نگاهی به زندگی استاد شهید آیت الله مطهری
استاد شهید آیت الله مطهری در 13 بهمن 1298
هجری شمسی در فریمان واقع در 75 کیلومتری
شهر مقدس مشهد در
یک خانواده اصیل روحانی چشم به جهان می گشاید. پس از طی دوران
طفولیت به مکتبخانه رفته و به فراگیری دروس
ابتدایی می
پردازد. در سن دوازده سالگی به حوزه علمیه مشهد عزیمت نموده و به
تحصیل مقدمات علوم اسلامی اشتغال می ورزد. در سال 1316 علیرغم
مبارزه شدید رضاخان با روحانیت و علیرغم مخالفت دوستان و
نزدیکان، برای تکمیل تحصیلات خود عازم حوزه علمیه قم می شود در
حالی که به تازگی موسس گرانقدر آن، آیت الله العظمی حاج شیخ
عبدالکریم حائری یزدی دیده از جهان فروبسته و ریاست حوزه را سه
تن از مدرسان بزرگ آن آیات عظام سید محمد حجت، سید صدرالدین صدر
و سید محمد تقی خوانساری به عهد گرفته اند.
در دوره اقامت پانزده ساله خود در قم از محضر
مرحوم آیت الله العظمی بروجردی (در فقه و اصول) و حضرت امام
خمینی (به مدت 12 سال در فلسفه ملاصدرا و عرفان و اخلاق و اصول)
و مرحوم علامه سید محمد حسین طباطبائی (در فلسفه : الهیات شفای
بوعلی و دروس دیگر) بهره می گیرد. قبل از هجرت آیت الله العظمی
بروجردی به قم نیز استاد شهید گاهی به بروجرد می رفته و از محضر
ایشان استفاده می کرده است. مولف شهید مدتی نیز از محضر مرحوم
آیت الله حاج میرزا علی آقا شیرازی در اخلاق و عرفان بهره های
معنوی فراوان برده است. از اساتید دیگر استاد مطهری می توان از
مرحوم آیت الله سید محمد حجت ( در اصول) و مرحوم آیت الله سید
محمد محقق داماد (در فقه) نام برد. وی در مدت اقامت خود در قم
علاوه بر تحصیل علم، در امور اجتماعی و سیاسی نیز مشارکت داشته و
از جمله با فدائیان اسلام در ارتباط بوده است.
در سال 1331 در حالی که از مدرسین معروف و از امیدهای
آینده حوزه به شمار می رود به تهران مهاجرت می کند. در تهران به
تدریس در مدرسه مروی و تألیف و سخنرانیهای تحقیقی می پردازد. در
سال 1334 اولین جلسه تفسیر انجمن اسلامی دانشجویان توسط استاد
مطهری تشکیل می گردد. در همان سال تدریس خود در دانشکده الهیات و
معارف اسلامی دانشگاه تهران را آغاز می کند. در سالهای 1337 و
1338 که انجمن اسلامی پزشکان تشکیل می شود .استاد مطهری از
سخنرانان اصلی این انجمن است و در طول سالهای 1340 تا 1350
سخنران منحصر به فرد این انجمن می باشد که بحثهای مهمی از ایشان
به یادگار مانده است.
ایشان
همواره در کنار امام بوده است به طوری که می توان
سازماندهی قیام پانزده خرداد در تهران و هماهنگی آن با رهبری
امام را مرهون تلاشهای او و یارانش دانست. در ساعت 1 بعد از نیمه
شب روز چهارشنبه پانزده خرداد 1342 به دنبال یک سخنرانی مهیج
علیه شخص شاه به وسیله پلیس دستگیر شده و به زندان موقت شهربانی
منتقل می شود و به همراه تعدادی از روحانیون تهران زندانی می
گردد. پس از 43 روز به دنبال مهاجرت علمای شهرستانها به تهران و
فشار مردم، به همراه سایر روحانیون از زندان آزاد می
شود.
پس از تشکیل هیئتهای موتلفه اسلامی، استاد
مطهری از سوی امام خمینی همراه چند تن دیگر از شخصیتهای روحانی
عهده دار رهبری این هیئتها می گردد. پس از ترور حسنعلی منصور
نخست وزیر وقت توسط شهید محمد بخارایی کادر رهبری هیئتهای موتلفه
شناسایی و دستگیر می شود ولی از آنجا که قاضی یی که پرونده این
گروه تحت نظر او بود مدتی در قم نزد استاد تحصیل کرده بود به
ایشان پیغام می فرستد که حق استادی را به جا آوردم و بدین ترتیب
استاد شهید از مهلکه جان سالم بدر می برد.
سنگینتر می شود. در این زمان وی به تألیف کتاب در
موضوعات مورد نیاز جامعه و ایراد سخنرانی در دانشگاهها، انجمن
اسلامی کردن محتوای نهضت اسلامی پزشکان، مسجد هدایت،
مسجد جامع نارمک و غیره ادامه می دهد. به طور کلی استاد شهید که
به یک نهضت اسلامی معتقد بود نه به هر نهضتی، برای اسلامی کردن
محتوای نهضت تلاشهای ایدئولوژیک بسیاری نمود و با اقدام به تأسیس
حسینیه ارشاد نمود و با کجرویها و انحرافات مبارزه سرسختانه کرد.
