فصل اول: حزبالله لبنان از آغاز تاكنون
◊ شكلگیری حزبالله
گرچه هنوز درباره تاریخ شکلگیری رسمی حزبالله لبنان بین
مورخان اختلاف وجود دارد و برخی آن را به سال 1982 و برخی دیگر به سال 1985
نسبت میدهند، به هر حال حزبالله لبنان حاصل همگرایی و اتحاد مجموعهای از
نیروهای مبارز در صحنهی نبرد با اسراییل در لبنان بود و هستهی اولیهی آن از
اعضا و نیروهای سازمان جنبش محرومان زمین (امل)، سازمان جهاد اسلامی، اعضای
حزبالدعوه که به رهنمود علامه سیدمحمد حسین فضلالله به این سازمان پیوستند و
بخشی از اعضای جنبش فتح (شاخه ابوجهاد«خلیل الوزیر») و به طور کل تمام جریانات
سیاسی احتمالی متأثر از انقلاب اسلامی ایران شکل گرفته بود
مسؤولان این جنبش با پیروی از ایدئولوژی اسلام شیعی منبعث
از اندیشهی بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران حضرت امام خمینی(ره) به سمت توسعهی
اصولگرایی اسلامی، روحیه جهادی، مبارزه با ظلم و قدرتهای استعماری و بخصوص
رژیم صهیونیستی، حزبالله را راهبری کرده و جایگاه آن را از یک حزب نظامی به یک
سازمان سیاسی نظامی اجتماعی ارتقا بخشیدند. سازمانی که به تدریج با قوت گرفتن
در لایههای مختلف اجتماعی لبنان، به نام جنبش مقاومت اسلامی لبنان شهرت یافت.
مبارزه با اسراییل، رژیم نامشروع صهیونیستی تا نابودی کامل این رژیم در صدر
اهداف حزبالله قرار گرفته است و برای رسیدن به این هدف از هیچ تلاشی فروگذار
نبوده است و شهدای بسیاری را تقدیم کرده است.
از آنجا كه حزبالله در آغاز شکلگیری از طیفها و جریانات
مختلف هواداری میشد، به صورت گروهها و دستهجات پراکنده در گوشه و کنار لبنان
دست به عملیات نظامی میزد. این عملیات که گاهی با هدایت و رهبری یکی از اعضای
برجسته و با نام مشخصی نظیر «پرچم سیاه»، «جندا..»، «هواداران انقلاب اسلامی»،
«انقلاب اسلامی فراگیر» اجرا میشد و گاهی بدون نام و نشان و هدایت مشخص شکل
میگرفت، به تدریج سایه سیاه وحشت را بر پیکر رژیم صهیونیستی گستردند. اما
نخستین و سهمگینترین عملیاتی که علیه رژیم اسراییل به اجرا درآمد و جهان را در
بهت جانفشانی و روحیه شهادت طلبی شیعی فرود برد، عملیات استشهادی احمد قصیر
بود. این عملیات که منجر به هلاکت 9 تن از نظامیان اسراییلی در مقر فرماندار
نظامی صور گردید، اسراییل را وارد گرداب جدیدی کرد و با گونهای تازه از مقاومت
آشنا نمود، گونهای که کارشناسان به تمامی آن را متأثر از انقلاب اسلامی ایران
میدانستند و صحنه کارزار را به نفع نیروهای مقاومت به تدریج تغییر داد.
مسؤولیت این عملیات «حزبا...» و مجری آن «شهید احمد قصیر» تا سال 1985 فاش
نشد.
پس از این عملیات نیروهای مقاومت اسلامی دست به سلسله
عملیات نظامی گستردهای زدند که در پایان حال 1983 منجر به عقبنشینی رژیم
صهیونیستی از بیروت، بنتالجبیل و بخشی از جنوب لبنان شد. اما سال 1984 با
شهادت شهید شیخ راغب حرب که به تأسی از حضرت امام خمینی(ره) مساجد را
پایگاههای مقاومت کرده بود، سید عباس موسوی و شیخ صبحی طفیلی به سازماندهی
حزبالله و برقراری ارتباط با گروهها به منظور انتقال رویکردها و دیدگاههای
حزب الله پرداختند.
