است و مبنای خاصی دارد كه عمق معارف اسلامی را می‏رساند .

جاذبه رحمت

مقدمتا بايد به اين نكته توجه كنيم كه برای نيل به سعادت ، علاوه بر
جريان اعمال و گامهايی كه خود انسان بر می‏دارد ، يك جريان ديگری نيز
هميشه در جهان است و آن جريان رحمت سابقه پروردگار است . در متون دينی‏
آمده است :
« يا من سبقت رحمته غضبه » .
" ای كسی كه رحمت او بر غضبش تقدم دارد " .
حافظ در غزل معروف خود می‏گويد :
مزرع سبز فلك ديدم و داس مه نو
يادم از كشته خويش آمد و هنگام درو
گفتم ای بخت بخسبيدی و خورشيد دميد گفت با اينهمه از " سابقه "
نوميد مشو
مقصود حافظ از " سابقه " ، سبقت رحمت پروردگار است ، ممكن هم هست‏
كه مقصود او چيز ديگر باشد كه در آيه كريمه : « ان الذين سبقت لهم منا
الحسنی اولئك عنها مبعدون »( 1 ) بدان اشاره شده است .
به هر حال اين واقعيتی است كه در نظام هستی ، اصالت از آن رحمت و
سعادت و رستگاری است و كفرها و فسقها و شرور ، عارضی و غير اصيل‏
می‏باشند و همواره آنچه كه عارضی است به سبب جاذبه رحمت تا حدی كه ممكن‏
است برطرف می‏گردد . وجود امدادهای غيبی و تأييدات رحمانی يكی از شواهد
غلبه رحمت بر غضب است . مغفرت پروردگار و زايل ساختن عوارض گناه يكی‏
ديگر از شواهد تسلط رأفت و مهربانی او بر غضب و قهر می‏باشد .

اصل تطهير

در نظام هستی ، يكی از جلوه‏های رحمت الهی ، نمود تطهير است . دستگاه‏

پاورقی :
. 1 انبياء / . 101