آینده و فلسطین
بحران فلسطین در آغاز سال میلادی 2006 وارد مرحله
تازه ای خواهد شد؛ چرا كه تا اول ژانویه 2006 مدت زمان آتش بس میان دولت خودگردان
فلسطین و گروه های جهادگر فلسطینی از یك سو و رژیم صهیونیستی از سوی دیگر به پایان
خواهد رسید. تاكنون هیچ نشانه قطعی دال بر تمدید آتش بس به چشم نمی خورد و به همین
علت، آغاز انتفاضه جدیدی در سرزمینهای اشغالی فلسطین بویژه در كرانه باختری به
عنوان یك احتمال مطرح است.
بحران فلسطین در آغاز سال میلادی 2006 (از 11 دی ماه آینده به
بعد) وارد مرحله تازه ای خواهد شد؛ چرا كه تا اول ژانویه 2006 (11 دی ماه) مدت زمان
آتش بس میان دولت خودگردان فلسطین و گروه های جهادگر فلسطینی از یك سو و رژیم
صهیونیستی از سوی دیگر به پایان خواهد رسید. تاكنون هیچ نشانه قطعی دال بر تمدید
آتش بس به چشم نمی خورد و به همین علت، آغاز انتفاضه جدیدی در سرزمینهای اشغالی
فلسطین بویژه در كرانه باختری به عنوان یك احتمال مطرح است.
همچنین در بیست و پنجم ژانویه آینده (5 بهمن) انتخابات مجلس قانونگذاری فلسطین
(پارلمانی) برگزار خواهد شد كه این انتخابات در صورت برگزاری آزاد آن، حجم و پایگاه
اجتماعی بسیاری از احزاب و جریانهای سیاسی را نمایان خواهد ساخت و احتمال داده می
شود كه این انتخابات تحولی در این زمینه به وجود آورد.
این دو تحول بزرگ در عرصه فلسطین زمانی مطرح است كه فلسطین شاهد تحولات گسترده ای
است. عقب نشینی اسرائیل از نوار غزه و جمع آوری شهركهای صهیونیستی از این منطقه،
نشان می دهد راهبرد میهن گزینی رژیم صهیونیستی از گسترش به خارج براساس وعده های
دورغین توراتی سرزمین موعود از نیل تا فرات، به علت مقاومت مردم فلسطین وضعیت
معكوسی پیدا كرده و به عقب نشینی به مرزهای امن در بخشی از سرزمین فلسطین تغییر
ماهیت داده است. در مقابل مردم فلسطین و گروه های مبارز این كشور پس از عقب نشینی
نظامی رژیم صهیونیستی در خروج از غزه برای اولین بار طعم پیروزی ناشی از مقاومت را
چشیده و در ادامه راه مصمم تر از گذشته می نمایند.
درباره احتمال شروع مجدد انتفاضه در منطقه كرانه باختری می توان گفت كه سیاست آرام
سازی رژیم صهیونیستی كه با فشار تشكیلات خودگردان و شخص محمود عباس (ابومازن) رئیس
این تشكیلات صورت گرفت و یكی از مهمترین توافقهای عباس _ شارون در اجلاس شرم الشیخ
در سال 2004 به شمار می آید، تاكنون نتایج قابل توجهی در بر نداشته است؛ چرا كه در
این مدت به رغم اینكه اكثر گروه های جهادی فلسطینی برای جلوگیری از دو دستگی داخلی
آتش بس را پذیرفته و به آن پایبند بوده، رژیم صهیونیستی سیاستهای تجاوزگرانه خود را
بدون هیچ تغییری پیگیری كرده است.
علاوه بر آن عقب نشینی رژیم صهیونیستی از نوار غزه تحول قابل توجهی در عرصه بحران
فلسطین به شمار می آید. این عقب نشینی نشان داد كه فرآیند تصمیم گیری سیاسی در رژیم
صهیونیستی برخلاف گذشته از چهارچوب های ایدئولوژیك فاصله گرفته و بر پایه های كامل
سیاسی استوار شده است و با محاسبه هزینه و میزان بهره وری اقدامات مختلف، تصمیم می
گیرد و این مسأله به مردم فلسطین فرصت می دهد تا با ادامه مقاومت در چارچوب
انتفاضه، هزینه اشغال را برای رژیم صهیونیستی بالا برده و در یك جنگ فرسایشی جدید،
آن را به عقب نشینی دیگری وادار سازد.
در حال حاضر رژیم صهیونیستی به صورت مستقیم و از طریق آمریكا بر دولت حسنی مبارك
رئیس جمهور مصر فشار می آورد تا این كشور عربی درباره باز كردن گذرگاه رفح، تنها
راه ارتباطی زمینی مردم فلسطین نوار غزه به خارج، گروكشی كند و بازگشایی این گذرگاه
را در گرو تمدید آتش بس قرار دهد. در چند هفته اخیر مصر با اعزام نمایندگان مختلف
سیاسی بویژه آقای ماهر سلیمان رئیس سازمان امنیت مصر به نوار غزه و گفت وگو با گروه
های مختلف فلسطینی می كوشد زمینه تداوم سیاست آرام سازی و تجدید توافق آتش بس میان
گروه های جهادی فلسطینی و رژیم صهیونیستی را فراهم سازد. همزمان رژیم صهیونیستی كه
از شروع مجدد انتفاضه مردم فلسطین در كرانه باختری وحشت دارد. موج بازداشت افراد در
شهرهای مختلف كرانه باختری كه تاكنون شامل بیش از هفتصد نفر بوده است در یك بعد با
این هدف صورت می گیرد.
