و گمان ( 1 ) و امثال اين امور ياد میكند . اسراف و ترف و تنعم زدگی را
نيز از آن جهت مانع تلقی میكند كه خويهای حيوانی را تقويت و آدمی را
تبديل به يك بهيمه و يا يك درنده مینمايد . اين امور از نظر قرآن مانع
حركت و جنبش در جهت خير و صلاح و تكامل جامعه است .
از نظر تعليمات اسلامی ، جوانان از كهنسالان و درويشان از ثروتمندان
آمادگی بيشتری برای پذيرش دارند ، زيرا گروه اول به علت كمی سن و سال
هنوز بر فطرت از آلودگيهای روانی دور ماندهاند و گروه دوم به علت دور
بودن از ثروت و رفاه .
ارائه شرايط و موانع به اين گونه و به اين شكل ، مؤيد آن است كه قرآن
مكانيسم تحولات اجتماعی و تاريخی را بيشتر روحی میداند تا اقتصادی و مادی
.
4 تعالی و انحطاط جوامع
هر مكتب اجتماعی ، علیالقاعده درباره علل تعالی و ترقی اجتماعها و علل
انحطاط و انهدام آنها نظر میدهد . طرز اظهار نظر يك مكتب درباره اين
مطلب كه چه چيزهايی را عامل اساسی ترقی و يا عامل اساسی انحطاط میداند ،
بيانگر اين جهت است كه با چه ديدی به جامعه و تاريخ و جنبشهای تكاملی و
سيرهای نزولی مینگرد .
پاورقی :
. 1 انعام / . 116