پاورقی : 1 ) سوره انبياء آيه . 73 2 ) سوره شمس ، آيه . 8 3 ) سوره نحل ، آيه . 68 4 ) سوره فصلت ، آيه . 12
« اليهم فعل الخيرات » ( 1 ) . همان طور كه در تفسير الميزان استنباط
فرموده اند ، نمیگويد : « و اوحينا اليهم ان افعلوا الخيرات »كه بشود
تكليف تشريعی به اصطلاح ، بلكه میگويد : و اوحينا اليهم فعل الخيرات ما
خود كار خير را در قلب مردم الهام و وحی كرديم قرآن میگويد ما به هر
بشری وحی فرستاديم اتفاقا يكی ديگر از اموری كه عموميت دارد وحی است .
همان طور كه زيبايی و پرستش عموميت دارند ، در منطق قرآن وحی هم
عموميت دارد . آيا وحی منحصر است به آن شكل خاص از وحی كه بر انبياء
عظام میشود ؟ آن ، كاملترين درجه وحی است قرآن میگويد : ما به هر انسانی
وحی فرستاده ايم اما در همين حدود : « فالهمها فجورها و تقويها »( 2 ) ،
« اوحينا اليهم فعل الخيرات ». نه تنها به هر انسانی ، بلكه میگويد ما
به زنبور عسل هم وحی فرستاديم : « و اوحی ربك الی النحل »( 3 ) . نه
تنها به زنبور عسل و حيوانات ، بلكه به نباتات و جمادات هم وحی
فرستاديم : « و اوحی فی كل سماء امرها »( 4 ) . منتهی وحيی كه به يك
انسان عادی میشود ديگر توسط جبرئيل انجام نمیشود ، شكل ديگری دارد مثل
نور است : نور پنج شمعی هم نور است ، نور خورشيد عالمتاب هم نور است
ولی نور بالاخره نور است وحيی كه بر پيغمبر اكرم نازل میشود مثل نور
خورشيد عالمتاب است ، والهامی كه به همه افراد انسان شده است مثل يك
چراغ چند شمعی . يك چنين چيزی .
اما آن نظريه ای كه میگويد اخلاق از مقوله زيبايی است آيا درست
پاورقی : 1 ) سوره انبياء آيه . 73 2 ) سوره شمس ، آيه . 8 3 ) سوره نحل ، آيه . 68 4 ) سوره فصلت ، آيه . 12 |