س 1398: استعمال دخانيات در ادارههاى
دولتى و اماکن عمومى چه حکمى دارد؟
ج: اگر بر خلاف مقرّرات داخلى
ادارات و اماکن عمومى باشد و يا موجب اذيت و ناراحتى ديگران و يا ضرر رساندن به
آنان شود، جايز نيست.
س 1399: برادر من معتاد به مواد مخدّر
است و قاچاقچى مواد مخدّر نيز هست، آيا بر من واجب است او را به مقامات رسمى مربوطه
معرفى کنم تا از کار او جلوگيرى کنند؟
ج: بر شما نهى از منکر واجب است و
بايد او را در ترک اعتياد يارى کنيد و همچنين او را از قاچاق و فروش و توزيع مواد
مخدّر منع نماييد و اگر اعلام وضعيت او به مقامات مربوطه، به او در اينباره کمک
کرده يا مقدمّه نهى از منکر محسوب شود واجب است اعلام نماييد.
س 1400: آيا استعمال انفيه جايز است؟
اعتياد به آن چه حکمى دارد؟
ج: اگر ضرر قابل ملاحظهاى داشته
باشد استعمال و اعتياد به آن جايز نيست.
س 1401: خريد وفروش و استعمال تنباکو
چه حکمى دارد؟
ج: خريد و فروش واستعمال تنباکو
فىنفسه اشکال ندارد ولى اگر ضرر قابل ملاحظهاى براى شخص داشته باشد، استعمال و
خريد و فروش آن جايز نيست.
س 1402: آيا حشيش پاک است؟ و آيا
استعمال آن حرام است؟
ج: حشيش پاک است ولى استعمال آن
حرام مىباشد.
س 1403: استعمال مواد مخدّر از قبيل
حشيش، ترياک، هروئين، مورفين، مارى جوانا و... بصورت خوردن، نوشيدن، کشيدن، تزريق و
يا شياف، چه حکمى دارد؟ خريد و فروش و ساير راههاى کسب درآمد با آن مثل حمل و نقل و
نگهدارى و قاچاق آنها چه حکمى دارد؟
ج: استعمال مواد مخدر و استفاده از
آنها با توجه به آثار سوءشان از قبيل ضررهاى شخصى و اجتماعى قابل ملاحظهاى که
براستعمال آنها مترتّب مىشود، حرام است و به همين دليل کسب درآمد با آنها از طريق
حمل و نقل و نگهدارى و خريد و فروش و غير آن هم حرام است.
س 1404: آيا معالجه و درمان بيمارى
بااستعمال مواد مخدّر جايز است؟ و بر فرض جواز، آيا بهطور مطلق جايز است يا فقط در
صورتى جايز است که راه درمان منحصر به آن باشد؟
ج: اگر درمان و معالجه به نحوى
متوقف براستعمال مواد مخدّر باشد و اين امر هم با تجويز پزشک مورد اطمينان صورت
گيرد، اشکال ندارد.
س 1405: کاشت و پرورش گياهانى از قبيل
خشخاش، شاهدانه هندى، کويحا و... که از آنها ترياک، هروئين، مورفين و حشيش و
کوکائين گرفته مىشود چه حکمى دارد؟
ج: کاشت و پرورش اين نوع گياهان که
بر خلاف مقرّرات نظام جمهورى اسلامى مىباشد جايز نيست.
س 1406: آماده کردن و تهيه مواد مخدّر
اعم از اينکه از مواد طبيعى باشند مثل مورفين، هروئين، حشيش و مارى جوانا، يا از
مواد مصنوعى مثل
L.S.D.
و غير آن چه حکمى دارد؟
جايز نيست.
س 1407: آيا استعمال تنباکويى که بعضى
از انواع خمر را بر روى آن پاشيدهاند جايز است؟ و آيا استنشاق دود آن جايز است؟
ج: اگر مصرف آن تنباکو از نظر عرف،
استعمال خمر محسوب نشود و باعث مستى و وارد شدن ضرر قابل ملاحظهاى نگردد اشکال
ندارد، هرچند احوط ترک آن است.
س 1408: آيا شروع به استعمال دخانيات
حرام است؟ اگر فرد معتاد مصرف دخانيات را به مدّت چند هفته يا بيشتر ترک کند آيا
حرام است که دوباره به استعمال آن بپردازد؟
ج: حکم با اختلاف مراتب ضررى که بر
استعمال دخانيات مترتب مىشود، متفاوت مى گردد و بهطور کلى استعمال دخانيات اگر به
مقدارى باشد که موجب ضرر قابل ملاحظهاى براى بدن باشد، جايز نيست و اگر شخص
مىداند که با شروع آن به اين مرحله مىرسد نيز جايز نمىباشد.
