عمليات متفرقه

برهه‏ زمانى

در فاصله‏ى زمانى اسفند 1363 تا شهريور 1364ه.ش (مارس تا سپتامبر 1985م) طى مدت شش ماه، چهارده عمليات تهاجمى به سبك شهادت‏طلبانه، توسط احزاب و سازمان‏هاى غير اسلامى، در منطقه‏ى جنوب لبنان، به وقوع پيوست. در اين عمليات‏ها كه الگو گرفته از گروه‏هاى اسلامى بود، نكات حائز اهميتى به چشم مى‏خورد.
از خرداد 1361ه.ش (ژوئن 1982م) تا اسفند 1363ه.ش(مارس 1985م) كه اوج حملات و تجاوز نيروهاى اشغال‏گر صهيونيست،و همين طور دخالت نيروهاى خارجى در لبنان بود، هيچ يك از احزاب و سازمان‏هاى غير اسلامى كه تعدادشان بيش از 200 حزب، گروه و سازمان بود، به حمله‏ى مستقيم عليه دشمن اقدام نكردند، و هنگامى كه مسلمانان با ايجاد گروه‏هاى مقاومت اسلامى جلوى اسرائيل را سد كردند، آنان ترجيح دادند به شعارهاى پوچ، بسنده كنند؛ اين در حالى بود كه تعدادى از اين احزاب مسيحى و مارونى، نقش مزدوران اسرائيل را در لبنان ايفا كردند.
اين احزاب و گروه‏ها با مساعد شدن اوضاع و عقب‏نشينى تدريجى اسرائيل از بخش مركزى لبنان، به يك‏باره دست به ايجاد موجى زدند تا نقش خود را در تحولات لبنان پررنگ‏تر نشان دهند.
در غالب اين عمليات‏ها، كه بدون شناسايى و طراحى دقيق، و صرفاً براى ضربه زدن سريع به دشمن، و بيش‏تر در گذرگاه‏هاى ورودى مناطق اشغالى انجام مى‏شد، ناخواسته تعدادى از رهگذران غير نظامى نيز كشته و يا مجروح مى‏شدند.
براى اولين بار در اين نوع عمليات، زنان و دختران نيز حضور پيدا كردند كه مى‏توان از «سَناء مُحَيدلى»، «وَفاءنورالدين»، «ابِتِسام حَرب» و «مريم خيرالدين» نام برد. اين مسئله نيز قابل توجه است كه احزاب مجرى طرح، از اين مسئله بيش‏ترين بهره عاطفى و احساسى را مى‏بردند.
با وجودى كه حضور زنان در صحنه‏ى اين گونه عمليات، براى دشمن ضربه سختى بود و به آن‏ها مى‏فهماند كه حتى زنان نيز حاضرند خود را با مواد منفجره به ميان نيروهاى دشمن بكوبند و منفجر كنند، ولى مقاومت اسلامى لبنان با توجه به موارد پيش آمده، استفاده از زنان در عمليات شهادت‏طلبانه را به هيچ وجه صلاح ندانسته و نمى‏داند؛ چرا كه دشمن بعد از اين گونه حملات متعرّض زنان و دختران خواهد شد.
اين عمليات‏ها توسط «جبهه مقاومت ملى» متشكل از احزاب و گروه‏هايى با عقايد و اهداف مختلف، از جمله «حزب كمونيست لبنان»، «حزب سورى قومى اجتماعى» و «حزب بعث عربى اشتراكى لبنان» كه غالباً وابسته و مورد حمايت قوىِ سوريه بودند، انجام مى‏شد.
در اين سلسله عمليات، سه غير لبنانى نيز به چشم مى‏خورند. «خالد مصطفى اَزرَق» از شهر «حَلَب» سوريه وابسته به «حزب سورى قومى - اجتماعى»، و «على طَلَبِه حسن» عضو «قُوات رابطه مصر العروبه» از شهر «اِسكندرون» در «مصر» و عبداللَّه محمد عبدالقادر از «حزب بعث».
بيش‏تر اين عمليات‏ها عليه مواضع و كاروان‏هاى نيروهاى مزدور «آنتوان لحد» انجام شده است. غالب اين سلسله عمليات‏ها عليه اهداف ثابت انجام شده‏اند.