در ارتباط با سالهای اولیه شکل گیری حزب ا...، شیخ صبحی طفیلی نخستین دبیرکل
حزب میگوید:
«اوضاع نابسامان و بههم ریخته بود . در این هنگام بود که
درباره پایهریزی جنبشی که از اصول خدشهناپذیر اسلامی سرچشمه گرفته باشد و
بتواند وضعیت موجود را تحت تأثیر قرار دهد، مشورتها و گفتوگوهایی انجام شد.»
در واقع با اجرای «عملیات صلح برای الجلیل» در سال 1982
توسط نیروهای زمینی ، دریایی و هوایی رژیم صهیونیستی براساس طرح شارون که منجر
به محاصره بیروت به مدت 5/2 ماه شد و با حمایت نظامی آمریکا، انگلیس و فرانسه
همراه بود، فرماندهی نیروهای اشغالگر در منطقه بقاع استقرار یافت و در سه نقطه
روستای بریتال زادگاه شیخ صبحی طفیلی ، روستای النبی شیت زادگاه شهید سیدعباس
موسوی اولین دبیرکل حزبا...و سیدحسین موسوی رئیس جنبش اسلامی امل که از امل
انشعاب و به حزبالله پیوسته بود و شهر بعلبک زادگاه سیدابراهیم امین نخستین
سخنگوی رسمی حزبالله در سال 1985، تأسیس پایگاه نمود، لازم شد که برای
رویارویی با اشغالگران با توجه به ناهماهنگیهای نیروها، مأموریت دستهجات به
صورت دفاعی ترسیم شود و در کنار آن آموزشهای چریکی و جنگهای نامنظم برقرار
گردد.
طی این سالها ورود سپاه پاسداران به لبنان و نقش فرهنگی –
نظامی آن تأثیر به سزایی در جذب نیروهای مخلص و شهادتطلب داشت. استقرار
نیروهای سپاه در سال 82 در بعلبك (مسجد امام علی(ع))، و بقاع نه تنها منجر به
آمادگی نظامی و تقویت روحیه جهادی گردید، بلكه انتقال صحیح افكار و دیدگاههای
حضرت امام خمینی(ره) نیز صورت پذیرفت.
◊ اعلام موجودیت
حزبالله كه به واسطهی هجوم اشغالگرانه رژیم صهیونیستی در
سال 1982 با همكاری سپاه پاسداران و پیوستن گروهها و دستهجات جهادی – شیعی
شكل گرفته بود پس از كسب موفقیتهایی در سال 1983 كه منجر به عقبنشینی اسراییل
از حومه جنوبی بیروت گردید، اواخر سال 1984 فعالیت آشكار خود را آغاز نمود و در
سال 1985 رسماً با عنوان حزبالله اعلام موجودیت كرد.
◊ ایدئولوژی و استراتژی
حزبالله در نخستین بیانیهی رسمی خود در فوریه 1985 چنین
اعلام موضع میکند:
تنها راه حل مشکلات لبنان، تأسیس جمهوری اسلامی است و تنها این شیوه حکومت است
که می تواند متضمن عدالت و برابری برای آحاد شهروندان لبنان باشد. سازمان
حزبالله به عنوان مهمترین هدف، متعهد به جنگ علیه امپریالیسم غربی و بیرون
راندن ایادی آن از خاک لبنان است. این گروه در جهت خروج کامل نیروهای آمریکایی
و فرانسوی و سازمانهای وابستهشان از لبنان از هیچ کوششی فروگذار نخواهد کرد.
جنگ با اسراییل مهمترین دغدغهی حزبالله است. و این تنها مربوط به حضور ارتش
اسراییل در لبنان نمیشود، بلکه، به عنوان یک هدف کاملاً مشخص نابودی کامل دولت
اسراییل و استقرار حاکمیت اسلام بر بیتالمقدس مدنظر ما میباشد.»