س 1409: اموالى که حرمت عين آنها معلوم
است مانند اموال حاصل از تجارت مواد مخّدر چه حکمى دارند؟ آيا در صورتى که مالک
آنها را نشناسيم، حکم اموال مجهولالمالک را دارند؟ اگر اينگونه باشند، آيا تصرّف
در آنها با اجازه حاکم شرع يا وکيل عام او جايز است؟
ج: اگر انسان علم به حرام بودن عين
مالى که تحصيل کرده داشته باشد، در صورتى که مالک شرعى آن را هرچند در تعداد محصورى
بشناسد، واجب است آنرا به او برگرداند، و الا بايد آن را از طرف مالک شرعىاش به
فقرا صدقه بدهد و اگر مال حرام با مال حلال او مخلوط شده باشد و مقدار و مالک شرعى
آن را نشناسد، واجب است خمس آنرا به متولى خمس بپردازد.
س 1410: مراد از فک پا
ين که باقى گذاشتن موهاى آن واجب است
چيست؟ آيا شامل گونهها هم مىشود؟
ج: معيار اين است که از نظر عرف،
گذاشتن ريش صدق کند.
س 1411: ريش از نظر کوتاهى و بلندى
بايد چه مقدار باشد؟
ج: حد معيّنى ندارد، بلکه معيار اين
است که عرفاً بر آن ريش صدق کند و بلندبودن آن بيشتر از قبضه دست کراهت دارد.
س 1412: بلندکردن سبيل و کوتاه کردن
ريش چه حکمى دارد؟
ج: اين کار فىنفسه اشکال ندارد.
س 1413: بعضى از مردان موهاى چانه خود
را باقى گذاشته و باقىمانده را مى تراشند، اين کار چه حکمى دارد؟
ج: تراشيدن مقدارى از ريش حکم
تراشيدن تمام آن را دارد.
س 1414: آيا تراشيدن ريش فسق محسوب
مىشود؟
ج: تراشيدن ريش بنا بر احتياط حرام
است و احوط اين است که احکام و آثار فسق بر آن مترتّب مىشود.
س 1415: تراشيدن سبيل چه حکمى دارد؟ و
آيا مى توان آن را خيلى بلند کرد؟
ج: تراشيدن سبيل و باقى گذاشتن و
بلند نمودن آن فىنفسه اشکال ندارد، بله، بلند نمودن آن به مقدارى که هنگام خوردن و
آشاميدن با غذا يا آب برخورد کند، مکروه است.
س 1416: تراشيدن ريش با تيغ يا ماشين
ريشتراشى براى هنرمندى که کارش آن را اقتضا مىکند، چه حکمى دارد؟
ج: اگر عنوان تراشيدن ريش بر آن صدق
کند بنا بر احتياط حرام است، ولى اگر کار هنرى او نياز ضرورى جامعه اسلامى محسوب
شود، مبادرت به تراشيدن ريش به مقدار آن ضرورت، اشکال ندارد.
س 1417: من به اعتبار اينکه مسئول
روابط عمومى يکى از شرکتهاى تابع جمهورى اسلامى هستم، مجبور به خريد و ارائه لوازم
اصلاح به مهمانها براى تراشيدن ريششان مىباشم، تکليف من چيست؟
ج: بنا بر احتياط خريد و ارائه
لوازم ريشتراشى به ديگران جايز نيست مگر در مقام ضرورت.
س 1418: در صورتى که گذاشتن ريش مستلزم
اهانت باشد، تراشيدن آن چه حکمى دارد؟
ج: گذاشتن ريش براى مسلمانى که به
دينش اهميّت مىدهد باعث سرشکستگى نيست و بنا بر احتياط، تراشيدن آن جايز نيست مگر
در صورتى که گذاشتن ريش باعث ضرر يا حرج شود.
س 1419: آيا تراشيدن ريش در صورتى که
گذاشتن آن مانع رسيدن به اهداف مشروع انسان شود جايز است؟
ج: بر مکلّفين واجب است حکم خداوند
را امتثال کنند مگر در مواردى که حرج يا ضرر قابل ملاحظهاى وجود داشته باشد.
س 1420: آيا خريد و فروش و توليد خمير
اصلاح که کاربرد اصلى آن براى اصلاح ريش است ولى گاهى براى اصلاح غير از آن هم بکار
مى رود، جايز است؟
ج: اگر خمير مذکور غير از اصلاح ريش
منافع حلال ديگرى دارد، توليد و فروش آن بدين منظور اشکال ندارد.
