مسائلی كه فقها طرح می‏كنند

معمولا فقهاء - و همچنين غير فقهاء كه احيانا وارد اين مطلب شده‏اند -
بحث خود را در چند قسمت قرار می‏دهند . من نمی‏خواهم وارد آن قسمتها بشوم‏
. به طور اشاره و فهرست آنها را ذكر می‏كنم :
يكی بيان آيات زيادی كه در قرآن مجيد در اين باب است و اخبار بسياری‏
كه از رسول اكرم ( ص ) و يا ائمه طاهرين ( ع ) در اين باب رسيده كه به‏
قول شهيد ثانی كمر را می‏شكند .
ديگر بحثی است در معنای معروف و منكر و تعريف آنها . و احيانا به‏
مناسبت معنای معروف و منكر ، بعضی از فقهاء وارد بحث معروف كلامی حسن‏
و قبح عقلی شده‏اند .
ديگر اينكه آيا امر به معروف و نهی از منكر واجب عينی است يا واجب‏
كفائی ؟
ديگر اينكه شرايط وجوب امر به معروف و نهی از منكر چيست ؟ چون هر
تكليفی و امر و نهيی شرائطی دارد . علاوه بر شرائط عامه مشهور از عقل و
بلوغ و قدرت و حتی علم - به يك اعتبار - كه هر تكليفی مشروط به اين‏
امور است ، هر تكليف بخصوصی ممكن است شرائط مخصوص به خود داشته باشد
. آيا امر به معروف و نهی از منكر نيز به سهم خود شرائط مخصوصی دارند يا
نه ؟
معمولا فقهاء چهار شرط ذكر می‏كنند : يكی علم و معرفت ، ديگر احتمال اثر
و نتيجه ، سوم نبودن ضرر و به تعبير بعضی از فقهاء مترتب نشدن مفسده ،
چهارم ادامه و اصرار متخلف ، يعنی آنكس كه معروف را