چرا حضرت علی علیهالسلام زن را به
عقرب تشبیه کرده است؟
در کلام اهل عصمت(ع) به ویژه فرمایشات حضرت رسول اعظم (ص) و
امیرالمؤمنین علیهالسلام، تعبیرهای متفاوتی نسبت به امور دنیوی،
نیازها، جاذبههایش مثل: شهوت جنسی، زن، مال، قدرت ... و حتی خود دنیا
وجود دارد که هر کدام از این تعابیر نگاه و توجه به بُعد و منظری خاص
دارد.
از یک سو دنیا به خاطر ارزش عمر، زندگی دنیوی، فرصت عبادت ارادی در
دنیا، نعمت اختیار و ...، مورد ستایش قرار میگیرد تا آنجا که
میفرماید: «لا معاش له، لا معاد له»، یعنی کسی که کسب و کار و معاش
دنیوی ندارد، معاد هم ندارد (یعنی از بهشت و فلاح ابدی دور میشود) و
یا اشاره میفرمایند که دو ساعت حیات دنیا به همه چیز میارزد. از سوی
دیگر دنیا را مورد نکوهش قرار میدهند. چنان چه پیامبر اکرم (ص) فرمود:
«ریشه همه گناهان محبت دنیاست» یا ایشان و حضرت علی (ع) و سایر معصومین
(ع) در نکوهش دنیا فرمودهاند که «در پستی دنیا همین بس که خدا جز در
آن معصیت نمیشود – دنیا بهشت کافر و زندان مؤمن است و ...».
در مورد «زن» نیز که به لحاظ زن بودن از زیباترین مظاهر دنیا است نیز
چنین است. در جایی میفرماید: زن موجب آسایش و تسکین است، محبت به زن
خوی کریمان است، زن ریحانه است، ازدواج نصف ایمان را کامل میگرداند،
کلید بهشت زیر پای مادران است و ...، و در جایی دیگر زن را مانند عقرب
مثال میزنند که نیشش ابتدا نوش است و بعد زهری کشنده است. و هر کدام
از این تعابیر به منظری توجه دارد.
بدیهی است که در این تمثیل، آن چه مورد توجه قرار گرفته، هشدار به
مردان نسبت به شهوت جنسی به مطلق زن یا به تعبیری «زن گرایی و شهوت
پرستی» است که مانع از رشد معنوی و سبب ابتلای به محرمات و سقوط به
درکات میگردد، نه این که زن مورد نکوهش قرار گرفته باشد. چنان چه نه
تنها چنین تعبیراتی نسبت به زن در موضع همسر وجود ندارد، بلکه در مقوله
توجه به زن در موضع همسر، به روابط محبت آمیز با او، به توجه و ازدیاد
لذت جنسی و ... تأکید شده است.
شهوت جنسی، یکی از قویترین کششهای مادی و حیوانی آدمی است و در این
خصوص فرقی بین زن و مرد نیست. لذا خداوند متعال در قرآن کریم مرد را از
نگاه (شهوتآلود) به زن نامحرم و زن را از نگاه مشابه به مرد نامحرم بر
حذر میدارد. اما جلوه و جاذبهی زن در این مقوله بیشتر است. نگاه به
زن، حرف زدن با زن، لمس زن، معاشقه و مجامعت با زن، از قوی ترین
کششهای مردانه است و روایت فوق مرد را از خطرات مراودهی بی جهت و
توجه به مطلق زن (نه همسر) که هر زنی را شامل میشود برحذر میدارد و
اشاره دارد که هر چند این نگاه، یا مراوده یا ارتباط نوش به نظر
میآید، اما چون سم عقرب کشنده است و تو را به گناهانی میکشاند که
ابتدا و ظاهرش لذت است، اما نتیجه و باطنش سقوط، هلاکت و عذاب میباشد.
آن چه خداوند متعال در کلام وحی و بالتبع سیرهی معصومین (ع) مرد و زن
را از آن برحذر میدارند، محبت و تعلق به دنیا و مظاهرش، به گونهای که
موجب فراموشی یاد خدا، مبدأ و معاد و حیات اخروی گردد میباشد. نه مطلق
دنیا، زن، مرد، ثروت، تمتع، رفاه، لذت و ... .
x-shobhe.com