جميل بن دراج از زرارش در اين ماجرا نقل میكند كه امام فرمود :
" ای زرارش ! حق است بر خدا كه گمراهان ( نه كافران و جاحدان ) را به
بهشت ببرد " ( 1 ) .
ايضا در كافی از امام موسی بن جعفر ( عليهالسلام ) روايت میكند كه
فرمود :
" علی ( ع ) بابی از ابواب هدايت است ، هر كه از اين در داخل شود
مؤمن است ، و هر كه از آن خارج شود كافر است ، و هر كس كه نه به اين
در داخل شود و نه از آن خارج گردد ، در زمره طبقهای است كه كارش واگذار
به خداست ( مرجون لامر الله " .
امام در اين حديث ، به طبقهای تصريح میكند كه نه در زمره اهل ايمان و
تسليم و اهل نجاتند ، و نه در زمره اهل انكار و هلاك ( 2 ) .
ايضا در كافی از امام صادق ( عليهالسلام ) نقل میكند كه :
« لو ان العباد اذا جهلوا وقفوا و لم يجحدوا ، لم يكفروا » ( 3 ) .
" اگر مردم آنگاه كه نمیدانند ، توقف كنند و در صدد انكار بر نيايند
، كافر نمیشوند " .
اگر كسی در رواياتی كه از ائمه اطهار ( عليهمالسلام ) رسيده است كه
بيشترين آنها در " كتاب الحجة " كافی و " كتاب الايمان و الكفر "
كافی گرد آمده است دقت كند میيابد كه ائمه ( عليهمالسلام ) تكيهشان بر
اين مطلب بوده كه هر چه بر سر انسان میآيد از آن است كه حق بر او عرضه
بشود و او در مقابل حق ، تعصب و عناد بورزد ، و يا لااقل در شرايطی باشد
كه میبايست تحقيق و جستجو كند و نكند ، اما افرادی كه ذاتا و به واسطه
قصور فهم و ادراك و يا به علل ديگر در شرايطی بسر میبرند كه مصداق منكر
و يا مقصر در تحقيق و جستجو به شمار نمیروند ، آنها در رديف منكران و
مخالفان نيستند ، آنها از مستضعفين و مرجون لامر الله به شمار میروند ، و
هم از روايات استفاده میشود كه ائمه اطهار بسياری از مردم را از اين
طبقه میدانند .
پاورقی :
. 1 مدرك سابق ، ص . 382 عبارت جمله آخر اين است : " حقا علی
الله ان يدخل الضلال الجنة » " ولی در بعضی نسخهها چنين است كه : "
حقا علی الله ان لا يدخل الضلال الجنة »" كه مفهومش اين است : امام از
سخن خود عدول كرده و تسليم نظر زرارش شده است . بديهی است كه غلط است
، ولی ممكن است بنابر آن ، منظور چيز ديگر باشد و آن اينكه امام بخواهد
بفرمايد : اينها معذب نيستند ولی به بهشت هم نخواهند رفت .
2 و . 3 همان مدرك ، ص . 388