صحبتهای جکاب لو وزیر خزانه داری آمریکا روز ۲۹ آپریل ۲۰۱۵ در اندیشکده واشنگتن سخنان مهمی را درباره توافقات صورت گرفته پیرامون تحریم ها علیه ایران مطرح کرده است که به نظر می رسد خطوط کلی رفتار آینده دولت امریکا در قبال توافق با ایران را ترسیم کند.

به گزارش رجانیوز، این سخنان از آن جهت اهمیت خواهد داشت که صرف نظر از آنچه توافق شده و یا قرار است در چارچوب برنامه جامع مشترک اقدام توافق شود، این دولت امریکا و خصوصا وزارت خزانه داری آن کشور است که باید توافقات را عملیاتی کند و اکنون وزیر خزانه داری امریکا اعلام کرده آنچه عملی خواهد کرد، کاهش و نه لغو تحریم ها، آنهم نه همه که برخی از تحریم ها و آنهم نه در روز امضاء توافق که پس از راستی آزمایی خواهد بود.

آنچه در ادامه می خوانید اهم نکات مطرح شده در سخنرانی جکاب لو است که می تواند مبنای مهمی برای تصمیم گیری و قضاوت باشد:

۱-      ما در خزانه داری آمریکا با همکاری کنگره و متحدان بین المللی خود توانستیم موثرترین، پیچیده ترین و خلاقانه ترین برنامه تحریم های اقتصادی طول تاریخ را علیه ایران اعمال کنیم.

۲-      در ابتدا عده ای در آمریکا معتقد بودند که تحریم ها کارایی ندارد و کشورهای دیگر نظیر هند و چین به تحریم های آمریکا محل نمی گذارند.

۳-      این اعتقاد اشتباه بود و تحریم ها دسترسی ایران به نظام مالی بین المللی را قطع کرد و صادرات نفت ایران را بیش از نصف کاهش داد و امکان دستیابی ایران به ذخائر ارزی خارجی و نفتی اش را کاهش داد و کاملا اقتصاد ایران را متاثر کرد.

۴-      در نوامبر ۲۰۱۳ ما به یک توافق اولیه رسیدیم که در پی آن برنامه هسته ای ایران فریز شده و حتی به عقب بازگشت. برخی همان موقع انتقاد می کردند که این توافق موجب میشود فشار تحریم ها بر ایران کاهش یابد. اما فشارها را حفظ کردیم تا ایران به تعهداتش عمل کند.

۵-      چارچوبی که چند هفته قبل در سوئیس حاصل شد یک پایه مناسب برای یک توافق خوب است. چرا که همه مسیرهای ایران برای دستیابی به سلاح هسته ای را از بین برده و شدیدترین رژیم بازرسی از برنامه هسته ای در کشورها را علیه ایران اعمال می کند. در مقابل و وقتی که ایران گام های لازم را برداشت، جامعه جهانی مجموعه ای از تحریم های مرتبط با برنامه هسته ای ایران را کاهش می دهد.

۶-      ساختار تحریم های اقتصادی و مالی علیه ایران حفظ می شود. تحریمها یکباره برداشته نمی شود. بلکه به صورت مرحله ای (در فازهای متعدد) و بعد از راستی آزمایی تعهدات ایران (از جمله بازرسیها) کاهش می یابد. چرا که تحریمها ابزار ما برای حفظ فشار بر ایران و وادار نمودن آن به اجرای همه تعهداتش است. حتی تحریم ها لغو نمی شود بلکه تعلیق می شود تا ساختار لازم برای بازگشت مجدد تحریم ها باقی باشد. این چارچوبی است که در سوئیس توافق شده است.

۷-      کاهش تحریم های شورای امنیت، اتحادیه اروپا و آمریکا علیه ایران تنها وقتی است که همه تعهدات ایران راستی آزمایی شود. یعنی وقتی که سانتریفیوژها از نطنز و فردو برچیده شود و غنی سازی در فردو متوقف شود. یعنی وقتی که راکتور اراک بازطراحی شود تا دیگر نتواند پلوتونیوم تولید کند. یعنی وقتی که ذخائر غنی شده ایران از ۱۰ هزار کیلوگرم به ۳۰۰ کیلوگرم کاهش یابد. یعنی وقتی که همه زنجیره هسته ای ایران تحت بازرسی فوق العاده قرار گیرد.

۸-      بعد از اینکه اقدامات فوق انجام شد و راستی آزمایی شد، آن وقت نوبت ماست تا تحریم ها را کاهش دهیم. کاهش تحریم ها شامل تعلیق تحریم های نفتی، تجاری و بانکی است. ما این کار را از طریق اختیارات رئیس جمهور برای تعلیق تحریم ها انجام می دهیم. بدیهی است به این ترتیب امکان اعمال مجدد تحریم ها پابرجاست. بعد از سالها نظارت بر اجرای تعهدات ایران ما می توانیم از کنگره درخواست کنیم تا برای لغو تحریم ها اقدام کند. تنها کنگره است که اختیار لغو تحریمها را خواهد داشت!

۹-      با حفظ ساختار تحریم ها به ترتیب فوق و تنها تعلیق بخشی از تحریم ها دست ما برای اعمال مجدد تحریم ها کاملا باز خواهد بود.

۱۰-  رویکرد تعلیق تحریم ها تنها منحصر به آمریکا نیست. کشورهای اروپایی هم خواهان حفظ ساختارتحریم ها هستند تا در مقابل نقض تعهدات، امکان تحریم مجدد باقی باشد.

۱۱-  ما حتی دنبال ساختاری هستیم تا تحریمهای شورای امنیت هم امکان بازگشت پذیری داشته باشد و برای بازگشت پذیری با سد وتوی چین و روسیه مواجه نشود!

۱۲-  برخی از آمریکایی ها و متحدان ما نگران هستند که کاهش تحریم ها دست ایران برای تشدید تحرکات منطقه ایش را باز کند. ما کاملا مراقب این موضوع هستیم و متعهد می شویم که این اتفاق نیافتد. باید بدانید که تحریم های هسته ای کاملا درهم تنیده با تحریم های تروریستی است. به همین خاطر پولی که ایران از بابت کاهش تحریم ها دریافت خواهد کرد نمی تواند برای حمایت از فعالیت های منطقه ای اش مصرف شود.

۱۳-  قبل از اینکه قیمت نفت کاهش یابد، یعنی در زمانی که دولت روحانی روی کار آمد وضع اقتصاد ایران خراب بود (الان با کاهش قیمت نفت وضع بدتر هم شده است). اقتصاد ایران نیازمند ۵۰۰ میلیارد دلار سرمایه گذاری است. بنابر این فشارها حفظ می شود و کاهش تحریم ها تاثیر جدی بر اقتصاد ندارد و تنها در حدی است که کمی کسری بودجه دولت کنترل شود و کمی نرخ ارز در ایران ثبات یابد و واردات بیشتری داشته باشد.

۱۴-  چه توافق بشود و چه نشود، ما تحریم های خود در دو بخش حمایت از تروریسم و نقض حقوق بشر ایران ادامه خواهیم داد.

۱۵-  هنوز توافقی در کار نیست. ما تنها زمانی توافق نهایی را می پذیریم که دو خواسته ما یعنی بازرسیهای گسترده و حفظ ساختار تحریمها برای بازگشت پذیری آن حفظ شود.