عقبنشینی و اظهار ندامت
علمای سعودی
ابراز ندامت و اعتراف به
اشتباه برخی مفتیهای جریان تكفیر عربستان سعودی، به بحث روز محافل داخلی
این كشور تبدیل شده است.ب به دنبال شدت گرفتن عملیاتهای تروریستی در
عربستان، به ویژه انفجارات ریاض، ناامنیهای مكه مكرمه و تازهترین آن،
انفجاراتی كه در مجتمع مسكونی «المحیا»ی ریاض صورت گرفته، به نظر میرسد كه
مقامات عربستان به فكر چارهای اساسی برای پایان دادن به این ناآرامیها
افتادهاند.برخی شواهد حاكی از آن است كه مقامات عربستان معتقدند كه ریشه
اینگونه عملیات و بحرانها به برخی فتاوا برمیگردد.در همین راستا، چندی
پیش دولت آمریكا از عربستان خواست كه در ساختار آموزشی و به ویژه آموزش
دینی عربستان، اصلاحات اساسی صورت دهد، چرا كه ریشه تمام این مسایل به طرز
تلقی غلط از دین برمیگردد كه كودكان و دانش آموزان در این مدارس، آن را
به عنوان آموزههای دینی فرا میگیرند و اینك عربستان در پی آن است، پس از
آنكه به امامان جمعه و جماعت سراسر كشور هشدار داد كه از پرداختن به مسایل
افراطی و تحریك احساسات ضدغربی پرهیز كنند، از رهبران دینی جریان موسوم به
«تكفیر» بخواهد كه فتاوی خود را در مورد جهاد علیه كفار پس بگیرند.از این
رو آنچه كه این روزها بیش از هر چیز دیگر در محافل داخلی عربستان به چشم میخورد،
اعلام ندامت و اعتراف به اشتباه مفتیهای بزرگ این جریان است، به طوری كه
هفته گذشته شیخ علی الخضیر با حضور در استودیوی شبكه یك تلویزیون عربستان
اعلام كرد كه در زمینه صدور فتاوی خود، مبنی بر كافر بودن غربیها و وجوب
جهاد علیه آنها اشتباه كرده است. او در ادامه تأكید كرد كه فكر نمیكرده،
این فتاوا به عملیات تروریستی اینچنینی منجر شود.اما به نظر میرسد، این
سناریو همچنان ادامه دارد، به طوری كه امروز نیز ناصر بن محمد الفهد، یكی
دیگر از رهبران همین جریان با حضور در صفحه تلویزیون، همان حرفهای الخضیر
را تكرار كرد.به این ترتیب گروههای تروریستی، پشتوانه اصلی خود را كه همان
مشروعیت دینی اقدام تروریستی خود بود، از دست میدهند.احتمال میرود
عربستان در آینده شاهد كاهش موج افراطیگری و عملیات انتحاری در این كشور
باشد.با این حال هنوز روشن نیست كه آیا علمای عربستان، داوطلبانه و با
رضایت خود فتاوای قبلی را پس میگیرند؟ یا اینكه در پی اعمال فشارها از سوی
قدرت حاكم، مجبور به این اقدام شدهاند، و مهمتر از همه اینكه آیا این
اعترافات، واقعا میتواند به عملیات تروریستی در عربستان و دیگر نقاط جهان
پایان دهد؟ آیا این احتمال وجود دارد كه فتواهای این علما به شكل زیرزمینی
منتشر شده و همچنان به قوت خود باقی بماند و اعتراف آنها در ملأ عام صوری و
ساختگی باشد؟برای یافتن پاسخ این سؤالها باید منتظر اتفاقات آینده بود.