در سال 1346 به کمک چند تن از دوستان اقدام به تأسیس حسینیه
ارشاد نمود به طوری که می توان او را بنیانگذار آن موسسه دانست.
ولی پس از مدتی به علت تکروی و کارهای خودسرانه و بدون مشورت یکی
از اعضای هیئت مدیره و ممانعت او از اجرای طرحهای استاد و از
جمله ایجاد یک شورای روحانی که کارهای علمی و تبلیغی حسینیه زیر
نظر آن شورا باشد سرانجام در سال 1349 علیرغم زحمات زیادی که
برای آن موسسه کشیده بود و علیرغم امید زیادی که به آینده آن
بسته بود در حالی که در آن چند سال خون دل زیادی خورده بود از
عضویت هیئت مدیره آن موسسه استعفا داد و آن را ترک
گفت.
در سال 1348 به خاطر صدور اعلامیه ای با امضای
ایشان و حضرت علامه طباطبایی و آِیت الله حاج سید ابوالفضل مجتهد
زنجانی مبنی بر جمع
اعانه برای کمک به آوارگان فلسطینی و اعلام
آن طی یک سخنرانی در حسینیه ارشاد دستگیر شد و مدت کوتاهی در
زندان تک سلولی به سربرد. از سال 1349 تا 1351 برنامه های تبلیغی
مسجدالجواد را زیر نظر داشت و غالباً خود سخنران اصلی بود تا
اینکه آن مسجد و به دنبال آن حسینیه ارشاد تعطیل گردید و بار
دیگر استاد مطهری دستگیر و مدتی در بازداشت قرار گرفت. پس از آن
استاد شهید سخنرانیهای خود را در مسجد جاوید و مسجد ارک و غیره
ایراد می کرد. بعد از مدتی مسجد جاوید نیز تعطیل گردید. در حدود
سال 1353 ممنوع المنبر گردید و این ممنوعیت تا پیروزی انقلاب
اسلامی ادامه داشت.
اما مهمترین خدمات استاد مطهری در طول حیات پر
برکتش ارائه ایدئولوژی اصیل اسلامی از طریق درس و سخنرانی و
تألیف کتاب است. این امر خصوصاً در سالهای 1351 تا 1357 به خاطر
افزایش تبلیغات گروههای چپ و پدید آمدن گروههای مسلمان چپ زده و
ظهور پدیده التقاط به اوج خود می رسد. گذشته از حضرت امام، استاد
مطهری اولین شخصیتی است که به خطر سران سازمان موسوم به «
مجاهدین خلق ایران » پی می برد و دیگران را از همکاری با این
سازمان باز می دارد و حتی تغییر ایدئولوژی آنها را پیش بینی می
نماید. در این سالها استاد شهید به توصیه حضرت امام مبنی بر
تدریس در حوزه علمی قم هفته ای دو روز به قم عزیمت نموده و
درسهای مهمی در آن حوزه القا می نماید و همزمان در تهران نیز
درسهایی در منزل و غیره تدریس می کند. در سال 1355 به دنبال یک
درگیری با یک استاد کمونیست دانشکده الهیات! زودتر از موعد مقرر
بازنشسته می شود. همچنین در این سالها استاد شهید با همکاری تنی
چند از شخصیتهای روحانی، «جامعه روحانیت مبارز تهران » را بنیان
می گذارد بدان امید که روحانیت شهرستانها نیز به تدریج چنین
سازمانی پیدا کند.
گرچه ارتباط
استاد مطهری با امام خمینی پس از تبعید ایشان از ایران به وسیله
نامه و غیره استمرار داشته است ولی در سال 1355 موفق گردید
مسافرتی به نجف اشرف نموده و ضمن دیدار با امام خمینی درباره
مسائل مهم نهضت و حوزه های علمیه با ایشان مشورت نماید. پس از
شهادت آیت الله سید مصطفی خمینی و آغاز دوره جدید نهضت اسلامی،
استاد مطهری به طور تمام وقت درخدمت نهضت قرار می گیرد و در تمام
مراحل آن نقشی اساسی ایفا می نماید. در
دوران اقامت حضرت امام در پاریس، سفری به
آن دیار نموده و در مورد مسائل مهم انقلاب با ایشان گفتگو می کند
و در همین سفر امام خمینی ایشان را مسؤول تشکیل شورای انقلاب
اسلامی می نماید. هنگام بازگشت امام خمینی به ایران مسؤولیت
کمیته استقبال از امام را شخصاً به عهده می گیرد و تا پیروزی
انقلاب اسلامی و پس از آن همواره در کنار رهبر عظیم الشأن انقلاب
اسلامی و مشاوری دلسوز و مورد اعتماد برای ایشان بود تا اینکه در
ساعت بیست و دو و بیست دقیقه سه شنبه یازدهم اردیبهشت ماه سال
1358 در تاریکی شب در حالی که از یکی از جلسات فکری سیاسی بیرون
آمده بود یا گلوله گروه نادان و جنایتکار فرقان که به مغزش اصابت
نمود به شهادت می رسد و امام و امت اسلام در حالی که امیدها به
آن بزرگمرد بسته بودند در ماتمی عظیم فرو می روند.
سلام و درود خدا بر روح پاک و
مطهرش.
منبع:www.motahari.org