◊ کنگره اول حزبالله
شورای رهبری حزبالله اولین بار در تهران تشکیل شد. در این
اجلاس تصمیمات مهمی در خصوص تحولات تشکیلاتی حزبالله اتخاذ شد. قرار بر این شد
که اولین کنگره سراسری حزبالله تشکیل گردیده و این کنگره برای اولین بار شورای
رهبری حزب را انتخاب نماید. از دیگر تصمیمات اجلاس شورای رهبری تعیین پست
دبیرکلی و جانشین دبیرکل و تشکیل شورای اجرایی حزب، تشکیل دفتر سیاسی و شورای
قضایی و شورای جهادی میتوان برشمرد.
در پی این تصمیمات اولین کنگره حزبالله تشکیل گردید و 9
نفر از اعضای شورای رهبری حزبالله از طریق رأیگیری و انتخابات عمومی در درون
کادرهای حزبی، انتخاب گردیدند. این 9 نفر عبارتند از: شیخ صبحی طفیلی، سیدعباس
موسوی، سیدحسن نصرالله، شیخ حسین کورانی، شیخ نعیم قاسم، شیخ محمد یزیک، محمد
رعد، محمد فنیش و محمد یاغی. و شیخ محمد صبحی طفیلی به عنوان دبیرکل و شیخ نعیم
قاسم قائم مقام و سیدحسن نصرالله ریاست شورای اجرایی و محمد فنیش ریاست دفتر
سیاسی تعیین شدند. بعد از آن رادیو النور و شبکه تلویزیونی المنار را
راهاندازی و سپس نشریه العهد را چاپ نمود.
◊ کنگره دوم حزبالله
در بهار 1991-1370 کنگره دوم حزبالله تشکیل گردید. تصمیمات
آن تقلیل اعضای شورای مرکزی حزبالله از 9 نفر به 7 نفر بود و خروج شیخ صبحی از
شورای حزب و انتخاب سیدعباس موسوی به عنوان دبیرکل جدید که چند ماه بیشتر
نپایید و به شهات رسید.
◊ کنگره سوم حزبالله
در سال 1995-1374 اعضای شورای مرکزی حزبالله به ترتیب زیر
سیدحسن نصرالله، شیخ نعیم قاسم، شیخ محمد یزیک، سیدهاشم صفیالدین، حاج حسین
خلیل، محمد رعد و عبدالله قیصر. ریاست این شورا به عهده ابوهاشم قرار گرفت.
دفتر سیاسی حزبالله به شورای سیاسی حزبالله تغییر یافت و محمد رعد به عنوان
رئیس این شورا منصوب شد.
◊ اولین شكست رسمی رژیم صهیونیستی
14 ژانویه 1985- در این تاریخ اسراییل اولین شکست رسمی خود
را در لبنان تجربه میکند و با عقبنشینی از باریکه کمربند امنیتی و خروج از
شهر صیدا، حزبالله رسماً اعلام موجودیت مینماید. نگرانی مقامات اسراییلی پس
از این پیروزی جنبش مقاومت به خاطر ترس از گسترش روش مبارزاتی حزبالله میان
مسلمانان نوار غزه و کرانه غربی رود اردن، روند فزایندهای به خود گرفت، به
نحوی که اسحاق رابین وزیر دفاع وقت اسراییل در این باره میگوید:
«حمله نظامی اسراییل باعث شد تا غول شیعه از بطری خارج
شود.»
اثرات این عقبنشینی و تشکیل رسمی حزبالله در بدو امر،
برخی گروههای سنتی سیاسی در جنوب لبنان را متوجه خود ساخت و درگیری هایی بین
نیروها ایجاد کرد. اما تحت فشار ایران و سوریه در 30 ژانویه 1989 توافقنامه
دمشق یک و متعاقب آن دمشق دو، بین حزبالله و گروههای سیاسی نظامی قدیمیتر به
امضا رسید و سرانجام درگیریها پایان یافت.
