احكام شير دادن

مسأله 2473. اگر زني بچه‎اي را با شرايطي كه در مسأله 2483 گفته خواهد شد شير دهد، آن بچه به اين عدّه محرم مي‎شود:

اول ـ خود زن و او را مادر رضاعي مي‎گويند.

دوم ـ شوهر زن كه شير مال اوست و او را پدر رضاعي مي‎گويند.

سوم ـ پدر و مادر آن زن هر چه بالا روند، اگر چه پدر و مادر رضاعي او باشند.

چهارم ـ بچه‎هايي كه از آن زن به دنيا آمده‎اند، يا به دنيا مي‎آيند.

پنجم ـ بچه‎هاي اولاد آن زن هرچه پايين روند، چه از اولاد او به دنيا آمده، يا اولاد او آن بچه‎ها را شير داده باشند.

ششم ـ خواهر و برادر آن زن اگر چه رضاعي باشند.

هفتم ـ عمو و عمه آن زن اگر چه رضاعي باشند.

هشتم ـ دايي و خاله آن زن اگرچه رضاعي باشند.

نهم ـ اولاد شوهر آن زن كه شير مال آن شوهر است، هر چه پايين روند، اگر چه اولاد رضاعي او باشند.

دهم ـ پدر و مادر شوهر آن زن كه شير مال آن شوهر است، هر چه بالا روند.

يازدهم ـ خواهر و برادر شوهري كه شير مال اوست اگر چه خواهر و برادر رضاعي او باشند.

دوازدهم ـ عمو و عمه و دايي و خاله شوهري كه شير مال اوست هر چه بالا روند، اگر چه رضاعي باشند و نيز افراد ديگري هم كه در مسائل بعد گفته مي‎شود، به واسطه شيردادن محرم مي‎شوند.

مسأله 2474. اگر زني بچه‎اي را با شرايطي كه در مسأله 2483 گفته مي‎شود شير دهد، پدر آن بچه نمي‎تواند با دختراني كه از آن زن به دنيا آمده‎اند ازدواج كند و نيز نمي‎تواند دختران شوهري را كه شير مال او است، اگر چه دختران رضاعي او باشند براي خود عقد نمايد ولي جايز است با دختران رضاعي آن زن ازدواج كند اگرچه احتياط مستحب آن است كه با آنان ازدواج نكند. و نگاه محرمانه هم به آنان ننمايد.

مسأله 2475. اگر زني بچه‎اي را با شرايطي كه در مسأله 2483 گفته مي‎شود شير دهد، شوهر آن زن كه صاحب شير است به خواهرهاي آن بچه محرم نمي‎شود، ولي احتياط مستحب آن است كه با آنان ازدواج ننمايد، و نيز خويشان شوهر به خواهر و برادر آن بچه محرم نمي‎شود.

مسأله 2476. اگر زني بچه‎اي را شير دهد، به برادرهاي آن بچه محرم نمي‎شود. و نيز خويشان آن زن به برادر و خواهر بچه‎اي كه شير خورده محرم نمي‎شوند.

مسأله 2477. اگر انسان با زني كه دختري را شير كامل داده ازدواج كند، و با آن زن نزديكي نمايد، ديگر نمي‎تواند آن دختر را براي خود عقد كند.

مسأله 2478. اگر انسان با دختري ازدواج كند، ديگر نمي‎تواند با زني كه آن دختر را شير كامل داده ازدواج نمايد.

مسأله 2479. انسان نمي‎تواند با دختري كه مادر، يا مادربزرگ انسان او را شير كامل داده ازدواج كند، و نيز اگر زن پدر انسان، از شير پدر او دختري را شير داده باشد، انسان نمي‎تواند با آن دختر ازدواج نمايد. و چنان چه دختر شيرخواري را براي خود عقد كند، بعد مادر، يا مادربزرگ، يا زن پدر او آن دختر را شير دهد، عقد باطل مي‎شود.

مسأله 2480. با دختري كه خواهر، يا زن برادر انسان از شير برادر، او را شير كامل داده، نمي‎شود ازدواج كرد، و هم چنين است اگر خواهرزاده، يا برادرزاده، يا نوه خواهر، يا نوه برادر انسان، آن دختر را شير داده باشد.

