امروز چهارشنبه سی ام شهريورسال1384 هجری شمسی ، مصادف
است با شانزدهم شعبان المعظم سال 1426هجری قمری و
برابراست با بيست و يکم سپتامبر سال 2005 ميلادی .
درگذشت ابن شهرآشوب :
در چنين روزی در سال 588هجری
قمری « ابوجعفرمحمّد بن شهرآشوب» دانشمند بزرگ علوم
اسلامی دار فانی را وداع گفت .
ابو عبدالله محمد بن على بن شهر آشوب سروى مازندرانى
معروف به رشيد الدين از عالمان بزرگ و معروف شيعه در
جمادى الثانى سال 488 (ه. ق) ديده به جهان گشود . جد
او شيخ شهر آشوب بن کياکى ، دانشمندان بزرگ شيعه و از
مردم سارى بود که در گروه شاگردان نامى و ممتاز شيخ
طوسى قرار داشت . پدرش شيخ على فرزند شيخ شهر آشوب نيز
از فقيهان و محدثان فاضل و از دانشمندان بزرگ شيعه
محسوب مى شد . محمد چون به هشت سالگى رسيد تمام قرآن
را حفظ کرده بود و از اين به او حافظ قرآن لقب
دادند. ابن شهر آشوب بعد از فراگيرى قرآن و دروس
مقدماتى و ادبى به تحصيل علوم و معارف دينى مثل فقه و
اصول ، حديث ، رجال ، کلام و تفسير پرداخت . او در نزد
پدر و جدش و بزرگانى چون شيخ طوسى ، عبدالواحد آمدى و
قطب الدين راوندى سطوح عالى علم و ادب را گذراند ولى
از آنجا که آن بزرگان هر يک در شهر و ديارى دور از هم
زندگى مى کردند وی در راه کسب علم و معرفت دايما در
حال مهاجرت بوده است .ابن شهر آشوب پس از ساليانى
اقامت در حوزه هاى علميه ايران و استفاده از محضر
دانشمندان و اساتيد بزرگ و مسافرتهاى علمى به شهر های
مختلف ايران در سال 547 ه ق با کوله بارى از دانش و
معنويت از شهر همدان به بغداد عزيمت کرد. وى در بغداد
که پايتخت بنى عباس و مشهورترين مرکز علوم اسلامى آن
روزگار بود و دانشمندان زيادى در آن علوم و فنون را
تدريس می کردند به تدريس علوم مختلف پرداخت و هم در
آن رشته ها کتابها نوشت .آن عالم ربانی در طول عمر پر
برکت خويش نسبت به تربيت شاگردان بسياری همت گمارد که
از ميان آنها می توان به ، علامه سيد محمد بن زهره
حلبى ، على بن شعره حلى جامعانى ، شيخ تاج الدين
سوارى ، يحيى بن ابى طى حلبى و سيد کمال الدين حيدر
حسينى اشاره کرد . ابن شهر آشوب يکى از اساتيد علم
حديث و اجازه نقل حديث بود . وى از اساتيد خويش اجازه
نقل روايت داشته و از آنها روايت مى کرده است . وى
بنا به دلايلی بغداد را به قصد شهر تاريخى و عالم پرور
حله ترک کرد و به حله مهاجرت نمود. ابن شهر آشوب پس
از ساليان دراز، حله را ترک کرد و به شهر موصل رفت و
پس از اقامت مدت زيادى در موصل سرانجام به شهر حلب
هجرت کرد. گفته اند او در اکثر علوم اسلامى - اعم از
فقه ، اصول ، کلام ، حديث ، تاريخ ، تفسير، رجال و...
تاليفات و تصنيفاتى ارزنده ، آموزنده و بى سابقه از
خود به يادگار گذاشته که از ميان آنها می توان به
متشابه القرآن و مختلفه ، مناقب آل ابى طالب عليه
السلام ، معالم العلماء ، مخزون المکنون فى عيون
الفنون ، الطرائق فى الحدود و الحقائق ، مائدة الفائدة
، امثال فى الامثال ، الاسباب و النزول على مذهب آ ل
الرسول ، الحاوى ، الاوصاف ، المنهاج ، الفصول فى
النحو، الجديده ، انساب آل ابى طالب ، الاربعين حديثا
، نخب الاخبار، الخصايص الفاطميه ، بيان التنزيل و
المواليد اشاره کرد. ابن شهر آشوب در عرصه شعر و ادب
نيز حضورى نيکو داشت .سرانجام آن دانشمند بزرگ جهان
تشيع ، پس از حدود هفتاد سال خدمت پرتلاش به تشيع ، با
تحصيل ، تعليم و تربيت ، تحقيق و ترويج احکام الهى در
چنين روزی در سال 588 ق در شهر حلب به ديار باقى پر
کشيد و پيکر عزيزش را در نزديکى شهر در دامنه کوه جوشن
، در جوار مرقد حضرت محسن بن ابى عبدالله الحسين عليه
السلام دفن کردند.
