محسور ادبيات و فلسفه و كتابهای ديگران كنند ( 1 ) .

پاورقی :
1 - يكی از آقايان فضلا نقل ميكرد ، در اواخر دوره رضاخان شخصی كه در آن‏
زمان وزير فرهنگ بود و بعد سناتور شد ، روزی در دانشگاه تهران برای‏
دانشجويان سخنرانی ميكرد محتوای سخنش هم تجليل از فعاليتهای فرهنگی دوره‏
رضاخان بود به دانشجويان ميگفت شما بايد قدر اين دولت و تمدنی را كه‏
برايتان بوجود آورده است بدانيد شما ميخواهيد در اين دانشگاه رشته‏های‏
گوناگون نظير ادبيات ، پزشكی و علوم را بخوانيد و انشا الله در اين‏
زمينه ها متخصص خواهيد شد اما آيا ميدانيد ما در گذشته چه داشته ايم ؟
بعد برای نشان دادن شرايط فرهنگی دوره‏های گذشته يكی از كتابهای خرافی‏
مربوط به جادوگری و مارگيری و رمالی و از اين قبيل را بيرون آورد و
مقداری از مطالب كتاب را بر سبيل تمسخر و استهزا برای دانشجويان خواند
دوست ما نقل ميكرد كه اتفاقا در همان ايام وزارت فرهنگ موضوعی را به‏
مسابقه گذاشته بود و از حسن اتفاق مقاله‏ای را كه من نوشته بودم برنده اين‏
مسابقه شد طبق مقررات قرار شد كه با آقای وزير ملاقات كنم وقتی مرا ديد
تعجب كرد كه در لباس اهل علم هستم گفت باورم نمی‏شد كه يك آخوند
توانسته باشد بهترين مقاله را بنويسد بعد توضيح داد كه فلان مطلبی را كه‏
در مقاله شما بود ، با آخرين نظريه‏های روانكاوی و روانشناسی امروز
مطابقت می‏كند ، و ما فكر می‏كرديم نويسنده اين مقاله تحصيل كرده اروپا يا
امريكاست حالا می‏توانی بگوئی اين مطلب را از كجا نقل كرده‏ای ؟ در جواب‏
گفتم اين مضمون يك حديث است و حديث را برايش خواندم بعد هم با
عصبانيت به او گفتم ، آقای وزير ! تو كه در اين جا نشسته‏ای فاضلتری يا
من ؟ آن مزخرفات چه بود كه آن روز در دانشگاه ، به دانشجوها ميگفتی ؟
چرا به ملتت خيانت ميكنی ؟ آيا آنچه در مدارس قديم ما تدريس ميشود ،
آنهائی است كه در آن كتاب نوشته شده بود ؟ آيا اگر در مدارس قديم ما
ادبيات تدريس نميشد ، شما امروز ميتوانستيد اساسا دانشكده ادبيات‏
داشته باشيد ؟ آيا تو خبر نداری كه فقهی كه در اين مدارس تدريس ميشود ،
با بزرگترين مكتبهای دنيا برابری می‏كند ؟ و يا اصولی كه در آنجا تدريس‏
ميشود ، از نظر ملل پيشرفته ، يك علم جديد است كه فلسفه‏های غرب در
نهايت امر دارند به آن شباهت پيدا ميكنند ؟ در حوزه‏های ما اشارات‏
بوعلی و اسفار ملاصدرا و منظومه حاجی سبزواری و كفايه آخوند خراسانی و
آثار شيخ مرتضی انصاری و صد ها كتاب علمی و فلسفی و فقهی طراز اول‏
تدريس ميشود . تو همه اينها >