شهید آوینی


ریحانه «جسارتی ستودنی»
کارگردان:عليرضا رئيسيان

مجموعه ای از تك شات های سر هم شده و غالباً مدیوم و همه نقاشی شده؛ اما نه برای فیلم، كه برای عكس. فیلم ذهنیت سینمایی ندارد و سینما را ادامه عكاسی می بیند و همین مسئله باعث شده تا لوكیشی ها تك تك زیبا باشدد، اما فارغ از مضامین فیلم و سیر دراماتیك آن. لوكیشن ها ارتباطی با فضای عاطفی و حال و هوای فیلم ندارند و این دوگانگی نه تنها به سود نیست. كه سخت مضر و بازدارنده است. مكان ها، احساسات و عواطف و روحیاتی را القا می كنند خلاف آنچه كه در سیر دراماتیك فیلم مورد نیاز است و هیچ كارگردان مجربی این كار را نمی كند. كارگردان نخواسته است كه از قبل درباره همه چیز بیندیشد و همه جیز را پیشاپیش در مرحله فیلمنامه است كه وارد مسیر آفرینش و تولید می شود و كارگردان، هر چند كه از قدرت تخیل كافی برخوردار باشد ، هرگز نمی تواند همه چیز را پیش بینی كند.

... و اما پرداختن به عشق سالم میان زن و مرد نه تنها زشت و غیر اخلاقی نیست، كه حتی می تواند مبشر افق تازه ای در برابر سینمای ایران باشد و فیلم « ریحانه » نیز خوب توانسته بود خود را از مفاسد احتمالی یك چنین كاری دور نگه دارد، اگرچه به قیمت قبول ضعف های دراماتیك بسیاری كه در فیلم روی كرده بود. « محدودیت های نمایشی » جزئی از مشكلات طبیعی كار فیلمسازی است و در هر جامعه ای، متناسب با قواعد و قوانین حاكم، چهره این محدودیت ها تغییر خواهد كرد؛ اما نفس وجود محدودیت امری است ناگزیر. « واقعیت » همواره محدود كننده تخیل هنرمند است، اما اگر هنرمند با واقعیت به عنوان مصالح شرایط كار خویش رو به رو شود، خواهد دید كه واقعیت به كمك او خواهد آمد.

چهره ای كه از « زن » در فیلم تصویر می شود یك تصویر واقف نیست و اصولاً به اعتقاد بنده، یكی از نقص های عمده فیلم « ریحانه » این بود كه خصوصیات خصلتی پرسوناژها در سیر وقایع فیلم به كار گرفته نمی شد. مثلاً حمید جبلی در اولین سكانسی كه با آن دك و پز وارد فیلم شد تصوری از شخصیت خویش به تماشاگر ارائه داد كه بعدها اصلاً به كار نیامد. منكر نمی توان شد كه زن ایرانی هنوز هم زندگی مظلومانه ای دارد، اما فیلم « ریحانه » تصویری كلی از جامعه ایرانی و تحولات تاریخی آن ندارد. جامعه ایرانی سال هاست كه یك سیر بطیء تحول هویتی را در جهت اعراض از « مرد سالاری » طی می كند و این تحولات اگرچه مختص به انقلاب اسلامی نیست، اما بعد از پیروزی انقلاب شدت بیش تری گرفته است. فیلم « ریحانه » نسبت به این تحولات و تغییرات بی اعتناست و بنابراین، قابلیت تعمیم ندارد. ...

اما به هر تقدیر، جرئت كارگردان فیلم را در دست زدن به یك چنین مضمونی باید ستود.

 

Copyright © 2003-2022 - AVINY.COM - All Rights Reserved
logo