◊ شهادت سیدعباس موسوی
در سال 1992 بالگردهای رژیم صهیونیستی طبق طرح ترور هدفمند
خودروی حامل سیدعباس موسوی هدف قرار دادند که منجر به شهادت دبیرکل حزبالله
گردید. در این زمان شورای رهبری حزبالله با اجماع سیدحسن نصرالله را به عنوان
دبیرکل جدید معرفی نمود. شهادت سیدعباس موسوی به همراه خانوادهاش، تأثیر
بسزایی در روحیه مقاومت برجای نهاد و فصل جدیدی از مبارزات آغاز شد. طی سال
1992 الی 2000 لبنان صحنهی درگیریهای خونین نیروهای مقاومت با اشغالگران
صهیونیستی بود. که مهمترین آنها عملیات تسویه حساب (1993) و عملیات خوشههای
خشم (1996) توسط اسراییل میباشند.
◊ عملیات تسویه حساب
هدف اصلی اسراییلیها در این عملیات تضعیف رابطه شیعیان و
سایر جریانات سیاسی طوائف مختلف لبنان با حزبالله بود که نه تنها نتیجه نداد
بلکه منجر به تولید همبستگی ملی و مشروعیت مقاومت گردید. البته در این اثنا طبق
توافق طائف نیروهای جبهه مقاومت ملی خلع سلاح شدند و حزبالله با این منطق که
تا زمان پایان کامل اشغال و آزادی خاک لبنان همچنان مسلح و نظامی باقی ماند. در
خلال این سالها سیاست ترور و ربودن رهبران حزبالله از سوی عناصر اسراییلی یا
هواداران آنها یکی دیگر از چالشهای فراروی حزبالله بود که به سلامت از بحران
آن گذشت.
◊ عملیات خوشههای خشم
این عملیات به عنوان «آخرین تلاش گسترده اسراییل برای سرکوب
حزبا...» تا قبل از خروج از لبنان در سال 2000 به شمار میرود این عملیات در
سال 1996 که 16 روز به طول انجامید، فاجعه قانا را در پی داشت. در این عملیات
حملات سنگین هوایی علیه لبنان تدارک دیده شد و طی بمباران مقر سازمان ملل در
قنا 106 غیرنظامی که پناه گرفته بودند به خاک و خون کشیده شدند. حزبالله برای
انتقام از این رفتار ددمنشانه، مقاومت سنگین و حملات شدیدی علیه نیروهای رژیم
اشغالگر قدس تدارک دید.
با برخورد 2 بالگرد اسراییلی حامل 73 کماندو در جنوب لبنان
که منجر به هلاکت تمام سرنشینان آنها شد همزمان با پیروزی حزبالله در عملیات
خوشههای خشم، افکار عمومی اسراییل را علیه دولت خود مبنی بر «عقب نشینی هرچه
سریعتر» برانگیخت و حزبالله با جنگ رسانهای خود شدت بیشتری بر این ماجرا
بخشید.
حزبالله در سال 1997 با «عملیات انصاریه» جاسوسان رژیم
صهیونیستی را در تلهی مینگذاری شده گرفتار کرد و اسراییل برای نخستین بار در
عملیات اطلاعاتی نیز شکست را تجربه کرد.
در سال 1990 - حزبالله 15 حمله ، 1991- 52 حمله ، 1992 –
63 حمله، 1993- 158 حمله، 1994 – 187 حمله و 1995 – 344 حمله علیه نیروهای ارتش
اسراییل با موفقیت انجام داد و در سالهای 1996 الی 2000 نه تنها در حوزه
عملیات نظامی، بلکه عملیات اطلاعاتی و در جنگ رسانهای نیز اقتدار خود را تثبیت
کرد، به گونهای که به فروپاشی کامل عناصر اسراییلی در لبنان منجر گردید.