تبعيد سيد جمال الدين اسد آبادی
:
درچنين روزی در سال1308هجری قمری سيد جمال الدين
اسدآبادی به دست عمال ناصر الدين شاه در حرم حضرت
عبدالعظيم(ع) دستگيرو ازايران تبعيد شد. سيد جمال
الدين اسد آبادی عالم بزرگ اسلامی و احيا گر و مصلح
در شعبان 1254 ه ق (آبان 1217 ش ) در اسد آباد همدان
ديده به جهان گشود .نام پدرش سيد صفدر و نام مادر
وی سکينه بيگم بود . وی تحصيلات خود را از پنج سالگى
در نزد پدر و مادر آغاز کرد و مقدمات عربى را در
سالهاى اول تحصيل بخوبى فرا گرفت .سيد جمال الدين در
سال 1264 ه ق به همراه پدر برای فراگيری علوم عالی تر
به قزوين رفت . سيد در آن مکان علمی ، بحث های
مختلف حوزوی از جمله ادبيات عرب ، منطق ، فقه و اصول
را فراگرفت . وی در سال 1266 ق به تهران آمد و در مکتب
درسی مجتهد وقت آقا سيد محمد صادق طباطبايى
همدانى حاضر شد . سيد در سال 1266 ق به قصد نجف
اشرف رفت ودر محضر علمی شيخ مرتضى انصارى در آمد و
به فراگيری سطح عالی فقه و اصول پرداخت. وى در 16
سالگى به شهر بمبئى رفت و از آنجا به طرف ايالات
مرکزى هند حرکت کرد .
سيد مدت دو سال با عالمان و روشنفکران آن ديار به
گفتگو نشست و مشکلات مسلمانان آن منطقه را از نزديک
مورد مطالعه قرار داد .از اين زمان بود که فعاليتهاى
سياسى و اصلاحى سيد جمال الدين آغاز شد. او در اين
برهه زمانی در يافت که استعمارعامل همه بدختی های
مسلمانان آن ديار است . وی پس از آن به قصد مکه و
زيارت خانه خدا از هندوستان خارج شد. سپس تا اواخر
1275 ه ق از مکه مسير مدينه ، اردن ، دمشق ، حمص ،
حلب ، موصل ، بغداد و نجف را طى کرد و اوضاع تمامى
شهرهاى مهم اسلامى را مورد بررسى قرار داد و در نهايت
خود را به اسد آباد همدان رساند. اما با اوضاع
نابسامانى که در تهران با آنها روبرو شد ، نتوانست در
ايران توقف کند و به همين دليل تصميم گرفت که در هرات
و کابل سکنی گزيند و در آن محل به تبليغ دين اسلام
بپردازد .
تاليف و نشر کتاب تتمه البيان فى تاريخ الافغان ،
انتشار روزنامه شمس النهار، تشکيل کابينه وزراء، راه
اندازی نيروی نظامی و ايجاد آموزش های نظامی و
همچنين راه اندازی برخی فعاليت های عام المنفعه از
جمله کارهای آن عالم ربانی در افغانستان بود .او در
سال 1285 ه ق به مصر رفت و در جامع الازهر با علماى
بزرگ آن کشور ملاقات کرد ولی زمان حضور او در مصر ديری
نپاييد و حکم اخراج وى از سوى خديو مصر صادر شد
و سيد روانه ترکيه شد. در ترکيه نيز ابتدا او را مورد
تفقد قرار دادند اما پس از چندی وبه دليل رشک ورزی
برخی از شيوخ آن کشور ، سلطان عثمانى دستور اخراج او
را از اين کشور صادر نمود . وى دو باره در سال 1287 ه
ق وارد مصر شد و ضمن ديداربا رئيس دولت مصر نظر آنان
را بسوی انديشه های نوگاراينه خود جذب نمود و پس از آن
مدتی در مصر اقامت گزيد. وی پس اين دوره به مکه و
هند رفت و ضمن ديدار با علمای اسلامی اين کشور ها به
نقد و افشاگری خيانات استعمار غرب در کشور های اسلامی
پرداخت .او در هند و در همين زمان کتاب "در رد طبيعيون
و افکار متجددانه" را به رشته تحرير در آورد .سيد در
سال 1300 هند به قصد کشور آمريکا از هند خارج شد اما
بعدا از اين سفر منصرف شد و لندن را برای حضور و
تبليغ انديشه های اسلامی خود برگزيد . او توانست در
شهرهای انگلستان و فرانسه نشريات " عروه الوثقى" و
"ضياء الخائفين " را منتشر سازد و با برخی از رجال
سياسی و علمی اين کشورها ديدار داشته باشد .