مسأله 2481. اگر زني بچه دختر خود را شير دهد، آن دختر به شوهر خود حرام مي‎شود. و هم چنين است اگر بچه‎اي را كه شوهر دخترش از زن ديگر دارد شير دهد. ولي اگر بچه پسر خود را شير دهد، زن پسرش كه مادر آن طفل شير خوار است بر شوهر خود حرام نمي‎شود.

مسأله 2482. اگر زن پدر دختري، بچه شوهر آن دختر را از شير آن پدر شير دهد آن دختر به شوهر خود حرام مي‎شود، چه بچه از همان دختر يا از زن ديگر شوهر او باشد.

شرايط شير دادني كه علت محرم شدن است

مسأله 2483. شير دادني كه علت محرم شدن است هشت شرط دارد:

اول ـ بچه شير زن زنده را بخورد، پس اگر از پستان زني كه مرده است شير بخورد فايده ندارد.

دوم ـ شير آن زن از حرام نباشد، پس اگر شير بچه‎اي را كه از زنا به دنيا آمده به بچه ديگر بدهند، به واسطه آن شير، بچه به كسي محرم نمي‎شود.

سوم ـ بچه شير را از پستان بمكد، پس اگر شير را در گلوي او بريزند نتيجه ندارد.

چهارم ـ شير، خالص باشد و با چيز ديگري مخلوط نباشد.

پنجم ـ شير از يك شوهر باشد. پس اگر زن شيردهي را طلاق دهند، بعد شوهر ديگري كند و از او آبستن شود وتا موقع زاييدن، شيري كه از شوهر اول داشته باقي باشد و مثلاً هشت دفعه پيش از زاييدن از شير شوهر اول و هفت دفعه بعد از زاييدن از شير شوهر دوم به بچه‎اي بدهد، آن بچه به كسي محرم نمي‎شود.

ششم ـ بچه به واسطه مرض شير را قي نكند و اگر قي كند بنابر احتياط واجب كساني كه به واسطه شيرخوردن به آن بچه محرم مي‎شوند، بايد با او ازدواج نكنند و نگاه محرمانه هم با او ننمايند.

هفتم ـ پانزده مرتبه، يا يك شبانه روز به طوري كه در مسأله بعد گفته مي‎شود شير سير بخورد، يا مقداري شير به او بدهند كه بگويند: از آن شير استخوانش محكم شده و گوشت در بدنش روييده است، بلكه اگر ده مرتبه هم به او شير دهند، احتياط مستحب آن است كساني كه به واسطه شير خوردن با او محرم مي‎شوند، با او ازدواج نكنند.

هشتم ـ دو سال بچه تمام نشده باشد و اگر بعد از تمام شدن دو سال، او را شير دهند به كسي محرم نمي‎شود، بلكه اگر مثلاً پيش از تمام شدن دو سال، چهارده مرتبه و بعد از آن، يك مرتبه شير بخورد به كسي محرم نمي‎شود، ولي چنان چه از موقع زاييدن زن شيرده بيشتر از دو سال گذشته باشد و شير او باقي باشد و بچه‎اي را شير دهد آن بچه به كساني كه گفته شد بنابر احتياط لازم محرم مي‎شود ولي احتياط به ترك نظر كساني كه به اين رضاع به او محرم شده‎اند ترك نشود.

مسأله 2484. بايد بچه در بين يك شبانه روز، غذا يا شير كس ديگر را نخورد ولي اگر كمي غذا بخورد كه نگويند در بين، غذا خورده اشكال ندارد و نيز بايد پانزده مرتبه را از شير يك زن بخورد و در بين پانزده مرتبه شير كس ديگر را نخورد و در هر دفعه بدون فاصله شير بخورد، ولي اگر در بين شير خوردن نفس تازه كند، يا كمي صبر كند كه از اولي كه پستان در دهان مي‎گيرد تا وقتي سير مي‎شود، يك دفعه حساب شود اشكال ندارد.

