چرا خون انسان بعد از
بیرون آمدن از بدن نجس میشود؟
پرسش
چرا خون انسان بعد از بیرون آمدن از بدن نجس میشود؟
پاسخ اجمالی
آنچه بر ما واجب است عمل به تکالیف شرعیّه است، اما دانستن فلسفۀ تمام
احکام، لازم و ضروری نیست. در عین حال با ملاحظۀ حکمتهای بسیارى از
احکام، درمییابیم که تعالیم این دین، بر اساس حفظ و تأمین مصالح یا
دفع مفاسد است.[1]
نجاست و طهارت علاوه بر آلودگیهایی که دارند، از احکام اعتباریاند تا
به این وسیله مردم از آن نجس فاصله گرفته و در صورت تماس نیز احکامی
دارد که مکلف باید آنرا عمل کند.
با این مقدمه، در مورد دلیل عدم نجاست خون موجود در باطن انسان میتوان
دلایلی را به عنوان احتمال بیان کرد:
1. معمولاً خون باطن انسان کمتر مورد دسترسی بوده و لذا آن اجتنابی که
نجاست خون برای آن وضع شده، خود بخود در اینجا محقّق است و نیازی به
حمل حکم نجاست بر آن نیست.
توجه به این استفتاء خالی از لطف نیست:
سؤال. گاهى دوستانم اشکال میکنند و میگویند اگر انسان دست به
مردۀ سگ که حیوان نجس العین است بزند غسل، لازم نیست و فقط باید دست
خود را بشوید، ولى انسان که اشرف مخلوقات است وقتى از دنیا رفت و سرد
شد و کسى دست به بدن او زد اضافه بر شستن دست، باید غسل کند. علّت
چیست؟ مگر انسان از سگ، نجستر است، در صورتى که بر تمام موجودات،
برترى دارد این مطلب را برایم روشن فرمائید؟.
جواب. ممکن است در بارۀ حکمت آن این چنین گفت که چون مردم،
طبعاً از مردۀ حیوانات، متنفّرند کسى آن را مسّ نمیکند ولى مردۀ انسان
در معرض تماسّ زندگان - خصوص خویشان و دوستانش- قرار دارد.[2]
2. شاید دلیل آن عسر و حرج باشد. زیرا به عنوان نمونه در صورت عفونت و
خون آلود بودن گلو، اگر آن خون را نجس میدانستیم، آب بینی و آب دهان
نیز به دلیل تماس با آن نجس شده و به همین ترتیب سرایت نجاست به تمام
بدن به سادگی انجام میپذیرفت.
[1]. گلپایگانی، سید محمد رضا، مجمع المسائل، محقق، مصحح، کریمى جهرمى،
علی، ثابتى همدانى، علی، نیرى همدانى، علی، ج 1، ص 107، قم، دار
القرآن الکریم، چاپ دوم، 1409ق.
[2]. همان، ج 1، ص 106 و 107.
اسلام کوئست |