بیانات در ديدار ستاد سرشمارى نفوس و مسكن

2/8/1390

بسم ‏اللَّه الرّحمن الرّحيم‏

خيلى خوش آمديد آقايان و خانمها، ان‌شاءاللَّه كه موفق باشيد. بيانات آقاى دكتر عادل آذر هم، بيانات عالمانه و حاكى از تسلط كامل بر موضوع بود و ان‌شاءاللَّه همت كافى براى پيشبرد اين كار مهم و بزرگ.

آنچه كه من عرض ميكنم، اين است كه آمار براى برنامه‌ريزى‌هاى كشور، يك امر حياتى است؛ يعنى اگر آمار نباشد، برنامه‌ريزى امكان‌پذير نيست؛ اگر صورت برنامه‌ريزى هم باشد، محتواى برنامه‌ريزى يك چيز غير منطبق با واقعيت و غلط از آب در خواهد آمد. بنابراين آمار ستون فقرات برنامه‌ريزى است. فرقى هم نميكند كه برنامه‌ريزى‌هاى اقتصادى باشد، فرهنگى باشد، اجتماعى باشد، سياسى باشد؛ حتّى ديپلماسى باشد. همه‌ى انواع برنامه‌ريزى، متوقف به آمار است. ما ندانيم چه داريم و چگونه داريم و با چه خصوصياتى داريم، هرگز نخواهيم توانست براى آينده برنامه‌ريزى كنيم؛ اين چيزِ روشن و واضحى است؛ اين را بايد همه احساس كنند؛ هم مردم اين را بدانند، هم بخصوص دستگاه‌ها بدانند.

نقش مردم - كه بعد اشاره خواهم كرد - يك نقش دفعى است؛ يعنى شما فرم سرشمارى را ميبريد، مردم به شما پاسخ ميدهند، اين تمام ميشود؛ اما نقش دستگاه‌هاى مرتبط، يك نقش مستمر است؛ همكارى‌هاى مستمر، كمكهاى مستمر. دستگاه مركزى آمار، يك مركز ستادى است. تحرك بر اساس اين آمار و استفاده‌ى از اين داده‌ها و برگرداندن بازخوردها، اينها كار دستگاه‌هاى مختلف است كه بايد با مركز آمار همكارى كنند. بنابراين بايد همه همكارى كنند.

خب، ما چه بكنيم كه آمار درست و دقيقى داشته باشيم؟ بهترين راه، يا شايد به يك معنا بشود گفت راه منحصر عبارت است از سرشمارى؛ رفتن پيش مردم، پرسيدن از مردم. بنابراين با اين صغرى‌ كبرائى كه چيده شد، به اين نتيجه ميرسيم كه سرشمارى يك ضرورت براى آينده‌ى كشور است؛ براى برنامه‌ريزى درست و بهره‌مندى كشور از يك آينده‌ى منطقى و معقول و مطلوب به شمار ميرود. بنابراين سرشمارى يك چيز بسيار مهمى است.

سرشمارى هم دو طرف دارد: يك طرف شمائيد، كه سؤال‌كننده هستيد؛ يك طرف، مردمند. هر كدام هم وظائفى دارند. آنچه كه مردم ان‌شاءاللَّه بايد به آن توجه كنند، اين است كه آمارها را درست و دقيق بدهند، پاسخها را پاسخهاى درستى بدهند. در همه‌ى بخشهائى كه سؤال ميشود، پاسخها بايد دقيق و درست باشد. و من در همين جا از مردم عزيزمان درخواست ميكنم كه در اين زمينه همكارى كامل بكنند؛ يعنى مأمور سرشمارى را بپذيرند، به سؤالات او جواب بدهند، با او همكارى كنند، تا ان‌شاءاللَّه اين فرم به نحو صحيح پر بشود. اين مربوط به نقش مردم.

آنچه كه مربوط به شماست، اين است كه كار را دقيق، علمى و كاملاً واقعى و بيطرفانه دنبال كنيد. هيچ انگيزه‌اى - چه انگيزه‌ى سياسى، چه انگيزه‌هاى گوناگونى كه ممكن است وجود داشته باشد - نبايد در آمار، در پردازش آمار و استنتاج از آمار اثر بگذارد. البته بخشى از آمارها در هر كشورى ممكن است يك طبقه‌بندى اطلاعاتى داشته باشد - محرمانه باشد، بسيار محرمانه باشد - ليكن بسيارى هم نه، جنبه‌ى محرمانه ندارد. در همه‌ى شكلهاى طبقه‌بندى اطلاعات، كار دستگاه آمار بايد دقيق و علمى و منطبق با واقعيت باشد. آمار خانوارها را، آمار گرايشها را، آمار دارائى‌ها را، آمار اشتغال و بيكارى را، آمار سواد و بيسوادى را - همه‌ى اين چيزهائى كه سؤال ميشود - بايستى به طور بيطرفانه دنبال كنيد تا دستگاه‌هاى مختلفِ برنامه‌ريز بتوانند اعتماد كنند. شما صحبت از اعتماد به اين دستگاه ميكنيد؛ اين اعتماد را خود دستگاه آمار ميتواند تأمين كند. شما عملاً نشان بدهيد كه در پردازش داده‌ها و استنتاج از داده‌ها كاملاً بى‌طرفيد؛ يعنى درست تابع واقعيت هستيد؛ همين چيزى را كه هست، نشان ميدهيد. اين اگر شد، ان‌شاءاللَّه اعتماد كامل هم به وجود مى‌آيد.

من قبلاً توصيه كردم، باز هم توصيه ميكنم كه دستگاه‌هاى مختلف كشور در دادن آمارهاى مختلف، نسبت به موضوعات مختلف، عجله نكنند - آمار اعتياد، آمار بيكارى، آمار سواد و بيسوادى، آمار مبتلايان به فلان بيمارى - اينها را بگذارند دستگاه مسئول بر اساس آنچه كه از واقعيتها گرفته است، به آنها اطلاع بدهد؛ آن وقت آنها هم بر اساس آن آمار، اگر ميخواهند اعلام كنند، اعلام كنند؛ اگر ميخواهند بر اساس آن برنامه‌ريزى كنند، برنامه‌ريزى كنند. يعنى به دستگاه مركزى آمار اعتماد بشود.

بنابراين كارتان كار بسيار خوبى است، كار مهمى است، براى كشور مفيد است؛ ان‌شاءاللَّه كه خوب عمل بشود. به مأموران سرشمارى بايد توصيه بشود كه با حوصله‌ى تمام، با رعايت اخلاق اسلامى، با خانواده‌ها مواجه بشوند و سؤال كنند؛ مردم هم ان‌شاءاللَّه با حوصله‌ى تمام پاسخ بدهند و اين كار به سرانجام برسد.

ان‌شاءاللَّه موفق باشيد.