پاورقی : . 1 . Felicien Challaye . 2 . William James . 3 . pragmatism
" حقيقت عبارت است از فكری كه تمام اذهان در يك زمان در آن وفاق
داشته باشند " .
وی توافق تمام اذهان را در يك زمان علامت حقيقت نمیداند بلكه میگويد
معنای حقيقت غير از اين نيست .
فليسين شاله ( 1 ) كه درباره " حقيقت " عقيده اگوست كنت را اختيار
كرده ، در فلسفه علمی فصل " ارزش و حدود علم " میگويد :
" معمولا در تعريف حقيقت ( يا صدق ) میگويند كه آن مطابقت فكر با
موضوع خود و يا مطابقت فكر با واقع است ، اما اين تعريف نه بر حقايق
رياضی كه موضوع آنها وجود خارجی ندارد درست منطبق میشود و نه بر حقايق
نفسانی كه وجود آنها كاملا ذهنی است و نه به حقايق تاريخی كه موضوع آنها
بر حسب تعريف از بين رفته است . صادق بودن اين تعريف درباره حقايق
تجربی هم خالی از اشكال نيست زيرا برای ذهن ، موضوع خارجی جز يك دسته
احساس و صور چيز ديگری نيست " .
تا آنجا كه میگويد :
" بر حسب گفته پر مغز اگوست كنت وصف بارز حقيقت اين است كه وفاق
تمام افكار را در ذهن فرد و توافق تمام اذهان افراد جامعه انسانی را در
يك زمان به حصول میآورد و وحدت معنوی ايجاد میكند " .
ويليام جيمز ( 2 ) روانشناس و فيلسوف معروف امريكايی و يكی از
مؤسسين فلسفه پراگماتيسم ( 3 ) " حقيقت " را طور ديگری تعريف میكند ،
وی میگويد :
" حقيقت عبارت است از فكری كه در عمل تأثير نيكو دارد " .
اين دانشمند جمله " مفيد است " و جمله " حقيقت است " را مرادف
يكديگر قرار میدهد ، مفيد بودن در عمل را علامت حقيقت نمیداند بلكه
میگويد معنای حقيقت
پاورقی : . 1 . Felicien Challaye . 2 . William James . 3 . pragmatism |