مسأله 2485. اگر زن از شير شوهر خود بچه‎اي را شير دهد، بعد شوهر ديگر كند و از شير آن شوهر هم بچه ديگري را شير دهد آن دو بچه به يكديگر محرم نمي‎شوند اگر چه بهتر است با هم ازدواج نكنند.

مسأله 2486. اگر زن از شير يك شوهر چندين بچه را شير دهد، همه آنان به يكديگر و به شوهر و به زني كه آنان را شير داده محرم مي‎شوند.

مسأله 2487. اگر كسي چند زن داشته باشد، و هر كدام آنان با شرايطي كه گفتيم بچه‎هايي را شير دهد، همه آن بچه‎ها به يكديگر و به آن مرد و به همه آن زنان محرم مي‎شوند.

مسأله 2488. اگر كسي دو زن داشته باشد و يكي از آنان بچه‎اي را مثلاً هشت مرتبه و ديگري هفت مرتبه شير بدهد آن بچه به كسي محرم نمي‎شود.

مسأله 2489. اگر زني از شير يك شوهر پسر و دختري را شير كامل بدهد خواهر و برادر آن دختر به خواهر و برادر آن پسر محرم نمي‎شوند ولي احتياط مستحب آن است كه با يكديگر ازدواج نكنند.

مسأله 2490. انسان نمي‎تواند بدون اذن زن خود، با زناني كه به واسطه شير خوردن ، خواهر زاده يا برادر زاده زن او شده‎اند ازدواج كند و نيز اگر با پسري لواط كند، احتياط واجب آن است كه دختر و خواهر و مادر و مادربزرگ آن پسر را كه رضاعي هستند يعني به واسطه شير خوردن، دختر و خواهر و مادر او شده‎اند، براي خود عقد نكند.

مسأله 2491. زني كه برادر انسان را شير داده، به انسان محرم نمي‎شود، اگرچه احتياط مستحب آن است كه با او ازدواج نكند.

مسأله 2492. انسان نمي‎تواند با دو خواهر، اگر چه رضاعي باشند، يعني به واسطه شير خوردن، خواهر يكديگر شده باشند ازدواج كند. و چنان چه دو زن را عقد كند و بعد بفهمد خواهر بوده‎اند، در صورتي كه عقد آنان در يك وقت بوده هر دو باطل است. و اگر در يك وقت نبوده عقد اولي صحيح و عقد دومي باطل مي‎باشد.

مسأله 2493. اگر زن از شير شوهر خود كساني را كه گفته مي‎شود شير دهد، شوهرش بر او حرام نمي‎شود، اگر چه بهتر آن است كه احتياط كند.

اول ـ برادر و خواهر خود را.

دوم ـ عمو و عمه و دايي و خاله خود را.

سوم ـ اولاد عمو و اولاد دايي خود را.

چهارم ـ برادرزاده خود را.

پنجم ـ برادرشوهر، يا خواهرشوهر خود را.

ششم ـ خواهرزاده خود، يا خواهرزاده شوهرش را.

هفتم ـ عمو و عمه و دايي و خاله شوهرش را.

هشتم ـ نوه زن ديگر شوهر خود را.

مسأله 2494. اگر كسي دختر عمه يا دختر خاله انسان را شير دهد، به انسان محرم نمي‎شود، ولي احتياط مستحب آن است كه از ازدواج با او خودداري نمايد.

مسأله 2495. مردي كه دو زن دارد، اگر يكي از آن دو زن، فرزند عموي زن ديگر را شير دهد، زني كه فرزند عموي او شير خورده، به شوهر خود حرام نمي‎شود.

آداب شير دادن

مسأله 2496. براي شير دادن بچه بهتر از هر كس مادر اوست. و سزاوار است كه مادر براي شيردادن از شوهر خود مزد نگيرد، و خوبست كه شوهر مزد بدهد. و اگر مادر بخواهد بيشتر از دايه مزد بگيرد، شوهر مي‎تواند بچه را از او گرفته و به دايه بدهد.