از شهريور ماه سال 1364ه.ش(سپتامبر 1985م) به بعد، موج سلسله عمليات گروه‏هاى غير اسلامى فروكش كرد و از آن زمان تاكنون اين احزاب و سازمان‏ها نقش موثرى در مبارزه و مقابله‏ى نظامى عليه اشغال‏گران نداشته‏اند.
از مجموع 14 حمله، 10 مورد آن عليه مواضع و گذرگاه‏هاى نيروهاى لحدى و پست بازرسى آنان بوده و فقط 4 مورد حمله به كاروان‏هاى نظامى اسرائيلى وجود دارد و هيچ عمليات بزرگ و چشمگيرى به خصوص عليه پايگاه‏ها و مقرهاى نيروهاى متجاوز اسرائيل، به چشم نمى‏خورد.
در طى شش ماهى كه گروه‏هاى غير اسلامى موج حملات خود رابه انجام مى‏رساندند، مقاومت اسلامى هيچ گونه عمليات شهادت‏طلبانه انجام نداد، كه شايد بتوان علت آن را جلوگيرى از تداخل عمليات‏ها، و همچنين آمادگى كامل دشمن براى مقابله با حمله عليه اهداف بزرگ دانست.
برخلاف روش مقاومت اسلامى كه مهم‏ترين هدف آن «ضربه زدن به دشمن» بود و تبليغات براى سازمان يا گروهى خاص، جايى براى ابراز وجود در عمليات‏هاى شهادت‏طلبانه نداشته است، سعىِ احزاب غيراسلامى بر اين بود تا بيش‏ترين بهره‏ى تبليغاتى را از كارهاى خود ببرند؛ به همين منظور قبل از انجام عمليات، از فردى كه قرار بود عمليات را انجام دهد، در مقابل آرم و نشان سازمان مربوط، فيلم‏بردارى و عكس‏بردارى مى‏شد و همواره نام سازمان يا حزب خاص، مورد تاكيد قرار مى‏گرفت. بعدها در مقاومت اسلامى، دوربين فيلم‏بردارى نقش مهمى همچون مواد منفجره‏ى جاسازى شده در ماشين ايفا كرد و با پخش تصاوير صحنه‏هاى انفجار فرد شهادت‏طلب، و ارائه‏ى فيلم‏هاى مربوط به تلفات و ضايعات دشمن در عمليات مختلف، دست دشمن را در تكذيب اخبار و يا غيرمهم نشان دادن حملات، رو كردند و دشمن مجبور به اعتراف شد.

چند نمونه عمليات
1- سه شنبه 1363/12/21( 12مارس1985م) ساعت 15/45 بعد از ظهر، «وجدى فضل اللَّه الصايغ» پسر 24 ساله دروزى مذهب، سوار بر اتومبيل مرسدس بنز سياه رنگ حاوى 100 كيلوگرم مواد منفجره، خود را در مسير عبور كاروان نظامى گشتى صهيونيست‏ها در جاده‏ى جزين مرجعيون منفجر كرد. «حزب سورى قومى - اجتماعى» ضمن پذيرش مسئوليت اين حمله، تلفات دشمن را تعداد زيادى كشته و مجروح ذكر كرد. اسرائيل مدعى شد در اين حمله فقط 4 نفر از سربازانش مجروح شده‏اند.
2- سه شنبه 1364/1/20( 9 آوريل1985م) ساعت 11 صبح، «سَناء يوسف محيدلى» دختر 17 ساله‏ى شيعه مذهب اهل بيروت، سوار بر اتومبيل پژو 504حامل 200 كيلوگرم مواد منفجره، در منطقه‏ى جبل الباروك نزديك شهرك مرجعيون، خود را به كاروان نظامى - گشتى اسرائيلى نزديك كرده و با زدن چاشنى، خود را منفجر كرد. سناء اولين دخترى بود كه دست به عمليات انفجارى زد و فتح بابى در ميان احزاب و گروه‏هاى ديگر شد. جبهه‏ى مقاومت ملى لبنان تلفات دشمن را 50 نفر كشته و زخمى اعلام كرد ولى اسرائيل مدعى شد در اين حمله فقط 2 سرباز كشته و 2 نفر ديگر مجروح شده‏اند.
