پی نوشت ها

1- مقزى: امتاع الاسماع ، ج 1،ص 510 به بعد و ابن اسعد: طبقات ، ج 2.
2- طبرسى : الاحتجاج ، ج 1،ص 66.
3- سيف بن عمر نخعى به نقل از رجال نجاشى ،ص 143؛ سيره حلبى ، ج 3،ص 289،ص 1844.
4- بحارالنوار، ج 21، ص 319.
5- همان مدرك .
6- طبقات كبرى ، ج 2،ص 174 و ارشاد السارى فى شرح صحيح البخارى ، ج 6،ص 429.
7- بحارالنوار، ج 21،ص 405.
8- طبرسى ، احتجاج ، ج 1،ص 69.
9- ابن سعد: الطبقات الكبرى ، ج 3،ص 225؛ مقزى : امتاع الاسماع ، ج 1،ص 511؛ قسطلامى ؛ ارشاد السارى فى شرح صحيح البخارى ، ج 6،ص 430؛ طبرسى ، احتجاج ، ج 1،ص 67 و ناسخ التواريخ .
10- احتجاج طبرسى ، ج 1،ص 66-74، چاپ نجف .
11- همان مدرك .
12- يا ايها الرسول بلغ ما انزل اليك من ربك و ان لم تفعل فما بلغت رسالته و الله يعصمك من الناس (سوره مائده (5)آيه 67).سبب نزول اين آيه در خطبه غدير و در كتاب ناسخ ‌التواريخ و كتاب الغدير نوشته مرحوم علامه امينى به طور مفصل نقل شده است .
13- تاريخ طبرى ، ج 2، ص 216؛ تاريخ كامل ابن اثير، ج 2، ص 410
14- متن كامل خطبه و مشروح واقعه غديرخم در كتاب مرحوم ابومنصوراحمد بن على بن ابى طالب طبرسى (م 588ق )كه در اينجا، ما قسمت زيادى از متن خطبه را گزينش كرده و آوردهايم .
15- يقولون بالسنتهم ما ليس فى قلوبهم و يحسبونه هينا و هو عند الله عظيما(سوره فتح ، آيه 11 و سوره نور، آيه 55)
16- به شماره 12 مراجعه شود.
17- انما وليكم الله و رسوله والذين امنوا الذين يقيمون الصلوه و يؤ تون الزكوه وهم راكعون (سوره مائده (5)آيه 55)
18- فاتحه الكتاب (1)آيات 1 - 7.
19- غافر(40)آيه 40.
20- حديث معروف به حديث ثقلين است كه اين حديث در پنج مكان از حضرتش صادر شده است كه اين صدور مكرر دلالت بر اهميت موضوع ميكند و آن حديث اين است : انى تارك فيكم الثقلين ؛ كتاب الله ، و عترتى (و اهل بيتى )ما ان تمسكتم بهما لن تضلوا ابدا، لن يفترقا حتى يردا على الحوض . رك ، ترمزى : جامع الصحيحين ، ج 5،ص 621.
21- الست اولى بكم من انفسكم ؟ قالوا: بلى قال (ص ) فمن كنت مولاه فهذا على مولاه اللهم و ال من والاه و عاد من عاداه وانصر من نصره و اخذل من خذله ... احتجاج طبرسى ، ص 69، ج 1.
22- همان مدرك .
23- همان مدرك .
24- سى تن از محدثان بزرگ اهل سنت برآنند كه آيه يا ايها الرسول ... در غديرخم نازل شده است و طى آن خدا به پيامبر(ص ) ماءموريت داده كه على (ع ) را به عنوان ((مولاى مؤ منان )) معرفى كند. افرادى مانند، ابونعيم اصفهانى ،ابن عساكر، ابواسحاق حمدينى ، جلال الدين سيوطى و... به چشم ميخورد و از ميان صحابه پيامبر از ابن عباس و ابوسعيدخدرى و براد بن عازب نام برده شده است . همين آيه و خطبه غدير در كتاب نفيس الغدير مرحوم علامه امينى نام سى تن ذكر شده (ج 1 ص 196 تا 209)به نقل از كتاب فروغ ولايت ، استاد جعفر سبحانى .
25- يا حسرتا على ما فرطت فى جنب الله (سوره زمر، آيه 56)
26- سوره هل اتى على الانسان (76)آيه 1
27- والعصر ان الانسان لفى خسر...(سوره عصر(103)آيات 1 - 3)
28- و جعلنا كلمه باقيه فى عقبه (سوره زخرف ، آيه 28).
29- فمن نكث فانما ينكث على نفسه (سوره فتح ، آيه 10).
30- اليوم اكملت لكم دينكم و اتممت عليكم نعمتى و رضيت لكم الاسلام دينا(سوره مائده (5)آيه 3).

چمامه حسان بن ثابت شاعر معروف رسول خدا ادامه دارد كه ما فقط به دو بيت در اينجابسنده كرديم . احتجاج ، ص 85.
اين اشعار در دهها كتاب از اهل سنت نقل كرده اند مثل : ابوسعيد خرگوشى در شرف المصطفى و ابوسعيد سجستانى در كتاب الولاسه و جلال الدين سيوطى در رساله شعر.
32- به نقل معتبر، عمر اولين كسى بود كه به حضرت على (ع ) رسيد و گفت : بخ بخ يا على ، اصبحت مولاى و مولى كل مؤ من و مؤ منه :
به به ! گوارايت باد اى على ! تو مولاى من و مولاى هر مرد و زن مؤ منى شده اى !
33- طبرسى ، الاحتجاج ، ج 1 ص 71
34- سيره حلبى ، ج 3، ص 302، رشيد رضا: المنار، ج 6، ص 464.
35- آيه ساءل سائل بعذاب واقع ، للكافرين ليس له دافع ، من الله ذى المعارج (سوره معارج (70)آيه 1 - 3).
36- عوالم ، ج 15، ص 220 - 209.
37- همان مدرك .
38- عوالم ، ج 15، ص 220
39- كافى ، ج 4، ص 149، خ 3.
40- قال رسول الله : يوم غديرخم افضل اعياد امتى و هو اليوم الذى امرنى الله تعالى ذكر بنصب اخى على بن ابيطالب علما لامتى يهتدون به من بعدى و هو اليوم الذى اكمل الله فيه الدين ، و اتم على امتى فيه نعمه و اضى لهم الاسلام دينا-تفسير فرات ابراهيم كوفى ، ص 117، ذيل آيه يا ايها الرسول .
41- قال على (ع )فى روايه -و لا علمت ان رسول الله ترك يوم غديرخم لاحد حجه و لا لقائل مقالا... احتجاج طبرسى ، ج 1، ص 75.
42- هل نص رسول الله قبل وفاته على على بالامه ؟ قالت : و اعجباه ! انسيتم يوم غديرخم ؟ عوالم المعارف ، ج 11، ص 228.
43- كتاب عوالم ، ج 15، ص 224.
44- فسجدوا الا ابليس ابى واستكبر و كان من الكافرين (سوره بقره (2)آيه 34).