احكام خوردنيها و آشاميدنيها
مسأله 2633. خوردن گوشت مرغي كه مثل شاهين چنگال دارد حرام است و پرستو حلال ميباشد. احتياط واجب آن است كه از خوردن گوشت هدهد خودداري نمايند.
مسأله 2634. اگر چيزي را كه روح دارد از حيوان زنده جدا نمايند، مثلاً دنبه يا مقداري گوشت از گوسفند زنده ببرند، نجس و حرام ميباشد.
مسأله 2635. پانزده چيز از حيوان حلال گوشت حرام است:
1 ـ خون. 2 ـ فضله. 3 ـ نري. 4 ـ فرج. 5 ـ بچهدان. 6 ـ غدد كه آن را دشول ميگويند 7 ـ تخم كه آن را دنبلان ميگويند. 8 ـ چيزي كه در مغز كله است، و به شكل نخود ميباشد. 9 ـ مغز حرام كه در ميان تيره پشت است 10 ـ پي كه در دو طرف تيره پشت است. 11 ـ زهره دان 12 ـ سپرز « طحال ». 13 ـ بول دان « مثانه ». 14 ـ حدقه چشم « مردمك ». 15 ـ چيزي كه در ميان سُم است، و به آن ذات الاشاجع ميگويند بنابر احتياط لازم.
مسأله 2636. خوردن خبائث يعني چيزهايي كه طبيعت انسان از آن متنفر است حرام است. ولي اگر پاك باشد و مقداري از آن به طوري با چيزي حلال مخلوط شود. كه در نظر مردم نابود حساب شود خوردن آن اشكال ندارد.
مسأله 2637. خوردن خاك حرام است، ولي خوردن كمي از تربت حضرت سيد الشهداء عليهالسلام براي شفا اشكال ندارد.
مسأله 2638. فرو بردن آب بيني، و خلط سينه كه در فضاي دهن نيامده باشد، حرام نيست ولي اخلاط بيني و سينه كه در فضاي دهن وارد شده، احتياط لازم ترك فرو بردن آن است، و فرو بردن غذايي كه موقع خلال كردن، از لاي دندان بيرون ميآيد اگر طبيعت انسان از آن متنفر نباشد اشكال ندارد.
مسأله 2639. خوردن چيزي كه براي انسان ضرر دارد حرام است، ولي اگر ضرر كم باشد كه عقلا اعتنا نكنند، حرام نيست.
مسأله 2640. خوردن گوشت اسب و قاطر و الاغ مكروه است، و اگر كسي با آنها وطي كند، يعني: نزديكي نمايد، خود و نسلشان حرام ميشوند، و بول و سرگين آنها نجس ميشود، و بايد آنها را از شهر بيرون ببرند، و در جاي ديگر بفروشند، و بر وطي كننده لازم است قيمتش را به صاحبش بدهد.
مسأله 2641. اگر با حيوان حلال گوشتي كه مرسوم است گوشت آن را ميخورند، مانند گاو و گوسفند نزديكي كند، بول و سرگين خود آنها و نسل متجدد آنها نجس ميشود، و خوردن گوشت و آشاميدن شير آنها، و همين طور خوردن گوشت و آشاميدن شير نسل متجدد آنها حرام است، چه وطي در قُبل باشد و چه در دُبر، و وطيكننده صغير باشد يا كبير، عالم باشد يا جاهل، مختار باشد يا مكره، و موطوء نر باشد يا ماده و بايد فوري آن حيوان را بكشند و بسوزانند، و كسي كه با آن وطي كرده، پول آن را به صاحبش بدهد.
مسأله 2642. آشاميدن شراب حرام، و در بعضي از اخبار بزرگترين گناه شمرده شده است، و اگر كسي آن را حلال بداند كافر است. از حضرت امام جعفر صادق عليهالسلام روايت شده است كه فرمودند: شراب ريشه بديها و منشأ گناهان است، و كسي كه شراب ميخورد، عقل خود را از دست ميدهد، و در آن موقع خدا را نميشناسد، و از هيچ گناهي باك ندارد، و احترام هيچ كس را نگه نميدارد، حق خويشان نزديك را رعايت نميكند، و از زشتيهاي آشكار رو نميگرداند، و روح ايمان و خداشناسي از بدن او بيرون ميرود، و روح ناقص خبيثي كه از رحمت خدا دور است در او ميماند، و خدا و فرشتگان و پيغمبران و مؤمنين او را لعنت ميكنند، و تا چهل روز نماز او قبول نميشود، و روز قيامت روي او سياه است، و زبان او از دهانش بيرون ميآيد، وآب دهان او به سينهاش ميريزد و فرياد تشنگي او بلند است.
مسأله 2643. نشستن سر سفرهاي كه در آن شراب ميخورند، اگر انسان يكي از آنان حساب شود حرام و چيز خوردن از آن سفره نيز حرام است.