ادامه سیاستهای تجاوزگرانه رژیم صهیونیستی در مصادره زمین های فلسطینیان و گسترش
شهرك سازی ها و جدا كردن شهر بیت المقدس از بقیه مناطق كرانه باختری از طریق
حصاركشی، احتمال از سرگیری انتفاضه را تقویت می كند. رژیم صهیونیستی از هنگام عقب
نشینی از نوار غزه در تلاش است تا مقوله نهادینه كردن تسلط خود بر شهر بیت المقدس و
شهركهای پرجمعیت صهیونیستی نشین در شمال و شرق بیت المقدس و كرانه باختری را یكسره
كند و با گرفتن ضمانت های سیاسی از آمریكا و شخص بوش، رئیس جمهور این كشور، در
حمایت از این اقدامات غیرقانونی می كوشد تا بحث در این دو مورد حساس از دستور كار
مذاكره با فلسطینی ها حذف شود و در مراحل بعدی نظر گروه چهار گانه بین المللی
(آمریكا، روسیه، اتحادیه اروپا، و سازمان ملل) یعنی ارائه كنندگان طرح نقشه راه
برای حل و فصل بحران فلسطین را نیز به این نگاه نزدیك سازد.
این شرایط سیاسی و نیز شكست فرآیند مذاكرات سیاسی در توافق بر سر بسیاری از مسائل
مورد اختلاف میان دو طرف فلسطینی و اسرائیلی، در شعله ور شدن مجدد انتفاضه در آینده
نزدیك، نقش خواهد داشت. این در حالی است دیدار از پیش تعیین شده آقای محمود عباس و
شارون در چارچوب هماهنگی های آمریكا از طریق اردن برای از سرگیری مذاكرات سیاسی به
علت عدم توافق نمایندگان دو طرف درباره دستور كار این دیدار، لغو شد.
در مورد برگزاری انتخابات فلسطین پنجم بهمن ماه آینده بسیاری از تحلیلگران بر این
باورند كه این رویداد تحول عمده ای در صحنه سیاسی فلسطین به وجود خواهد آورد.
برگزاری انتخاب شوراهای شهر و روستا در كرانه باختری و نوار غزه در چند مرحله در
سال گذشته و جاری نشان داد كه حزب حاكم (سازمان فتح) همانند گذشته از پایگاه
اجتماعی گسترده برخوردار نیست و جنبش مقاومت اسلامی (حماس) به عنوان رقیب قدرتمندی
نمایان شده است كه با تكیه بر حقانیت فرایند مقاومت و مشاركت گسترده در آن، تصمیم
بر حضور در قوه مجریه دارد و در تلاش است تا سهم بیشتر و تعیین كننده ای در قوه
مقننه (پارلمان) به دست آورد. این جاه طلبی سیاسی جنبش حماس، اسرائیل را تا حد
زیادی وحشت زده كرده و آن را به صورت عامل تأثیرگذار میدانی در این فرایند درآورده
است. مسئولان بلند پایه اسرائیل از ترس نتایج انتخابات پارلمانی فلسطینی از مدتی
پیش به طور آشكار اعلام كردند كه با مشاركت جنبش حماس در این انتخابات مخالف هستند
و با دخالت مستقیم در امور داخلی فلسطینیان خواهان ضمانت هایی از تشكیلات خودگردان
فلسطینی درباره عدم مشاركت این جنبش در انتخابات است. اقدام رژیم صهیونیستی در
بازداشت صدها تن از چهره های سیاسی حماس در منطقه كرانه باختری كه زیر سلطه مستقیم
نظامی این رژیم قرار دارد، در چارچوب این سیاست است تا حماس یا انتخابات را تحریم
كند و یا اینكه با چهره های دست چندم سیاسی در این انتخابات شركت كند كه در این
صورت نتایج قابل انتشار را به دست نخواهد آورد. البته برخی اشتباهات سیاسی و رفتاری
جنبش حماس در مدت اخیر از گسترش پایگاه اجتماعی و سیاسی این جنبش كاسته است.
تك روی سیاسی حماس و نادیده گرفتن دیگر گروه های سیاسی مبارز تا حدی این گروه ها را
در حمایت از این جنبش سرد كرده است. همچنین رفتارهای نمایشی و مبارزه طلبانه حماس
كه در اردوگاه جبالیا به فاجعه انجامید مورد اعتراض بسیاری از گروه های سیاسی قرار
گرفت. واژگون شدن وانت حامل موشكهای قسام و انفجار آن در این رژه كه به كشته و
مجروح شدن ده ها تن انجامید و سر باز زدن حماس در پذیرش اشتباه تا حدی دیگر گروه ها
را از حماس دلخور كرد.
در حال حاضر جنبش حماس و دیگر گروه های سیاسی مقاوم فلسطین در برابر چالش بزرگ قرار
دارند كه در صورت درك قوای جدید بازی در دوره آتی و گسترش پایگاه اجتماعی خود آن هم
در شرایطی كه تلاش های سیاسی دولت حاكم نتایج قابل توجهی به دست نیاورده است، می
تواند حضور این نیروها را در عرصه سیاسی آینده پررنگ تر سازد.
........................................................................................................................
منبع:همشهری دیپلماتیك ، شماره 71
نویسنده:حسین رویوران