وى پس از آن رهسپار قطيف در جزيره العرب شد .
در همين روزها بود که اعتماد السلطنه و حاج سياح
محلاتى از طرف ناصر الدين شاه او را به تهران
دعوت کردند . سيد مدتی در تهران در منزل حاج امين
الضرب سکنی گزيد اما پس از چندی دولتمردان ايرانی تاب
تحمل ديدار او را نداشتند و سيد از آنجا به مسکو نقل
مکان کرد . وی در آنجا هم با رجال سياسى ، نظامى و
مذهبى روسيه ديدار کرد و در زمينه های عقب ماندگی
مسلمانان آن ديار به تحقيق و جستجو پرداخت . وی پس از
آن به در خواست ناصر الدين شاه برای با ر دوم وارد
تهران شد . اما به دلايلی نتوانست در آنجا هم سکنی
گزيند و در نيمه اول شعبان همان سال وارد بصره شد. از
آنجا بود که نامه بسيار مهم خود را به آيت الله ميرزای
شيرازى نوشت . آنگاه از عراق به سوى لندن حرکت کرد و
در آنجا با شدت بيشترى ، خطر استبداد داخلى و استعمار
خارجى را بر ملل مشرق زمين توضيح داد. دراين هنگام بود
که دست به انتشار نامه های خود به سران کشور اسلامی زد
و آنان را به ايستادگی در برابر استعمار انگلستان و
اتحاد و يکپارچگی فراخواند . او در همين زمان دست به
تشکيل جبهه متحد اسلامى در مقابل استعمار غرب بريتانيا
زد . سرانجام آن عالم ربانی پس از عمری مجاهدت و تلاش
در جهت اصلاح امت اسلامی و احيای انديشه اتحاد دنيای
اسلام در پنجم شوال سال 1314 ه ق ، به دست سلطان
عبدالحميد عثمانی مسموم شد و به شهادت رسيد . پيکر
پاک سيد ، در قبرستان شيخ لر مزارى در شهر بندرى
استانبول به خاک سپرده شد.
تتمه البيان فى تاريخ الافغان ، القضا و القدر،
اسلام و علم ، نيجريه يا ناتوراليسم ، الوحده
الاسلاميه و الواردات فى سر التجليات از جمله آثار
مهم قلمی اوست . او شعر نيز می سرود و به نام افغانی
تخلص می کرد .
روزگفتگوی
تمدنها :
همه ساله چنين روزی به عنوان روز گفتگوی تمدنها در
کشور گرامی داشته می شود . تير ماه سال گذشته شورای
عالی انقلاب فرهنگی اعلام کرد ، به دليل تداخل چند
مناسبت در روز 13 آبان ، 30 شهريور ماه بعنوان روز گفت
و گوی تمدن ها در نظر گرفته شد . به گزارش اداره کل
روابط عمومی دبيرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی ،
با توجه به اينکه روز 13 آبان ،"روز ملی مبارزه
با استکبار جهانی" ، "سالروز تسخير لانه جاسوسی آمريکا
توسط دانشجويان مسلمان پيرو خط امام " و همچنين "روز
دانش آموز" است ، برای جلوگيری از تداخل روز گفت و
گوی تمدن ها با اين مناسبت ها، زمان اين مناسبت
تغييرکرد .بر اساس اعلام شورای عالی انقلاب فرهنگی ،
30 شهريورماه (21 سپتامبر ) به عنوان روز گفت و گوی
تمدنها اعلام شد .گفتنی است پس از سخنرانی آقای
خاتمی زييس جمهور در 13 آبان ( 4 نوامبر) 1377 ،
در مجمع عمومی سازمان ملل متحد و ارائه پيشنهاد
نامگذاری سال 2001 به عنوان سال گفت و گوی تمدنها ،
اين سال از سوی مجمع عمومی سازمان ملل متحد با عنوان
سال گفت و گوی تمدن ها نامگذاری شد .