3- شنبه 1364/1/31( 20 آوريل 1985 م) ساعت 18/15 بعد از ظهر، «مالك‏وَهبى» پسر 19 ساله‏ى شيعه مذهب، سوار بر كاميون حاوى 100 كيلوگرم مواد منفجره، اتومبيل خود را در كنار كاروان گشتى صهيونيست‏ها در پل قاسميه بين شهرهاى صور و صيدا، منفجر كرد. حزب سورى قومى - اجتماعى با اعلام وابستگى مجرى اين حمله به خود، تلفات دشمن را 120 كشته و مجروح اعلام كرد.
4- پنجشنبه 1364/2/19( 2مه 1985 م) در ساعات اوليه‏ى صبح، «وفاء نورالدين» دختر 22 ساله كمونيست، در حالى كه داخل كيف دستى خود حدود 8 كيلوگرم مواد منفجره جاسازى كرده بود، در شهرك حاصبيا، به يك افسر مزدور آنتوان لحد كه همراه با همسرش در حال گذر بود، نزديك شد و با انفجار خود، آن دو را به هلاكت رساند. حزب كمونيست لبنان مسئوليت اين عمليات را بر عهده گرفت. ارتش مزدوران لحد به كشته شدن اين افسر و زنش اعتراف كرد.
5- سه شنبه 1364/4/18 ( 9 ژوئيه 1985 م) ساعت 16/30 بعد از ظهر، «اِبتسام‏فَريد حَرب» دختر 28 ساله‏ى دروزى مذهب، با اتومبيل سوارى پژو 504 حاوى 200 كيلوگرم مواد منفجره، به پست نگهبانى نيروهاى آنتوان لحد در رأس البّياضه اطراف ناقوره، نزديك شد و با انفجار خود، بنابر اظهار حزب سورى قومى - اجتماعى 30 كشته و زخمى از نيروهاى لحدى و 18 كشته و زخمى از نيروهاى اسرائيلى گرفت؛ ولى رژيم صهيونيستى تلفات اين حمله را فقط مجروح شدن 2 سرباز اسرائيلى اعلام كرد.
6- سه شنبه 1364/4/18 ( 9 ژوئيه 1985 م) ساعت 16/25 بعد از ظهر، «خالدمصطفى ازرق» پسر 19 ساله‏ى سورى الاصل، سوار بر اتومبيل فولكس واگن حاوى 150 كيلوگرم مواد منفجره، به پست بازرسى ثابت نيروهاى لحدى در شمال منطقه‏ى حاصبانى نزديك شد و با انفجار خودرو، بنابر اظهار حزب سورى قومى - اجتماعى كه مسئوليت اين عمليات را بر عهده گرفت، 15 كشته و زخمى بر دشمن وارد كرد. در اين انفجار، تعدادى از رهگذران غير نظامى لبنانى كه در حال گذر از معبر بودند كشته و مجروح شدند.
7- دوشنبه 1364/4/24 ( 15 ژوئيه 1985 م) ساعت 15/47 بعد از ظهر، «هشام‏عباس» پسر 23 ساله‏ى لبنانى، در حالى كه هدايت اتومبيل آمبولانس مدل پژو504 با آرم هلال احمر كه 210 كيلوگرم مواد منفجره در آن جاسازى شده بود را بر عهده داشت، با نزديك شدن به پست ثابت نيروهاى لحدى در گذرگاه ورودى كَفَر تِبنيت، با انفجار اين مواد، بنابر ادعاى «حزب بعث عربى اشتراكى لبنان» كه مسئوليت اين حمله را پذيرفت، 6 اسرائيلى و 30 نيروى لحدى را كشته و زخمى كرد.
8- چهارشنبه 1364/5/9 ( 31 ژوئيه 1985 م) ساعت 7/15 صبح، «على غازى طالب» پسر 18 ساله‏ى لبنانى، سوار بر اتومبيل بنز سفيد رنگ، در حالى كه200 كيلوگرم مواد منفجره در آن جاسازى شده بود، با نزديك شدن كاروان نظاميان اسرائيلى در روستاى اَرنون نزديك شهر نبطيه خود را منفجر كرد. جبهه‏ى مقاومت ملى لبنان تلفات ناشى از اين حمله را 25 كشته و زخمى از سربازان اسرائيلى اعلام كرد.
