پاورقی : 1 ) سوره آل عمران ، آيه 134 [ فرو برندگان خشم و عفو كنندگان مردم ( آيه در مقام توصيف متقين است ) ] .
كه ذكر كرده ، نشان میدهد كه درك سعدی از اين مسئله ، درك خوبی بوده
است میگويد : شخصی را آورده بودند پيش پادشاهی پادشاه فرمان داد كه
بروند گردنش را بزنند او وقتی مأيوس شد از اينكه زنده بماند شروع كرد
به فحش دادن ، ولی پادشاه نمیشنيد ، پرسيد چه میگويد ؟ وزير گفت :
میگويد : « الكاظمين الغيظ و العافين عن الناس »( 1 ) يك كسی كه آنجا
دنبال اين بود كه نقطه ضعفی در اين وزير پيدا كند و او را معلق نمايد و
خودش به جای او وزير بشود گفت : در حضرت پادشاهان نشايد امثال ما را
دروغ گفتن او دارد به پادشاه فحش میدهد ، تو میگويی دارد آيه قرآن
میخواند ؟ ! شاه گفت : دروغ او از راست تو بهتر است ( البته اينها
داستان است كه او ساخته برای اينكه حقيقتی را گفته باشد ) دروغ مصلحت
آميز به از راست فتنه انگيز است يعنی او با يك دروغ ، جانی را نجات
داد و تو با يك راست ، جانی را بيشتر به خطر میاندازی .
اساسا آيا اين درست است كه دروغ مصلحت آميز به از راست فتنه انگيز
است ؟ در اينجا ابتدا بايد مطلبی را برايتان عرض بكنم و آن اين است كه
فرق است ميان دروغ مصلحت آميز و دروغ منفعت خيز خيلی افراد ، دروغ
منفعت خيز را با دروغ مصلحت آميز اشتباه میكنند يا میخواهند اشتباه
بكنند دروغ مصلحت آميز يعنی دروغی كه فلسفه خودش را از دست داده و
فلسفه راستی را پيدا كرده است ، يعنی دروغی كه با آن ، انسان حقيقتی را
نجات میدهد . ولی دروغ منفعت خيز يعنی انسان دروغ میگويد
پاورقی : 1 ) سوره آل عمران ، آيه 134 [ فرو برندگان خشم و عفو كنندگان مردم ( آيه در مقام توصيف متقين است ) ] . |