پاورقی : 1 ) نهج البلاغه فيض ، حكمت 44 ، ص . 1110 2 ) نهج البلاغه فيض ، حكمت 297 ، ص . 1232 3 ) نهج البلاغه فيض ، نامه 31 قسمت 45 ، ص . 929
بازو است . شجاعت قوت قلب است نه زور بازو ، نقطه مقابل جبن و تهور
است ، يعنی نترس بودن و در عين حال بی احتياط نبودن شجاعت هر كس به
آن اندازه است كه روح مردانگی در روحش باشد « و عفته علی قدر غيرته »
( 1 ) اين جمله خيلی عجيب است : پاكدامنی هر كس به اندازه غيرتش است
يعنی آدمهايی كه عفت ندارند ، مردانی كه بی عفتند ، بی غيرتند آدم بی
عفت كه نسبت به ناموس ديگران عفت ندارد ، اگر خودش نسبت به ناموس
خودش غيرت میداشت محال بود كه عفت نداشته باشد هر جا كه شما آدم
ناپاك و بی عفتی پيدا كرديد بدانيد كه حس غيرت نسبت به ناموس خودش
هم در او مرده است و لذا در جای ديگر میفرمايد : « ما زنی غيور قط » (2)
هرگز يك آدم با غيرت زنا نمیكند هر كه زنا كرده بی غيرت بوده و در
واقع خودش هم چندان اهميتی نمیداده كه ديگری با ناموسش زنا بكند .
باز كلام ايشان است در همان نامه ای كه به امام حسن نوشته اند :
« لا تكن عبد غيرك و قد جعلك الله حرا » (3) پسرم هرگز در دنيا بنده كسی
مباش زيرا خدا تو را آزاد آفريده است در اعلاميه حقوق بشر كه فرانسويها
منتشر كردند آن جمله طلائيش كه اين اعلاميه با آن شروع میشود اين است :
" خدا انسانها را آزاد آفريده است " اميرالمؤمنين در هزار و دويست
سال قبل از آنها فرمود : « لا تكن عبد غيرك و قد جعلك الله حرا » هرگز
بنده كسی مباش زيرا خدای متعال تو را آزاد آفريده است .
حال كم كم به شرح و تفسير اينها بپردازيم .
پاورقی : 1 ) نهج البلاغه فيض ، حكمت 44 ، ص . 1110 2 ) نهج البلاغه فيض ، حكمت 297 ، ص . 1232 3 ) نهج البلاغه فيض ، نامه 31 قسمت 45 ، ص . 929 |