وضو

مسأله 242. در وضو واجب است صورت و دست‎ها را بشويند و جلوي سر و روي پاها را مسح كنند.

مسأله 243. در ازاي صورت را بايد از بالاي پيشاني، جايي كه موي سر بيرون مي‎آيد تا آخر چانه شست، و پهناي آن بمقداري كه بين انگشت وسط و شست قرار مي‎گيرد بايد شسته شود، و اگر مختصري از اين مقدار را نشويد وضو باطل است. و براي آن كه يقين كند اين مقدار كاملا شسته شده بايد كمي اطراف آن را هم بشويد.

مسأله 244. اگر صورت يا دست كسي كوچكتر يا بزرگتر از معمول مردم باشد، بايد ملاحظه كند كه مردمان معمولي تا كجاي صورت خود را مي‎شويند او هم تا همانجا را بشويد. و نيزاگر در پيشاني او مو روييده يا جلوي سرش مو ندارد بايد به اندازه معمول، پيشاني را بشويد.

مسأله 245. اگر احتمال دهد چرك يا چيز ديگري در ابروها و گوشه‎هاي چشم و لب او هست كه نمي‎گذارد آب به آنها برسد، چنان چه احتمال او در نظر مردم به جا باشد، بايد پيش از وضو وارسي كند كه اگر هست برطرف نمايد.

مسأله 246. اگر پوست صورت از لاي مو پيدا باشد بايد آب را به پوست برساند. و اگر پيدا نباشد شستن مو كافي است و رساندن آب به زير آن لازم نيست.

مسأله 247. اگر شك كند كه پوست صورت از لاي مو پيدا است يا نه، بنا بر احتياط واجب بايد مو را بشويد و آب را به پوست هم برساند.

مسأله 248. شستن داخل بيني و مقداري از لب و چشم كه در وقت بستن ديده نمي‎شود واجب نيست. ولي براي آن كه يقين كند از جاهايي كه بايد شسته شود، چيزي باقي نمانده، واجب است مقداري از آنها را هم بشويد. و كسي كه نمي‎دانسته بايد اين

مقدار را بشويد، اگر بداند در وضوهايي كه گرفته مقدار واجب را شسته نمازهايي كه خوانده صحيح است.

مسأله 249. بايد صورت و دست‎ها را از بالا به پايين شست و اگر از پايين به بالا بشويد وضو باطل است.

مسأله 250. اگر دست را تر كند و به صورت و دست‎ها بكشد، چنان چه تري دست به قدري باشد كه به واسطه كشيدن دست، آب كمي بر آنها جاري شود كافي است.

مسأله 251. بعد از شستن صورت بايد دست راست و بعد از آن دست چپ را از آرنج تا سر انگشت‎ها بشويد.

مسأله 252. براي آن كه يقين كند آرنج را كاملا شسته، بايد مقداري بالاتر از آرنج را هم بشويد.

مسأله 253. كسي كه پيش از شستن صورت دست‎هاي خود را تا مچ شسته، در موقع وضو، بايد تا سر انگشتان را بشويد، و اگر فقط تا مچ را بشويد وضوي او باطل است.

مسأله 254. در وضو، شستن صورت و دست‎ها مرتبه اول واجب و مرتبه دوم مستحب و مرتبه سوم و بيشتر از آن حرام مي‎باشد. و اين كه كدام شستن، اول يا دوم يا سوم است مربوط به قصد كسي است كه وضو مي‎گيرد، پس اگر به قصد شستن مرتبه اول مثلاً ده مرتبه آب به صورت بريزد، اشكال ندارد و همه آنها شستن اول حساب مي‎شود، و اگر به قصد اين كه سه مرتبه بشويد سه مرتبه آب بريزد مرتبه سوم آن حرام است.

مسأله 255. بعد از شستن هر دو دست، بايد جلوي سر را با تري آب وضو كه در دست مانده مسح كند، و احتياط واجب آن است كه با دست راست مسح نمايد، و نيز احتياط آن است كه مسح از بالا به پايين باشد، اگرچه اقوي جواز مسح از پايين به بالا است.

مسأله 256. يك قسمت از چهار قسمت سر، كه مقابل پيشاني است جاي مسح مي‎باشد. و هر جاي اين قسمت را به هر اندازه مسح كند كافي است، اگر چه احتياط مستحب آن است كه از درازا به اندازه درازي يك انگشت و از پهنا به اندازه پهناي سه انگشت بسته مسح نمايد.

مسأله 257. لازم نيست مسح سر بر پوست آن باشد، بلكه بر موي جلوي سرهم صحيح است، ولي كسي كه موي جلوي سر او به اندازه‎اي بلند است كه اگر مثلاً شانه كند به صورتش مي‎ريزد، يا به جاي ديگر سر مي‎رسد، بايد بن موها را مسح كند، يا فرق سر را باز كرده پوست سر را مسح نمايد. و اگر موهايي را كه به صورت مي‎ريزد يا به جاهاي ديگر سر مي‎رسد، جلوي سر جمع كند و بر آنها مسح نمايد يا بر موي جاهاي ديگر سر، كه جلوي آن آمده مسح كند باطل است.

مسأله 258. بعد از مسح سر، بايد با تري آب وضو كه در دست مانده روي پاها را از سر يكي از انگشت‎ها تا برآمدگي روي پا مسح كند، و احتياط واجب آن است كه تا مفصل را هم مسح نمايد.

مسأله 259. پهناي مسح پا به هر اندازه باشد كافي است، ولي بهتر آن است كه به اندازه پهناي سه انگشت بسته مسح نمايد، و بهتر از آن مسح تمام روي پا است.

مسأله 260. احتياط آن است كه در مسح پا، دست را بر سر انگشت‎ها بگذارد و بعد به روي پا بكشد، هرچند اكتفا به اين كه تمام دست را روي پا بگذارد و كمي بكشد جايز است.

مسأله 261. در مسح سر و روي پا، بايد دست را روي آنها بكشد و اگر دست را نگهدارد و سر يا پا را به آن بكشد وضو باطل است. ولي اگر موقعي كه دست را مي‎كشد سر يا پا مختصري حركت كند اشكال ندارد.

مسأله 262. جاي مسح بايد خشك باشد و اگر به قدري تر باشد كه رطوبت كف دست به آن اثر نكند، مسح باطل است. ولي اگر تري آن به قدري كم باشد كه رطوبتي كه بعد از مسح، در آن ديده مي‎شود بگويند فقط از تري كف دست است اشكال ندارد.

مسأله 263. اگر براي مسح، رطوبتي در كف دست نمانده باشد، نمي‎تواند دست را با آب خارج تر كند، بلكه بايد از اعضاء ديگر وضو رطوبت بگيرد و با آن مسح نمايد.

مسأله 264. اگر رطوبت كف دست فقط به اندازه مسح سر باشد احتياط واجب آن است كه سر را با همان رطوبت مسح كند، و براي مسح پاها از اعضاء ديگر وضو رطوبت بگيرد.

مسأله 265. مسح كردن از روي جوراب و كفش باطل است ولي اگر به واسطه سرماي شديد يا ترس از دزد و درنده و مانند اينها نتواند كفش يا جوراب را بيرون آورد، مسح كردن بر آنها اشكال ندارد. و اگر روي كفش نجس باشد، بايد چيز پاكي بر آن بيندازد و بر آن چيز مسح كند. و احتياط واجب آن است كه تيمم هم بنمايد.

مسأله 266. اگر روي پا نجس باشد و نتواند براي مسح، آن را آب بكشد بايد تيمم نمايد.