من بپرسيد تا جواب دهم ، پاسخی كه دريافت می‏دارد اين است كه وقت‏
امتحان گذشته و اكنون وقت نمره دادن است . انبياء كه فرياد می‏كنند : ای‏
مردم به عمل صالح بپردازيد و ذخيره‏ای برای خانه واپسين خويش تهيه كنيد
برای اين است كه زمان عمل محدود است .
اميرالمؤمنين علی ( ع ) می‏فرمايد :
« و ان اليوم عمل و لا حساب و غدا حساب و لا عمل » ( 1 ) .
"امروز ، كار است و محاسبه نيست و فردا محاسبه است و كار نيست" .
در جای ديگر می‏فرمايد :
« عباد الله ! الان فاعملوا و الالسن مطلقة ، و الابدان صحيحة ، و الاعضاء
لدنة ، و المنقلب فسيح » ( 2 ) .
" ای بندگان خدا هم اكنون كه زبانها آزاد و بدنها سالم است و اعضاء
فرمان می‏برد و ميدان فعاليت باز است بكوشيد " .
يعنی بدن وسيله فعاليت و كار توست ، پيش از آنكه از تو گرفته شود و
متلاشی گردد ، با آن كار كن ، كاری كه به حال تو سودمند باشد .
آن زمان كه مهلت سپری می‏گردد و به فرمان خدای توانا ، روح از بدن‏
آهنگ جدايی ساز می‏كند ، ديگر كار از دست شده است ، در آن موقع هر چه‏
فرياد كنی كه مرا برگردانيد تا كار نيكی انجام دهم پاسخی كه می‏شنوی اين‏
است كه : " ممكن نيست " . اگر اتصال ميوه كال جدا شده از درخت ، به‏
درخت ، و از سر گرفتن وضع سابق و شيرين شدن آن ، ممكن باشد مراجعه به‏
دنيا ممكن است ، ولی قانون آفرينش جز اين است .
چه زيباست جمله‏ای كه رسول اكرم ( صلی الله عليه و آله و سلم ) در اين‏
باره فرموده است :
« الدنيا مزرعة الاخرش » ( 3 ) .
" دنيا كشتگاه آخرت است " .

پاورقی :
. 1 نهج البلاغة ، خطبه . 42
. 2 نهج البلاغه ، خطبه . 187
. 3 كنوز الحقايق ، مناوی ، باب دال .