پاورقی : > ايده آليست ( سوفسطی ) به معنی حقيقی كلمه ايناناند . با اينهمه ما نمیتوانيم باور كنيم كه انسانی پيدا شود كه دارای خلقت صحيح بوده و مانند ساير افراد انسان كارهای اين نوع را انجام دهد و علوم و ادراكات كه در ساير افراد نوع يافته میشود در وی يافته نشود . هر يك از ماها با يك آزمايش دامنهدار هزاران فعل از خود ديده كه از علوم مختلفه به عنوان واقعبينی ( نه به عنوان انديشه ) سرچشمه میگيرد و هر فعل ارادی وی متكی به اراده و هر اراده متكی به علم میباشد و همچنين هر يك از ماها هزاران فرد از نوع خود با هزاران فعل ديده كه همه آنها را با اراده و علم انجام میدهد و اين علوم و افكار از خارج سرچشمه میگيرد ( البته واقعبينی علوم و افكار همه به يك نحو نمیباشد چنانكه در مقالههای بعدی روشن خواهد شد ) و از اينجا روشن میشود كه ايدهآليست حقيقی يكی از دو كس خواهد بود : . 1 كسی كه برخی از علوم و افكار نظری به وی مشتبه شود و در عين حال كه يك سلسله علوم و افكار عملی و نظری كه برای زندگی روزانه لازم میباشد در ذهنش محفوظ و منشأ اثر هستند ، به واسطه اختلافات و تناقضات كه در افكار و انظار دانشمندان ديده و يا خطاهايی كه از حواس خود مشاهده كرده ، معلومات محفوظه خود را به حساب نياورده و از واقعبينی آنها غفلت ورزيده و فقط به اشتباهات و تناقضات مزبور چسبيده و میگويد علوم و ادراكات ما از خارج كشف نمیكنند يعنی به چيزی علم نداريم . . 2 كسی كه بدون پيش آمدن آفتهای ذهنی ، برای پارهای از مقاصد فاسده و آزادی جستن از مقررات و اصول مسلمه اجتماعی ، اين مسلك را پيش گرفته است و در همه چيز ترديد و حتی در ترديد نيز ترديد میكند ، در برابر هر حقيقت روشن و آشكاری مكابره مینمايد . و از اين تقسيم ، روشن است كه راه گفتگو با اين دو دسته مختلف بوده و هر دسته طريق راهنمايی جداگانه دارد . اگر با ايدهآليست " مشتبه " مواجه شديم بايد با رويه معتدلی در وی انصاف را به جنب و جوش آورده بگوييم مراد از " واقعبينی " اين معنی نيست كه ما هيچ خطا نمیكنيم ، ولی اگر هم هيچ راه به " واقع " نداشته باشيم كاری از پيش نمیرود ، و سپس يك سلسله علوم و ادراكات محفوظه خودش را به خودش ارائه داده و مقداری هم از انديشههای غير منظم ( انديشههايی كه به دلخواه خود همه وقت میتواند بكند ) به پيشش آورده و تفاوت اين دو دسته از انديشهها را عينا به وی نشان داده تا متذكر شود كه از ته دل به " واقع " معتقد بوده است . در اين صورت وی خواهد ديد كه : >