجَلي
الغَفلَةُ؛
با اندرزهاست كه (پرده) غفلت
كنار مى رود.
5- پيامبر خدا صلى الله عليه و آله و سلّم:
كَفى بالمَوتِ
واعِظا؛
مرگ براى اندرز گرفتن
بس است.
6- امام على عليه السلام:
العاقِلُ مَن
وَعَظَتهُ التَّجارِبُ؛
خردمند كسى است كه
تجربه ها او را پند دهد.
7- امام على عليه السلام:
كَفى عِظَةً لِذَوي
الألبابِ ما جَرَّبوا؛
براى خردمندان، تجربه هاى آنان
پندى است كافى.
8- امام على عليه السلام:
إذا أحَبَّ اللّه
عَبدا وعَظَهُ بالعِبَرِ؛
هرگاه خداوند بنده اى
را دوست بدارد، او را با عبرت ها پند دهد.
9- امام على عليه السلام:
مَن فَهِمَ
مَواعِظَ الزَّمانِ لَم يَسكُنْ إلى حُسنِ الظَّنِّ بالأيّام؛
هركه پندهاى زمانه را
بفهمد، به روزگار خوشبين نباشد.
10- امام على عليه السلام:
في صِفَةِ
الدُّنيا: إنَّ الدُّنيا ... دارُ مَوعِظَةٍ لِمَنِ اتَّعَظَ
بِها... ذَكَّرَتهُمُ الدُّنيا فَتَذَكَّرُوا وَ
حَدَّثَتْهُمْ فَصَدَّقُوا وَ وَعَظَتْهُمْ فَاتَّعَظُوا
- در وصف دنيا- :
همانا دنيا... سراى پند است براى كسى كه پند گيرد... دنيا به
آنان يادآورى كرد و ايشان يادآور شدند، آنان را خبر داد و
ايشان تصديق كردند، آنان را پند داد و ايشان پندش را پذيرفتند.
11-
امام صادق عليه السلام:
السَّعيدُ
يَتَّعِظُ بمَوعِظَةِ التَّقوى و إن كانَ يُرادُ
بالمَوعِظَةِ غَيرُهُ؛
انسان
سعادتمند، اندرزِ به تقوا را آويزه گوش خود مى كند،
هرچند مخاطب آن اندرز كسى ديگر باشد.
12- امام على عليه السلام:
لِلكَيِّسِ في
كُلِّ شَيءٍ اتِّعاظٌ؛
انسان زيرك، از هر
چيزى پندى مى آموزد.
13- امام على عليه السلام:
أَبْلَغُ
الْعِظَاتِ الِاعْتِبَارُ بِمَصَارِعِ الْأَمْوَات
رساترين پندها، عبرت
گرفتن از آرامگاه هاى مردگان است.
14-امام صادق عليه السلام:
أَصْدَقَ الْقَوْلِ وَ
أَبْلَغَ الْمَوْعِظَةِ وَ أَحْسَنَ الْقَصَصِ كِتَابُ اللَّه
راست ترين سخن و رساترين پند و
بهترين داستان، كتاب خداست.
15- امام على عليه السلام:
إِنَّ
اللَّهَ سُبْحَانَهُ لَمْ يَعِظْ أَحَداً بِمِثْلِ هَذَا
الْقُرْآن
خداوند سبحان هيچ كس
را به چيزى چون اين قرآن اندرز نداده است.
16- امام على عليه السلام:
لا واعِظَ أبلَغُ
مِن النُّصحِ؛
هيچ واعـظـى مـؤثرتر
از نصيحت نيست.
17- امام على عليه السلام:
مَن كانَ لَهُ في
نَفسِهِ واعِظٌ كانَ علَيهِ مِن اللّه حافِظٌ؛
هر كه واعـظى درونـى
داشته باشد، او را از جانب خداوند نگهبانى است.
