تفاوتهای دو جهان
آيا بر جهان آخرت همين قوانين طبيعی و اصول و نواميسی كه بر جهان دنيا حكومت میكند ، حكمفرماست ؟ آيا بين زندگی اين جهان و آن جهان ، تفاوت يا تفاوتهايی وجود ندارد ؟ آيا نشئه آخرت عين نشئه دنياست ، تنها فرقی كه دارد اين است كه زمانا بعد از اين نشئه است ؟ مسلما بين دو جهان ، تفاوتهايی است ، اگر مشابهتهايی وجود دارد وجود تفاوت هم حتمی است . دو نشئه و دو عالم است و دو نوع زندگی است ، با قوانينی متفاوت . عجله نكنيد ، نمیخواهم بگويم عدل الهی جزء قوانين دنياست و جزء قوانين آخرت نيست ، پس در آنجا ظلم روا است ، خير ، مطلب ديگری میخواهم بگويم ، اندكی حوصله داشته باشيد . برای نشان دادن تفاوتهايی كه بين اين دو نوع زندگی وجود دارد مثالی در دست نيست زيرا هر مثالی كه بياوريم از دنيا خواهد بود و تابع قوانين دنياست ، ولی از برای تقريب میتوان - با كمی مسامحه - دنيا و آخرت را به عالم رحم و دنيا تشبيه نمود . قبلا هم برای منظوری ديگر از اين مثال استفاده كردهايم . طفل در رحم ، نوعی زندگی دارد و پس از تولد ، از نوعی ديگر از زندگی برخوردار میگردد . يك جنبه مشترك اين دو زندگی اين است كه در هر دو ، تغذيه هست اما نحوه تغذيه جنين با تغذيه كودك پس از تولد فرق دارد . طفل در رحم مادر همچون يك گياه زندگی میكند ، از خون مادر از راه بند ناف مانند ريشه گياه غذای خود را میگيرد ، نه با ريهها تنفس انجام میدهد و نه معدهاش فعاليتی دارد ، ولی به محض اينكه به اين جهان پا مینهد نظام زندگيش بر هم میخورد ، نشئه ديگری پيدا میكند و نظامی ديگر بر حياتش حاكم میگردد و جهانش عوض میشود . در اينجا يك لحظه هم نمیتواند مثل سابق زندگی كند ، در اينجا بايد تنفس كند و از راه دهان غذا بخورد . اگر قبل از تولد ، هوا وارد ريهاش و غذا وارد معدهاش میشد ، میمرد . حالا بر عكس ، اگر لحظهای چند هوا وارد ريهاش نشود و ساعتی چند غذا وارد معدهاش نگردد میميرد . بعد از تولد اگر كسی بخواهد همان وضع سابق را برای طفل ادامه دهد ، مثلا او را در محفظهای قرار دهد و از همان راه بند ناف خون به او تزريق كند و در عوض ، مجرای دهان و بينی او را مسدود نمايد ، ممكن نيست ، زيرا نظام زندگی طفل عوض شده است