9- سه شنبه 1364/5/15 ( 6 اوت 1985م) ساعت 7 بامداد، «جمال ساطى» جوان 23 ساله‏ى كمونيست لبنانى، در حالى كه لباس محلى بر تن داشت،سوار بر الاغى كه حدود 400 كيلوگرم مواد منفجره بر بار آن جاسازى شده بود، به مقر ثابت نيروهاى مزدور لحدى در منطقه‏ى حاصبيا نزديك شد كه بنابر اعلام «حزب كمونيست لبنان»، با انفجار اين مواد كه عده‏اى معتقدند بمب با كنترل از راه دور منفجر شده و جمال ساطى از چگونگى عمليات خبر نداشته است ده‏ها نيروى لحدى و اسرائيلى كشته و مجروح شده‏اند.
10- پنجشنبه 1364/5/24 ( 15 اوت 1985م) ساعت 15/22 بعد از ظهر، «عبداللَّه محمد عبدالقادر» جوان 23 ساله‏ى سورى الاصل وابسته به حزب بعث عربى اشتراكى لبنان، سوار بر اتومبيل مرسدس بنز مدل 280، حاوى 300 كيلوگرم مواد منفجره، در پست بازرسى نيروهاى لحدى در منطقه‏ى بيت ياحون اطراف بنت جبيل خود را منفجر كرد كه تعدادى كشته و زخمى برجاى گذاشت.
11- چهارشنبه 1364/6/6 ( 28 اوت 1985 م) ساعت 14/15 بعد از ظهر، «مَناع حسن قطايا» پسر 18 ساله‏ى لبنانى از حزب بعث عربى‏اشتراكى لبنان، سوار بر اتومبيل ب ام و، حاوى 300 كيلوگرم مواد منفجره، خود را در كنار پست بازرسى ثابت نيروهاى مزدور لحدى در جاده‏ى جِزّين منفجر كرد.حزب بعث عربى اشتراكى، تلفات اين حمله را 15 كشته و مجروح اعلام كرد.نيروهاى لحدى تلفات خود را در اين عمليات، يك كشته و 2 مجروح اعلام كردند.
12- سه شنبه 1364/6/12 ( 3 سپتامبر 1985م) ساعت 6 صبح، «عصام‏عبدالساتِر» پسر 24 ساله‏ى لبنانى، سوار بر اتومبيل مرسدس بنز 200 آبى‏رنگ، در حالى كه 300 كيلوگرم مواد منفجره در آن جاسازى شده بود، به‏پست نگهبانى نيروهاى مزدور آنتوان لحد در كفر حونه‏ى جزين نزديك شد و با انفجار خود، بنا بر اظهار جبهه‏ى مقاومت ملى لبنان، 30 كشته و مجروح از نيروهاى لحدى و 27 كشته و مجروح از اسرائيلى‏ها گرفت. اسرائيل آمار تلفات را فقط 7 كشته و مجروح لحدى اعلام كرد.
13- پنجشنبه 1364/6/21 ( 12 سپتامبر 1985م) ساعت 7/30 بامداد، «مريم‏خيرالدين» دختر 19 ساله‏ى لبنانى، سوار بر اتومبيل تويوتا سوارى حاوى 300 كيلوگرم مواد منفجره، به پست ثابت بازرسى نيروهاى لحدى در زَعله حاصبيا نزديك شد و با انفجار خود، بنابر اظهار حزب سورى قومى - اجتماعى، 18 مزدور لحدى را كشته و مجروح ساخت. نيروهاى لحدى تلفات خود را از اين حمله فقط 2 مجروح ذكر كردند.
14- چهارشنبه 27/6/1364 ( 18 سپتامبر 1985 م) ساعت 17 بعد از ظهر، «على‏طلبِه حسن» پسر 23 ساله‏ى مصرى، وابسته به «قواه رابطه مصرالعروبه» سوار بر اتومبيل مرسدس بنز 230، حاوى 300 كيلوگرم مواد منفجره، خود را در كنار پست بازرسى ثابت نيروهاى لحدى در رأس البَياضّه صور منفجر كرد كه بنابر اظهار سازمان وابسته به آن، 40 نيروى لحدى در اين حمله كشته و مجروح شدند