18- امام سجّاد عليه السلام:
ابْنَ آدَمَ
إِنَّكَ لَا تَزَالُ بِخَيْرٍ مَا كَانَ لَكَ وَاعِظٌ مِنْ نَفْسِكَ وَ
مَا كَانَتِ الْمُحَاسَبَةُ مِنْ هَمِّكَ وَ مَا كَانَ الْخَوْفُ لَكَ
شِعَاراً وَ الْحَذَرُ لَكَ دِثَاراً
اى فرزند آدم! تا زمانى كه
واعظى از درون دارى و به حسابرسى (اعمالِ خود) اهتمام مى ورزى و ترس
(از خدا و كيفر الهى) جامه زيرين تو باشد و پرهيز بالاپوشت، پيوسته در
خير و صلاح خواهى بود.
19-امام باقر عليه السلام:
مَنْ
لَمْ يَجْعَلِ اللَّهُ لَهُ مِنْ نَفْسِهِ وَاعِظاً فَإِنَّ
مَوَاعِظَ النَّاسِ لَنْ تُغْنِيَ عَنْهُ شَيْئاً.
كسى كه خداوند براى او
واعظى درونى قرار ندهد، موعظه هاى مردم هرگز در او سودمند نمى
افتد.
20- امام على عليه السلام:
الجاهِلُ لا
يَرتَدِعُ، و بالمَواعِظِ لا يَنتَفِعُ؛
نادان باز نمى ايستد
(هيچ نهى و بازداشتى در او اثر نمى كند) و پند و اندرزها سودش
نمى دهد.
21- امام على عليه السلام:
مَن لَم يُعِنْهُ اللّه على
نَفسِهِ لَم يَنتَفِعْ بِمَوعِظَةِ واعِظٍ؛
كسى كه خدا او را بر نفسش كمك
نكند، از پند هيچ پندگويى سود نبرد.
22- امام على عليه السلام:
بَينَكُم و بَينَ
المَوعِظَةِ حِجابٌ مِن الغِرَّةِ؛
ميان شما و اندرز،
پرده اى از بى خبرى آويخته است.
23- پيامبر خدا صلى الله عليه و آله و سلّم:
عِظْ نَفْسَكَ
فَإِنِ اتَّعَظْتَ فَعِظِ النَّاسَ وَ إِلَّا فَاسْتَحْيِ
مِنِّي
خودت را اندرز ده. اگر از آن
سود بردى، آن گاه مردم را نيز اندرز ده و گرنه از من شرم كن.
24- امام على عليه السلام:
إِنَّ
الْوَعْظَ الَّذِي لَا يَمُجُّهُ سَمْعٌ وَ لَا يَعْدِلُهُ
نَفْعٌ مَا سَكَتَ عَنْهُ لِسَانُ الْقَوْلِ وَ نَطَقَ بِهِ
لِسَانُ الْعَقْلِ.
اندرزى كه هيچ گوشى آن
را دور نمى اندازد و هيچ سودى با آن برابرى نمى كند، آن اندرزى
است كه زبانِ گفتار از آن خاموش شود و زبانِ كردار بدان گويا
گردد.
25- امام
على عليه السلام:
عَوّد اُذُنَکَ
حُسنَ الإستِماعِ وَ لا تُصغِ إلی ما لا یَزیدُ فی صَلاحِکَ
استِماعُهُ؛
گوش خود را به خوب
شنیدن عادت ده و به سخنی که به اصلاح و پاکی تو نمی افزاید گوش
مسپار.
26-
امام على عليه السلام:
خادع نَفسَکَ فی
العِبادَةِ وَ ارفُق بِها وَ لا تَقهَرها وَ خُذ عَفوَها وَ
نَشاطَها إلّا ما کان مَکتوباً عَلَیکَ مِنَ الفَریضَةِ.
برای عبادت نفس خود را
بفریب و با او ملایمت کن، با زور وادار به عبادتش نکن و در
زمان فراغت و نشاطش او را به عبادت نگیر، مگر در واجباتی که
باید آنها را در وقتشان به جای آوری.