الگوی اصلی سعدی در آثارش قرآن كريم است

در نشست «حكمت سعدی» بیان شد که حكمت سعدی از نوع حكمت شرعی و نبوی است؛ در اين حكمت انسان بايد شكرگزار خالق باشد و از پليدی‌ها دوری كند و آراسته به مكارم اخلاق و فضايل اخلاقی باشد؛ در واقع الگوی اصلی سعدی در آثارش قرآن كريم است.

در ادامه سلسله نشست‌های مؤسسه پژوهشی حكمت و فلسفه ايران، نشست عصر روز گذشته؛ 29 فروردين‌ماه سال جاری، به بررسی «حكمت سعدی» اختصاص داشت. در ابتدای اين نشست كه جمعی از اساتيد، دانشجويان و علاقه‌مندان حضور داشتند، دكتر «محمد خوانساری»، عضو هيئت علمی دانشگاه تهران به ارائه سخن پرداخت.

وی گفت: حكمت سعدی از نوع حكمت يونانی و يا حكمت ابن‌سينايی نيست و نبايد انتظار داشت كه در آن از مباحث هستی‌شناختی و شناخت‌شناسی آن‌طور كه در حكمت و فلسفه متعارف يونانی بحث می‌شود، مباحثی يافت شود.

وی افزود: سعدی شديدا متأثر از «غزالی» ـ دشمن سرسخت فلسفه يونانی ـ است و بنابراين حكمت وی از سنخ حكمت يونانی نيست.

استاد منطق دانشگاه تهران در ادامه سخنانش تأكيد كرد: حكمت سعدی از نوع حكمت شرعی و نبوی است. در اين حكمت انسان بايد شكرگزار خالق باشد و از پليدی‌ها دوری كند و آراسته به مكارم اخلاق و فضايل اخلاقی باشد؛ در واقع الگوی اصلی سعدی در آثارش قرآن كريم است.

وی خداشناسی و انسان‌شناسی را دو ستون حكمت سعدی دانست و در اين‌باره اظهار كرد: اساس حكمت سعدی بر دو ستون استوار است؛ نخست خداشناسی و خداپرستی و دوم انسان‌شناسی، انسان‌پروری و انسان‌دوستی.

در ادامه اين نشست دكتر «مهدی مجتبی»، عضو هيئت علمی دانشگاه زنجان به ارائه سخن پرداخت. وی نگاه جامع و مطالعه همه آثار سعدی را برای شناخت وی لازم دانست و گفت: در تحقيق آثار سعدی بايد همه آثار او را مد‌نظر قرار داد و مطالعه كرد. نمی‌‌توان با مطالعه يكی از آثار به بررسی شخصيت وی و تفكر و انديشه‌اش پرداخت و ديدگاه درستی اتخاذ كرد، ضمن اين‌كه بايد آثارش را در متن حوادث زمانه او و نفوذ و سلطه تفكر اشعری در ايران مطالعه كرد.

وی انتقاد از سعدی را لازمه كار تحقيق علمی بر روی وی و آثارش دانست و در اين خصوص اظهار كرد: هم‌چنين بايد از او مانند ديگر بزرگان انتقاد كرد و اين سنت سلف ماست كه برای جلوگيری از سترونی‌نشدن انديشه بايد بتوان در آن با ديد نقد و انتقاد و جست‌و‌جو وارد شد.
عضو هيئت علمی دانشگاه زنجان، قرآن كريم را الگوی اصلی در آثار سعدی دانست و گفت: سعدی در طرح فلسفه اخلاق خودش بيش از هرجا از قرآن الهام گرفته است. وی سال‌ها در مركز علم آن زمان جهان اسلام؛ يعنی نظاميه بغداد كه ورود هر‌گونه انديشه فلسفی يونانی به آن ممنوع بوده است، درس خوانده است.

وی در ادامه سخنانش در تشريح اصول اخلاقی سعدی اظهار كرد: اصول اخلاقی سعدی بر شش اصل استوار هستند؛ نخست «هدف از علم اخلاقی» است كه هدف از آن نوعی آرامش درونی و رضايت خاطر خود آدمی است، دوم، «مصلحت اجتماعی»، سوم، «عقل» است كه مبنای داوری در موارد اخلاقی عقل است، چهارم، «عرف»، پنجم، «سنت» كه ريشه در گذشته دارد و ششم، «زمان».

اين محقق و استاد دانشگاه در ادامه سخنانش افزود: سعدی معتقد است كه در تثبيت و بسط اخلاقی كه بر مبنای اين اصول بنا شده است: نخست بايد «امير و حاكم» اصلاح شود، مرحله دوم، افزايش قدرت علمی و استفاده از ابزار فقها، علما و قضات است، مرحله سوم، «قدرت ديوانی»، مرحله چهارم، «قدرت نظامی»، مرحله پنجم، قدرت تبليغی شاعران، قصه‌گويان و واعظان است.

 

منبع:خبرگزاری قرآنی ایران (ایکنا)