پاورقی : . 1 نازعات / 17 - 19 ، ايضا طه / 44 و . 45
فرعون برود و به تذكر و بيداری فطرت او بپردازد و اگر مفيد واقع نشد با
او بستيزد . از نظر موسی ، فرعون انسانی را در درون خود اسير كرده و به
بند كشيده و انسانهايی را در بيرون . موسی در درجه اول میرود اسير درونی
فرعون را عليه فرعون بشوراند و در حقيقت میرود فرعون فطری را كه يك
انسان و لااقل نيمه باقيمانده يك انسان است عليه فرعون اجتماعی - يعنی
فرعون ساخته شده در اجتماع - برانگيزاند « ( اذهبإلی فرعونإنه طغی فقل
هل لكإلی أن تزكی 0 و أهديكإلی ربك فتخشی ) »( 1 ) .
قرآن برای هدايت ، ارشاد ، تذكر ، موعظه ، برهان ، استدلال منطقی ( به
تعبير خود قرآن " حكمت " ارزش و نيرو قائل است . از نظر قرآن اين
امور میتوانند انسان را دگرگون سازند و مسير زندگی او را تغيير دهند ،
شخصيتش را عوض كنند و انقلاب معنوی در او ايجاد نمايند . قرآن نقش
ايدئولوژی و انديشه را محدود نمیداند ، بر خلاف ماركسيسم و ماترياليسم كه
نقش راهنمايی و هدايت را محدود به تبديل طبقه فی نفسه به طبقه لنفسه
میداند ، يعنی به وارد كردن تضادهای طبقاتی در خود آگاهی ، همين و بس .
ثانيا : اينكه گفته شد كه مخاطب قرآن " ناس " است و " ناس "
مساوی است با توده محروم ، پس مخاطب اسلام طبقه محروم است و ايدئولوژی
اسلامی ايدئولوژی طبقه محروم است و اسلام پيروان خود را و سربازان خود را
منحصرا از توده محروم میگيرد نيز غلط است . البته مخاطب اسلام " ناس
" است ولی " ناس " يعنی انسانها ، يعنی عموم مردم . هيچ كتاب لغتی
و هيچ عرف
پاورقی : . 1 نازعات / 17 - 19 ، ايضا طه / 44 و . 45 |