مسأله 2644. گوشتهايي كه از بلاد كفار ميآورند، و تذكيه آنها شرعاً ثابت نشده، نجس و خوردن آن حرام است، و خريد و فروش آنها نيز جايز نيست، و نوشته و گفته اشخاص غير موثق و مجهول الحال شرعاً اعتبار ندارد.
مستحبات غذا خوردن
مسأله 2645.مسأله 2645 چند چيز در غذا خوردن مستحب است:
اول ـ هر دو دست را پيش از غذا بشويد.
دوم ـ بعد از غذا نيز هر دو دست را بشويد و با دستمال خشك كند.
سوم ـ ميزبان پيش از همه شروع به غذا خوردن كند، و بعد از همه دست بكشد، و پيش از غذا اول ميزبان دست خود را بشويد، بعد كسي كه طرف راست او نشسته و همين طور تا برسد به كسي كه طرف چپ او نشسته، و بعد از غذا اول كسي كه طرف چپ ميزبان نشسته دست خود را بشويد، و همين طور تا به طرف راست ميزبان برسد و به ميزبان ختم شود.
چهارم ـ در اول غذا « بِسْمِ الله » بگويد، و اگر سر يك سفره چند جور غذا باشد، در وقت خوردن هركدام آنها گفتن « بِسْمِ اللهِ » مستحب است.
پنجم ـ با دست راست غذا بخورد.
ششم ـ با سه انگشت يا بيشتر غذا بخورد، و با دو انگشت نخورد.
هفتم ـ اگر چند نفر سريك سفره نشستهاند، هر كسي از غذا جلوي خودش بخورد.
هشتم ـ لقمه را كوچك بردارد.
نهم ـ سر سفره زياد بنشيند و غذا خوردن را طول بدهد.
دهم ـ غذا را خوب بجود.
يازدهم ـ بعد از غذا خداوند عالم را حمد كند.
دوازدهم ـ انگشتان را بليسد.
سيزدهم ـ بعد از غذا خلال نمايد، ولي با چوب انار و چوب ريحان و ني و برگ درخت خرما خلال نكند.
چهاردهم ـ آنچه بيرون سفره ميريزد جمع كند و بخورد، ولي اگر در بيابان غذا ميخورد، مستحب است آنچه ميريزد، براي پرندگان و حيوانات بگذارد.
پانزدهم ـ دراول روز و اول شب غذا بخورد، و در بين روز و در بين شب غذانخورد.
شانزدهم ـ بعد از خوردن غذا به پشت بخوابد، و پاي راست را روي پاي چپ بيندازد.
هفدهم ـ در اول غذا و آخر آن نمك بخورد.
هيجدهم ـ ميوه را پيش از خوردن با آب بشويد.
مكروهات غذا خوردن
مسأله 2646. چند چيز در غذا خوردن مكروه است:
اول ـ در حال سيري غذا خوردن.
دوم ـ پر خوردن، و در خبر است كه خداوند عالم بيشتر از هر چيز از شكم پر بدش ميآيد.
سوم ـ نگاه كردن به صورت ديگران در موقع غذا خوردن.
چهارم ـ خوردن غذاي داغ.
پنجم ـ فوت كردن چيزي كه ميخورد يا ميآشامد.
ششم ـ بعد از گذاشتن نان در سفره، منتظر چيز ديگر شدن.
هفتم ـ پاره كردن نان با كارد.
هشتم ـ گذاشتن نان زير ظرف غذا.
نهم ـ پاك كردن گوشتي كه به استخوان چسبيده به طوري كه چيزي در آن نماند.
دهم ـ پوست كندن ميوه.
يازدهم ـ دور انداختن ميوه پيش از آن كه كاملا آن را بخورد.
مستحبات آب آشاميدن
مسأله 2647. در آشاميدن آب چند چيز مستحب است:
اول ـ آب را به طور مكيدن بياشامد.
دوم ـ در روز ايستاده آب بخورد.
سوم ـ پيش از آشاميدن آب « بِسْمِ الله » و بعد از آن « اَلْحَمْدُ لله » بگويد.
چهارم ـ به سه نفس آب بياشامد.
پنجم ـ از روي ميل آب بياشامد.
ششم ـ بعد از آشاميدن آب حضرت ابا عبدالله الحسين عليهالسلام و اهل بيت بزرگوارش را ياد كند، و قاتلان آن حضرت را لعنت نمايد.
مكروهات آب آشاميدن
مسأله 2648. زياد آشاميدن آب، و آشاميدن آن بعد از غذاي چرب، و در شب به حال ايستاده مكروه است، و نيز آشاميدن آب با دست چپ، و هم چنين از جاي شكسته كوزه و جايي كه دسته آن است مكروه ميباشد.