پاورقی : . 1 [ مرحوم محمد همايون كه در سرمايه گذاری برای تأسيس " حسينيه ارشاد " نقش اول را داشت ] .
متخاصم در برابر هم : ملاء و مترف و ملا در يك سو ، خدا و مردم در سوی
مقابل ، اديان در آن سو و دين در سوی مقابل .
از نظر ما اين گونه توجيه تاريخ فوقالعاده خيالی و قالبی است و با
واقعيت تاريخ تطبيق نمیكند و ريشه اين اشتباه آن اشتباه اصلی درباره
انسان است كه میگويند يگانه نيروی اصلی حاكم بر وجود انسان منافع
اقتصادی است . پيغمبران لزوما از طبقه محكوم نبودهاند ، گاهی از اين
طبقه و گاهی از طبقه حاكم بودهاند . ابراهيم و همچنين موسی جزء طبقه
محكوم نبودند ، موسی صرفا رابطه نژادی با طبقه محكوم داشت اگر نه خودش
فرزند خوانده فرعون بود .
به طور كلی بدون شك عامل امتياز مادی مايهای است برای فساد ( « انما
اموالكم و اولادكم فتنة ») ولی وجدان انسان صرفا ساخته وضع محيط و زندگی
نيست ، لهذا احيانا در طبقات حاكمه افراد طرفدار عدالت و انصاف
بودهاند . داوود و سليمان از نظر قرآن ، و همچنين پيغمبر و علی و حتی تا
حدی خلفای راشدين و عمر بن عبدالعزيز چنين بودهاند ، در ميان خلفای عباسی
و بعضی سلاطين ايران اين حالت بوده است ، بسياری به خاطر زهد ، از
سلطنت و يا نامزدی سلطنت كناره گيری كردهاند مانند قاسم مؤتمن ، معاوية
بن يزيد و غيرهم . لهذا هم در طبقه ملوك و هم در طبقه تجار و مالكين و
ثروتمندان - مانند فردی كه هم اكنون در شيراز است ، و همچنين خود همايون
( 1 ) حی حاضر - افرادی پيدا شده و میشوند كه كارشان بهرهكشی نيست بلكه
خدمت است ، همچنين در طبقه ملا و روحانی كه البته بيشتر ، يعنی روحانيان
اجتماعی و متنفذ نيز غالبا طرفدار توده
پاورقی : . 1 [ مرحوم محمد همايون كه در سرمايه گذاری برای تأسيس " حسينيه ارشاد " نقش اول را داشت ] . |