زيارت ابى بكر بن ابى قحافه
27- بعد از زيارت رسول خدا، محاذى سر ابى بكر صديق رضى الله
عنه بايستد و بگويد:
درود بر او خليفه رسول خدا درود بر تو همراه پيامبر خدا در
غار، درود بر تو اى رفيق او در سفرها، درود بر تو اى امينش در اسرار، خدا به تو
از ناحيه ما بهترين پاداشى را كه به امامى از ناحيه امت پيامبرش مى دهد، عنايت
فرمايد و توجه نيكو جانشينى براى او بودى و راهش را به بهترين وجه پيمودى و با
اهل رده و بدعت جنگ كردى، و اسلام را آماده نمودى و صله رحم فرمودى، و همواره
بپا دارنده حق و يار اهلش بودى تا مرگ گريبانت را گرفت، و درود و رحمت و بركات
خدا بر تو باد.
خدايا ما را با محبتش بميران و كوششمان را در زيارتش به
رحمتت اى خداى كريم بى نتيجه قرار مده.
زيارت عمر بن خطاب
28- سپس حركت كند و در برابر قبر عمر رضى الله عنه قرار
گيرد و بگويد:
درود بر تو امير مومنان درود بر تو آشكار كننده اسلام، درود
بر تو اى شكننده بت ها، خدا از ما به شما بهترين پاداش را عنايت فرمايد و خدا
از كسى كه ترا خليفه قرار داده راضى گردد، تو اسلام و مسلمين را در زمان حيات و
مرگ يارى كردى، پس يتيمان را كفالت و ارحام را مورد مرحمت قرار دادى و اسلام به
وسيله تو نيرو گرفت و تو براى مسلمانان امام پسنديده و هادى و مهدى بودى
پراكندگى آنان را جمع كردى و فقر آنان را به غنا تبديل نمودى، و شكستگى آنان را
جبران كردى، و درود و رحمت و بركات خدا بر تو باد.
امينى مى گويد:
اين زيارت را شرنبلالى فقيه حنفى در " مراقى الفلاح " و
ديگر از " گذشتگان نقل كرده اند، نهايت آنكه: بزرگان امروز، آنچه را كه از
فضائل شيخين دوست مى دارند بر آن افزودند، هيچ مانعى از آن نيست، زير زائر مى
تواند هرگونه مناقبى كه از شخص مورد زيارت مى داند رديف كرده از آن سپاس بگذارد
و اين حقيقتى است كه امت اسلامى همواره درباره آن اتفاق نظر داشته است.
زيارت ديگر:
قسطلانى مى گويد: از طرف راستش به مقدار يك ذرع حركت كند
آنگاه بر ابى بكر رضى الله عنه درود بفرستد، زيرا سرش محاذى شانه رسول خدا است
و بگويد:
دورد بر تو اى خليفه سيد المرسلين، درود بر تو اى كسى كه
خداوند وسيله تو در روز " رده " دين را تاييد كرد خداوند از اسلام و مسلمين به
تو جزاى خير دهد، خدايا از او و ما بخاطر او راضى باش.
سپس از دست راستش بقدر يك ذرع حركت كند آنگاه بر عمر بن
خطاب رضى الله عنه درود بفرستد و بگويد: درود بر تو اى امير المومنان، درود بر
تو اى كسى كه خدا وسيله او دين را تاييد كرده است، خدا از اسلام و مسلمين به تو
جزاى خير عنايت فرمايد، خدايا از او ما بخاطرش راضى باش.
زيارت ديگر:
باجورى مى گويد: طرف راستش را به مقدار يك ذارع عقب بكشد
آنگاه بر ابى بكر رضى الله عنه درود بفرستد و بگويد: درود بر تو اى ابا بكر اى
خليفه رسول خدا، خدا از ناحيه امت محمد "ص" به تو جزاى خير عنايت فرمايد. سپس
باز بمقدار يك ذراع عقب بيايد آنگاه بر عمر بن خطاب درود بفرستد همانند آنچه كه
قبلا گفته شده بگويد، سپس بجاى اولش برابر روى مباركش برگردد وسيله او به خدا
متوسل شود.
زيارت شيخين با يک عبارت:
به مقدار نصف ذراع برگردد و بگويد: " درود بر شما اي
همخوابگان، رفيقان وزيران، مشيران، معاونان رسول خدا در بپاداشتن دين قيام
كنندگان بعد از او براى مصالح مسلمين، خدا به شما بهترين پاداش ها را عنايت
فرمايد.
