می‏كند بر شما آيات خدا را ، قرآن را . در آن عصر اين عللی كه در عصرهای‏
بعد پيدا شد كه مردم اينقدر از قرآن دور بمانند نبود ، همه چيز مردم قرآن‏
بود ، آيات قرآن را مردم به اين قصد گوش می‏كردند كه به كار ببندند .
يك بار شنيدن يك آيه كافی بود برای اينكه غذای روز آن انسان باشد . "
« ليخرج الذين امنوا و عملوا الصالحات من الظلمات الی النور »" برای‏
اينكه مردم را [ از ظلمات خارج كند و به نور بياورد ] ولی به شرط اينكه‏
ايمان بياورند و به اين دستورها عمل كنند ، برای اينكه ايمان آورندگان و
عمل‏كنندگان به اين دستورها را از تاريكيها بيرون بياورد ، مردم را از
ظلمتها خارج كند و به نور بياورد . از يك فضای ظلمانی ، از آن محيطهای‏
جهل و غفلت [ خارج كند ، ] چون جهل خودش محيط ظلمت است . معلوم است‏
كه مقصود از " ظلمت " اين نيست كه مردم در يك اتاق تاريكی بودند و
بعد پيامبر در را باز كرد . يا اين‏طور نبود كه مردم در جايی از زمين‏
زندگی می‏كردند كه آنجا هيچ‏وقت روز نبود هميشه شب بود ، بعد پيامبر مردم‏
را آورد در جايی كه روز باشد . معلوم است اينكه پيغمبر مردم را از
ظلمات خارج می‏كند به نور ، يعنی از ظلمت جهل خارج می‏كند ، به نور علم‏
می‏آورد ، از ظلمت غفلت خارج می‏كند ، به نور تذكر و تنبه و يادآوری و
بيداری می‏آورد ، از ظلمت گرفتاری گناهها و معصيتها و آلودگيها و
تخديرهايی كه گناهها می‏كند و تاريكيهايی كه گناهها و فسقها می‏آورد ، از
اين تاريكيها خارج می‏كند و به فضای نورانی تقوا و پارسايی و پاكيزگی وارد
می‏كند . باز اينجا مثل آيات پيش ، هم پاداش دنيا را ذكر می‏كند و هم‏
پاداش آخرت را . در آنجا كيفر دنيا و كيفر آخرت را ذكر كرد ، در اين‏
آيه پاداش دنيا و پاداش آخرت را ذكر می‏كند . پاداش دنياشان اين است‏
كه مردم را از اين ظلمتها