روزاستقلال مالت :
کشور مالت متشکل از سه جزيره مهم آتشفشانی مالت
، گوزو و کومينو است . اين کشور در دريای مديترانه بين
ايتاليا و ليبی واقع شده و مدار 36 در جه عرض شمالی از
آن می گذرد . نژاد مردم اين کشور سفيد سامی و غالب
آنان پيرو دين اسلام و مسيحيت اند . . اکثر مردم اين
کشور به زبان مالتی و انگليسی سخن می گويند . نوع
حکومت اين کشور جمهوری است . مالت در چنين روزی در سال
1964ميلادی از انگلستان مستقل شد و در تاريخ اول
دسامبر همان سال به عضويت سازمان ملل متحد در آمد .
اين کشور در عين حال از اعضای کشور های مشترک المنافع
انگليس به شمار می رود . واحد پول آن ليره نام دارد و
پايتخت آن بندر وا لتا است .
تولد فردريک سوم :
فردريک سوم امپراطور آلمان در چنين روزی در سال 1415
ميلادی به دنيا آمد . وی بين سالهای 1440 تا 1493
ميلادی بر اين کشور حکومت کرد .
تولد سر ادموند گوسه :
گوسه مترجم و منتقد ادبی انگليسی در چنين روزی در سال
1849 ميلادی ديده به جهان گشود . پدر و پسر
عنوان مهمترين اثر ادبی اوست .
تولد چارلز ژان هنری نيکول
فرانس :
چارلز ژان هنری نيکول فرانس ،
نويسنده و دانشمند بزرگ فرانسوی در چنين
روزی در سال 1866 ميلادی قدم به عرصه گيتی نهاد . وی
زيست شناس بود . او به سال 1928 ميلادی جايزه نوبل
ادبی را از آن خود کرد .
تولد گوستاوهولست :
هولست آهنگساز بر جسته انگليسی در چنين روزی در سال
1874 ميلادی ديده به جهان گشود . سياره ها
عنوان مهمترين اثر موسيقايی اوست .
تولد کلاک جونز :
جونز ، پويا نمای توانای آمريکايی در چنين روزی
در سال 1912 ميلادی به دنيا آمد .
باگز بانی و د ا فی د ا ک شخصيت های کا
رتونی مخلوق او بودند .
تولد ملوين فون پيبل :
نمايشنامه نويس و کارگردان توانای آمريکايی در
چنين روزی در سال 1932 ميلادی به دنيا آمد . مرد
واترملون عنوان مهمترين اثر هنری اوست .
تولد اسفان کينگ :
کينگ، نويسنده مشهورآمريکايی که بيشترداستاهای پليسی
می نوشت درچنين روزی درسال 1947ميلادی ديده به جهان
گشود . د رخشش و کوجوعناوين مهمترين آثار
داستانی اويند .
درگذشت ويرژيل شاعر معروف روم
باستان :
ويرژيل ، شاعر معروف روم
باستان در چنين روزی در سال 19 قبل از ميلاد درگذشت.
وی در پانزدهم اکتبر سال 70 پيش ازميلاد به دنيا
آمد. ويرژيل درمجموعه آنه ئيد طی داستانهايی تاريخچه
تاسيس شهر رم را نقل کرده است . اين شاعربزرگ دريکی
ازقطعات شعرخود به آمدن مسيح اشاره کرده است.
درآن زمان سياستمداران و ارباب قدرت از شعراء و خطباء
برای تبليغ سياست و برنامه های خود استفاده می کردند و
ويرژيل به دليل اعتمادی که به شخص سزار برای تامين
اقتدار روم داشت اشعاری در حمايت از تصميم اوکه عنوان
"رئيس جمهور" را به امپراتور تبديل کرد تا ابهت بيشتری
داشته باشد سرود و آنها را در اجتماعات خواند.
درگذشت ادوارد دوم :
ادوارد دوم پادشاه انگلستان در چنين روزی در
سال 1327 ميلادی دار فانی را وداع گفت . او دربين
سالهای 1307 تا 1327 ميلادی بر اين کشور حکومت کرد .
وی به هنگام مرگ 43 سال داشت .
درگذشت گيرولامو کاردانو :
کاردانو رياضيدان ايتاليايی در چنين روزی در سال 1576
ميلادی در گذشت . وی به هنگام مرگ هفتاد و چهار سال
داشت.
درگذشت آناستازيا سوموزا :
سومازا ديکتاتور نيکاراگوئه ای در چنين روزی در
سال 1956 ميلادی ترور شد . رولبرتو لوپز وی را ترور
کرد .
درگذشت هاکون هفتم :
در چنين روزی در سال 1957 ميلادی ها کون هفتم پادشاه
نروژ دار فانی را ودع گفت . الاف به جای او نشست .