مسأله 2497. مستحب است دايه‎اي كه براي طفل مي‎گيرند، دوازده امامي، و داراي عقل و عفت و صورت نيكو باشد، و مكروه است، كم عقل، يا غير دوازده امامي يا بد صورت، يا بدخلق، يا زنا زاده باشد. و نيز مكروه است دايه بگيرند كه شيرش از بچه‎اي است كه از زنا به دنيا آمده باشد.

مسائل متفرقه شير دادن

مسأله 2498. مستحب است از زن جلوگيري كرد كه هر بچه‎اي را شير ندهد. زيرا ممكن است فراموش شود كه به چه كساني شير داده، و بعداً دو نفر محرم با يكديگر ازدواج نمايند.

مسأله 2499. كساني كه به واسطه شير خوردن، خويشي پيدا مي‎كنند، مستحب است يكديگر را احترام نمايند، ولي از يكديگر ارث نمي‎برند، و حقوق خويشي كه انسان با خويشان خود دارد براي آنان نيست.

مسأله 2500. در صورتي كه ممكن باشد، مستحب است بچه را دو سال تمام شير بدهند.

مسأله 2501. اگر به واسطه شير دادن، حق شوهر از بين نرود، زن مي‎تواند بدون اجازه شوهر، بچه ديگري را شير دهد، ولي جايز نيست بچه‎اي را شير دهد كه به واسطه شير دادن به آن بچه به شوهر خود حرام شود، مثلاً اگر شوهر او دختر شيرخواري را براي خود عقد كرده باشد، زن نبايد آن دختر را شير دهد، چون اگر آن دختر را شير دهد، مادر زن شوهرش مي‎شود و بر او حرام مي‎گردد.

مسأله 2502. اگر كسي بخواهد زن برادرش به او محرم شود، بايد دختر شيرخواري را مثلاً دو روزه براي خود عقد كند، و در آن دو روز با شرايطي كه در مسأله 2483 گفته شد، زن برادرش آن دختر را شير دهد.

مسأله 2503. اگر مرد پيش از آن كه زني را براي خود عقد كند، بگويد: به واسطه شيرخوردن، آن زن بر او حرام شده ـ مثلاً بگويد شير مادر او را خورده، چنان چه تصديق او ممكن باشد، نمي‎تواند با آن زن ازدواج كند. و اگر بعد از عقد بگويد و خود زن هم حرف او را قبول نمايد، عقد باطل است. پس اگر مرد با او نزديكي نكرده باشد، يا نزديكي كرده باشد ولي در وقت نزديكي كردن، زن بداند بر آن مرد حرام است، مهر ندارد و اگر بعد از نزديكي بفهمد كه بر آن مرد حرام بوده، شوهر بايد مهر او را بدهد، و اگر مهرالمثل او با مهرالمسمي تفاوت دارد، در مقدار تفاوت با هم مصالحه نمايند.

مسأله 2504. اگر زن پيش از عقد بگويد: به واسطه شير خوردن بر مردي حرام شده، چنان چه تصديق او ممكن باشد، نمي‎تواند با آن مرد ازدواج كند. و اگر بعد از عقد بگويد، مثل صورتي است كه مرد بعد از عقد بگويد كه زن بر او حرام است، و حكم آن در مسأله پيش گفته شد.

مسأله 2505. شيردادني كه علت محرم شدن است به دو چيز ثابت مي‎شود:

اول ـ خبر دادن عدّه‎اي كه انسان از گفته آنان يقين يا اطمينان پيدا كند.

دوم ـ شهادت دو مرد عادل يا چهار زن عادله، ولي بايد شرايط شير دادن را هم بگويند مثلاً بگويند: ما ديده‎ايم كه فلان بچه بيست و چهار ساعت از پستان فلان زن شير خورده، و چيزي هم در بين نخورده، و هم چنين ساير شرايط را كه در مسأله 2483 گفته شد شرح دهند.

مسأله 2506. اگر شك كنند بچه به مقداري كه علت محرم شدن است شير خورده يا نه، يا گمان داشته باشند كه به آن مقدار شير خورده، بچه به كسي محرم نمي‎شود، ولي بهتر آن است كه احتياط كنند.