◊ سال 2000، پیروزیهای شیرین
در پی مشروعیت حزبالله و حضور در پارلمان لبنان، مزدوران
آنتوان لحد 3 ژوئن 1999 به فرمان ارتش اسراییل از جنین در جنوب لبنان به طور
یکجانبه عقبنشینی کردند. روند عقبنشینی به گونهای بود که بر انتخابات
اسراییل نیز تأثیر گذارد. ایهود باراک رقیب نتانیاهو در رقابتهای انتخاباتی
اعلام کرد در صورت پیروزی در انتخابات ارتش اسراییل را ظرف یک سال از جنوب
لبنان خارج خواهد کرد. اما بسیار زودتر از وعده انتخاباتی خود، سرانجام 24 می
2000، ارتش اسراییل به طور کاملاً ناگهانی و به یکباره طبق پیش بینیهای مقام
معظم رهبری حضرت آیهالله خامنهای خاک لبنان را ترک کرد و شکست سنگینی را
تجربه نمود. دولت لبنان 25 می 2000 را روز مقاومت و آزادسازی اعلام کرد و این
دستاوردهای عظیمی به همراه داشت:
- شکست اسطورهی شکستناپذیری اسراییل
- الگوی جنگ از حالت كلاسیك و آزادیبخش به الگوی حزبالله
كه برخلاف ناسیونالیسم عربی بر اساس شهادتطلبی شكل گرفته بود تغییر یافت.
- پذیرش حزبالله به عنوان سمبل مقاومت در داخل و خارج
بخصوص کشورهای عربی و اسلامی و تأثیرات فزاینده آن بر انتفاضه فلسطین.
و از این پس دوره تسریع استراتژی سیاسی حزبالله آغاز
میشود.
◊ حملات تروریستی برعلیه حزبالله طی سالهای 90-1982
بنابر گزارش باب وودوارد در کتاب نقاب: جنگهای پنهان سیا،
این سازمان جاسوسی در بسیاری از ترورهای هدفمند علیه رهبران حزبالله دخیل بوده
است که مهمترین آنها برنامهریزی برای ترور علامه محمد حسین فضلالله و سید
حسن نصرالله دبیرکل حزب بود که تمامی با شکست مواجه شد. ربودن رهبران و سرشاخه
های حزب و شهادت شیخ راغب حرب، شهید سیدعباس موسوی دبیرکل اسبق حزب و بسیاری
دیگر نیز با هدایت این سازمان اطلاعاتی صورت پذیرفته بود.
◊ سالهای 2000 به این سو
در طی این سالها حزبالله از سویی به تقویت مبانی
استراتژیک خود و حضور قوی در عرصههای سیاسی اجتماعی و فرهنگی پرداخته است و از
سوی دیگر به خنثیسازی عملیات اسراییل بخصوص پرواز هواپیماهای تجسسی و بدون
سرنشین این رژیم پرداخته است. حزبالله در جریان حمله اکتبر 2000 اسراییل به
مزارع شبعا، سه سرباز اسراییلی را به گروگان گرفت تا بلکه 14 اسیر لبنانی که
بعضاً از سالهای 1978 در اسارت رژیم صهیونیستی بودند را آزاد کند.
سرانجام در 25 ژانویه 2004 طی توافقی پیروزی بخش با
اسراییل، حزبا.. 30 اسیر عرب و لبنانی ، 60 نظامی و غیرنظامی لبنانی ، 420
اسیر فلسطینی به همراه نقشه مینگذاریهای اسراییل را در قبال تحویل جسد ژنرال
بازنشسته اسراییلی (کشته شده در سال 2001) و سه سرباز مورد ذکر آزاد کرد.
پس از ترور رهبر معنوی حماس شیخ احمد یاسین ، حزبالله
حملات شدیدتری را در طول خط آبی ارتش اسراییل تدارک دید.
