«احکام امر به معروف و نهی از منکر» آیا امر
به معروف فردی که در حریم شخصی خود گناه میکند واجب است؟
حجت الاسلام والمسلمین فلاح زاده
(همانطور که گفتیم نهی از منکر نسبت به گناه آینده است؛ یعنی شخص در
آینده نباید مرتکب گناه شود. حال اگر شخصی گناهی مرتکب شده و سعی
میکند که کسی گناه او را نفهمد و دیگر هم آن گناه را تکرار نمیکند؛
در اینجا که نهی از منکری وجود ندارد. اما اگر شخص گناهی را که مرتکب
شده و سعی دارد که آن را مخفی نگه دارد و در آینده هم تکرار کند، با
توجه به اینکه آبروریزی و علنی کردن این گناه جایز نیست و تجسس در کار
دیگران که بفهمیم آیا او میخواهد مجدداً گناه کند یا نه، این هم جایز
نیست، اما نهی از منکر واجب است؛ این را توجه داشته باشید که در امر به
معروف و نهی از منکر ما مجاز نیستیم که جستجو و تفحص کنیم و ببینیم که
آیا شخص گناه مرتکب میشود یا نه؟ اگر ما به طریق صحیح فهمیدیم که فردی
میخواهد گناهی را تکرار کند یا یک گناهی را میخواهد انجام بدهد، ولی
هنوز انجام نداده؛ در اینجا نهی از منکر واجب است، ولو اینکه گناه او
مخفی بوده و خودش سعی میکند کسی نفهمد. بنابراین آن گناهی که انجام
شده، دیگر نهی از منکر ندارد، اما اگر باز میخواهد تکرار کند، اگر
بتوانیم باید جلوی گناه او را بگیریم، آن هم تا حد تذکر زبانی بر ما
واجب است.
سؤال پرسیدهاند که در روایات و قرآن آمده است که در زندگی شخصی افراد
تجسس نکنید. با این حال آیا امر به معروف و نهی از منکر، تجسس در امور
شخصی دیگران نیست؟ در جواب باید عرض کنیم به چه صورت؟ اگر یک شیوهی
امر به معروف و نهی از منکر را میبینید که صحیح نیست، این شیوه، دستور
دین نیست. همان احکامی که امر به معروف و نهی از منکر را واجب دانسته
است، همان احکام هم تجسس در امور شخصی دیگران را حرام دانسته و نکتهی
مهمتر در امر به معروف و نهی از منکر این است که اگر شما بروید تجسس
کنید که آیا فردی حرام مرتکب میشود یا نه و سپس نهی از منکر کنید و یا
تجسس کنید آیا او ترک واجب میکند یا نه و سپس امر به معروف کنید جایز
نیست. اگر گناهی از او دیدیم که بنای تکرار دارد، واجب است نهی از منکر
کنیم؛ تازه اگر دیدیم بنای تکرار ندارد، نهی از منکر معنا ندارد و جایز
نیست. اما در صورتی که فرد گناهی را میخواهد مرتکب شود، نه اینکه شما
بروید تحقیق کنید تا بدانید که این کار اصلاً جایز نیست، اگر دانستید
که میخواهد گناهی را مرتکب شود، بر شما واجب است نهی از منکر کنید)
|