شرنبلالى حنفى در " مراقى الفلاح " اضافه كرده است: پيش شما
آمديم تا وسيله شما به رسول خدا متوسل شويم و او براى ما شفاعت كند و از
خدايمان بخواهد كه كوششمان را بپذيرد و بر آئينش ما را زنده يدارد و با آن
بميراند و محشور كند.
زيارت شيخين با عبارت ديگر:
ابن حبيب در ذيل زيارت پيامبر اكرم آورده است:
درود بر شما اى همراهان رسول خدا اى ابا بكر و عمر، خداوند
از ناحيه اسلام و اهلش بهترين جزاى وزير پيامبرى را بر وزارتش در زمان حياتش و
بر خلافتش بعد از وفاتش به شما فرمايد. شما در زمان حيات رسول خدا وزيران خوبى
برايش بوديد و بعد از او جانشينان عادل و نيكوكار در امتش، پس خدا در عوض آن
شما را همراه رسول خدا در بهشت و ما را به رحمتش با شما قرار دهد.
زيارت شيخين با عبارت سوم:
غزالى مى گويد: زائر در مقام زيارت آنان بگويد: درود بر شما
اى وزيران رسول خدا، و معاونان او در بپاداشتن دين هنگام حياتش و بپاداندگان
امور دين در ميان امت بعد از او كه در همه كارها از او پيروى مى كرديد و به
سنتش عمل مى نموديد، سپس خدا بهترين جزاى وزيران پيامبر را در دين به شما عنايت
فرمايد.
و عبارت ديگرى نيز در اين زمينه در كتاب " مجمع الانهر " و
غيره وجود دارد آنچه كه گفته آمد از ناگفته هاى كفايت مى كند.
ابن الحاج در " المدخل " جلد 1 صفحه 265 گفته است: آنچه را
كه از آنها مى داند ستايششان كند، وسيله آنها به پيامبر اكرم متوسل شود، آنها
را شفيع در قضاء حوائجش قرار دهد. 29- در حرم شريف زياد نماند، بلكه ادب ايجاب
مى كند كه بيش از مقدار نماز و دعا آن توقف نكند و همين مقدار مستحب است.
وداع از حرم شريف
30- هنگامى كه زائر از زيارت فراغت پيدا كرد و تصميم گرفت
كه از مدينه خارج شود، مستحب است كه براى آخرين بار كنار قبر رسول خدا بيايد و
دعاى زيارت را چنانكه گذشت، دوباره بخواند و با پيامبر اكرم وداع كند، و از خدا
بخواهد كه باز هم به عنوان زيارت به مدينه برگردد و در سفر به سلامت باشد، سپس
دو ركعت نماز در روضه كوچك كه موضع مقام رسول خدا پيش از آنكه ساختمان در مسجد
اضافه شود، بوده بخواند.
وقتى كه خواست بيرون بيايد، اول پاى جپش را بيرون نهد و
بگويد: خدايا بر محمد و آل محمد درود بفرستد و اين را آخرين زيارتم قرار مده و
گناهانم را با زيارتش بريز، و در اين سفر به سلامتم دار، و برگشتم را بسوى
خانواده و وطنم آسان بگردان اى بخشنده ترين بخشندگان.
و بگويد: خدايا از تو مى خواهيم كه در اين سفر نيكى و تقوى
و از عمل آنچه كه دوست دارى و راضى مى شوى عنايتمان فرمائى.
خدايا همراه ما در سفر، خليفه ما در خانواده مان باش، خدايا
مشكلات سفرمان را هموار ساز و دوريش را آسان، خدايا ما با عنايت تو از مشكل سفر
و حزن منظر و بدى عاقبت به سوى خانواده مان بر مى گرديم، خدايا مصاحب ما با خير
باش و برگشت ما را به عهده گير و نسبت به آنچه كه قصدمان كرده و يا نكرده است
كفايتمان فرما و با سلامت و قبولى اعمال ومغفرت و رضايت برگردانمان و اين را
آخرين عهدم نسبت به اين محل شريف قرار مده.
آنگاه سلام و دعا زيارت پيش را اعاده كند و
بعد بگويد: خدايا اين را آخرين عهدم نسبت به حرم رسولت قرار
مده و برگشت به دو حرم شريف را بر من آسان گردان، و بخشش و
عافيت در دنيا و آخرت نصيبم فرما. شربينى در " المغنى " اضافه
كرده است: " ما را به خانو