◊ قطعنامه 1559 سازمان ملل
این قطعنامه که به پیشنهاد آمریکا و فرانسه در 2 سپتامبر
2004 تصویب شد، تصریح میکند که سوریه موظف است به حضور نظامی خود و دخالت در
عرصه سیاسی لبنان پایان بخشد و تقاضای خلع سلاح تمام نیروهای شبهنظامی لبنانی
و غیرلبنانی را دارد. اما ارتش لبنان از خلع سلاح حزبالله امتناع ورزید و
همواره به پشتوانه محبوبیت و جایگاه مردمی و نقش حزبالله در کوتاه کردن دست
ایادی تجاوزگر، آن را به عنوان سمبل مقاومت و نیروی مقاومت تاکنون پذیرفته است.
نقشی که در جریان حملات اخیر اسراییل به لبنان به خوبی تجلی پیدا کرد و محبوبیت
این جنبش را بیش از پیش بالا برد. حتّا موضوع قتل رفیق حریری نیز نتوانست
خدشهای به حزبالله وارد آورد و تظاهراتی که توسط ایادی غرب تحت عنوان انقلاب
سدار تدارک دیده شده بود، در 8 مارس 2005 با پشتیبانی و حمایت فرامیلیونی
تظاهرکنندگان لبنانی خط بطلانی بر تصورات و خیالات موهوم غرب کشید و بار دیگر
اقتدار اجتماعی حزبالله و جایگاه مردمی این حزب را به رخ کشید و ضمن ایجاد
همبستگی ملی، به صراحت قطعنامه 1559 را زیرسؤال برد و طراحان آن را محکوم نمود.
این حمایت باعث کسب 23 کرسی از کرسیهای پارلمان لبنان در انتخابات 2005 گردید
و برای اولین بار در کابینهی فواد سینیوره نیز حضوری شایسته یافت و در آغاز
سال 2006 با میشل عون ائتلاف کرد. این اتحاد مسیحی – شیعی فضای جدیدی در صحنه
سیاسی لبنان گشود.
◊ تحولات جاری
بدون شک حملات اخیر اسراییل (جولای – اگوست 2006) به
بهانهی به اسارت گرفتن دو نظامی این رژیم در راستای فرایند بلندمدت مقابله با
حزبالله و ممانعت از فزونی یافتن رسمیت و هویت سیاسی جنبش مقاومت اسلامی
ارزیابی میشود. حملات گسترده به زیرساختهای لبنان و ایجاد اختلاف در داخل
لبنان هدفی ندارد جز تضعیف موقعیت این جنبش شیعی که به صراحت میتوان گفت با
مقابله جانانه، در برابر حملات صهیونیستها میرود تا خود را آماده جشنی دیگر و
پیروزی چشمگیر دیگری در جهان اسلام نماید.
◊ فعالیتهای سیاسی
حزبالله این روزها همچون حماس در فلسطین، نقش برجستهای در
صحنهی سیاسی لبنان ایفا میکند. این جنبش برای اولین بار در سال 1992 در
انتخابات لبنان شرکت جست و 12 کرسی کسب کرد. در سال 1996، 10 کرسی و در سال
2000، 8 کرسی از 128 کرسی مجلس لبنان را به دست آورد و در انتخابات عمومی سال
2005 در سطح کشور به تنهایی 14 کرسی و در جنوب لبنان تمام 23 کرسی را در ائتلاف
با جنبش امل کسب نمود. و برای اولین بار محمد فنیش را به عنوان وزیر آب و انرژی
به کابینه فرستاد. محمد فنیش معتقد است:
«ما به عنوان یک سازمان سیاسی در انتخاب شرکت میکنیم و از
جنبش مقاومت و لبنان با بالاترین پشتوانه مردمی دفاع خواهیم کرد. مقاومت
حزبالله علیه اسراییل هیچ تعارضی با وظیفه سیاسی ما ندارد و دفاع از خاک و
مبارزه با اسراییل را به عنوان یک وظیفه ملی میدانیم.»
در روابط سیاسی نیز حزبالله ارتباطات گستردهای با جهان
اسلام و سایر ملل داشته و گرچه از سوی رژیمهای استعمارگری چون آمریکا و
اسراییل و یا کانادا به عنوان سازمانی تروریستی شناخته میشود، اما از حمایت
مردمی در غالب کشورهای اسلامی برخوردار است و در سطح دولتها نیز حمایت جمهوری
اسلامی ایران و سوریه را همواره داشته است. عنایت مقامات سیاسی ایران به
حزبالله لبنان به عنوان نماد تحرک شیعی و حضور جبهه مقاومت در یکی از مهمترین
موقعیتهای ژئوپلتیکی جهان مدنظر بوده است و ملت شریف ایران همواره به عنوان
حامی جنبش اسلامی لبنان و همچنین فلسطین حمایتهای معنوی و مادی خود را دریغ
نداشته و از طرح آن نیز ابا نکرده است.
◊ فعالیتهای رسانهای
جنبش حزبالله از رسانههایی چون تلویزیون المنار (تأسیس
1992)، رادیو النور (تأسیس 1988)، هفتهنامه العهد، مجله البلاد، شبكه رادیویی
صوت المستضعفین (در شهر بعلبك) و حامیان رسانهای خود در اقصا نقاط جهان نظیر
پایگاههای اینترنتی مقاومت، لبنان نیوز و حزبالله برای بیان دیدگاهها و
مواضع خود، انتقال صحیح اخبار و اطلاعات که غالباً توسط رژیم صهیونیستی پرده
پوشی میشوند و همچنین تأثیرگذاری بر جامعه یهود به زبانهای عربی، انگلیسی،
فرانسه و عربی بهرهمند است. این رسانهها به نقل از منابع موثق در لبنان و
سایر ممالک عربی به شدت مورد استقبال قرار گرفتهاند. تا جایی که دولت فرانسه
پارازیت فرکانس تلویزیون المنار را در کشوری که داعیه آزادی دارد، در دستور کار
قرار داده است. همچنین بخش رسانهای جنبش مقاومت اسلامی در ساخت بازیهای
رایانهای و اطلاعرسانی اینترنتی در جهت اهداف خود بسیار فعال است.
◊ فعالیتهای اجتماعی
حزبالله در لبنان منشأ خدمات اجتماعی بسیاری بوده است. طبق
گزارشات سی.ان.ان این جنبش وظیفهی یک دولت را اجرا میکند، از تأسیس بیمارستان
گرفته تا مدارس بازپروری و ویژه محرومان. این جنبش درسال 1996 در برنامه
انتخاباتی خود اصلاح سیستم بهداشت و آموزش لبنان را در دستور کار قرار داد. طبق
گزارش می 2006 دفتر هماهنگی امور انسانی سازمان ملل:
«حزبا...نه تنها از بالهای نظامی و سیاسی برخوردار است،
بلکه در برنامه توسعه اجتماعی لبنان نیز حضوری فراگیر دارد. این گروه اخیراً
حداقل 4 بیمارستان، 12 کلینیک، 12 مدرسه، 2 مرکز کشاورزی جهت آموزشها و
مشاورتهای فنی به کشاورزان در لبنان احداث کرده است. همچنین دارای بخش محیط
زیست و برنامههای گسترده همیاری اجتماعی است. هزینههای مراقبتهای پزشکی در
مراکز حزبالله بسیار ارزانتر از سایر مراکز خصوصی بوده و برای اعضای جنبش نیز
رایگان است .»
به تازگی حزبالله رو به تأسیس نهادهای خدمات اجتماعی در
بخش پزشکی و آموزش و پرورش ویژه کشاورزان فقیر آورده است. حتّا در جنگ اخیر با
اسراییل که آب به بخشهایی از بیروت نمیرسد، حزبالله با تانکرهای آب در سراسر
شهر به آبرسانی به مردم مشغول است.
و قطعاً چنین خدمترسانی است که اسراییلیها و آمریکاییها
را به راهاندازی جنگی تمامعیار علیه حزبالله واداشته است.
سلام بر حزبالله ، سلام بر مردم لبنان، سلام بر رهبر مؤمن
عربی سید حسن نصرا...