س 1421: آيا منظور از حرمت تراشيدن ريش
آن است که موهاى صورت بهطور کامل روييده باشند و سپس تراشيده شوند يا اينکه شامل
موردى که مقدارى از موهاى صورت درآمده باشند هم مىشود؟
ج: بهطور کلى تراشيدن آن مقدار از
موى صورت که بر آن عنوان تراشيدن ريش صدق مىکند بنا بر احتياط حرام است ولى
تراشيدن مقدارى از آن که عنوان مزبور بر آن صدق نمىکند اشکال ندارد.
س 1422: آيا اجرتى که آرايشگر بابت
تراشيدن ريش مى گيرد، حرام است؟ و بر فرض حرمت، اگر با مال حلال مخلوط شود، آيا
واجب است هنگام تخميس آن، خمس آن را دوبار بپردازد يا
خير؟
ج: بنا بر احتياط، گرفتن اجرت در
برابر تراشيدن ريش، حرام است و امّا در مورد مال مخلوط به حرام، اگر مقدار حرام و
مالک آن را بشناسد واجب است آن را به او برگرداند و يارضايت وى را جلب کند و اگر
مالک آن را هرچند در
تعداد محصورى نشناسد، واجب است آن را به فقيران صدقه بدهد و اگر مقدار مال حرام را
نداند ولى مالک آن را بشناسد واجب است به نحوى رضايت او را بهدست آورد و اگر مقدار
آن را نداند و مالک را هم نشناسد واجب است خمس آن را بپردازد تامالش از حرام پاک
شود و در صورتى که مقدار باقىمانده بعد از پرداخت خمس، از مؤونه سال زياد بيايد،
پرداخت خمس آن به عنوان اداى خمس منفعت کسب، واجب است.
س 1423: گاهى بعضى از مشتريان براى
تعمير ماشين اصلاح خود به من مراجعه مىکنند، با توجه به اينکه تراشيدن ريش از نظر
شرعى حرام است، آيا انجام آن براى من جايز است؟
ج: از آنجا که وسيله مذکور غير از
تراشيدن ريش استفادههاى ديگرى هم دارد، بنا بر اين اقدام به تعمير آن و گرفتن اجرت
در برابر آن در صورتى که به قصد استفاده از آن براى تراشيدن ريش نباشد، اشکال
ندارد.
س 1424: آيا اصلاح موى گونهها اعم از
اينکه با نخ باشد يا با موچين، حرام است؟
ج: اصلاح موى گونهها هرچند با
تراشيدن، حرام نيست.
س 1425: گاهى مجالس جشن دستهجمعى از
طرف اساتيد يا دانشگاه کشورهاى بيگانه برگزار مىشود و از قبل معلوم است که مشروبات
الکلى در آن مجالس وجود دارد، تکليف شرعى دانشجويان که قصد شرکت در آن جشن را دارند
چيست؟
ج: حضور در مجالسى که در آنها شراب
نوشيده مىشود براى هيچکس جايز نيست، در اين محافل شرکت نکنيد تا بفهمند که شما به
علت مسلمان بودن در مجلس شرب خمر شرکت ننموده و مشروب نمىخوريد.
س 1426: حضور در مجالس عروسى چه حکمى
دارد؟ آيا بر حضور در مجلس عروسى که خالى از رقص نيست، عنوان «الداخلُ في عَملِ
قومٍ فَهُو مِنهم» صدق مىکند و لذا ترک آن مجلس واجب است يا اينکه حضور در آن مجلس
بدون شرکت در رقص و مراسم ديگر، اشکال ندارد؟
ج: اگر مجلس به گونهاى نباشد که
عنوان مجلس لهو و حرام و معصيت بر آن صدق کند و حضور در آن مفسدهاى نداشته باشد،
حضور و نشستن در آن در صورتى که عرفاً تأييد عملى که جايز نيست، محسوب نشود، اشکال
ندارد.
س 1427: 1. شرکت در جشنهايى که زنان و
مردان در آنها مبادرت به رقص و نواختن موسيقى بهطور جداگانه مىکنند چه حکمى دارد؟
2. آيا شرکت در عروسىهايى که در آنها
مبادرت به رقص و نواختن موسيقى ميشود، جايز است؟
3. آيا نهى از منکر در مجالسى که در
آنها رقص انجام مىشود، در صورتى که امر به معروف ونهى از منکر در شرکت کنندگان
تأثيرى نداشته باشد، واجب است؟
4. رقص مختلط زن و مرد چه حکمى دارد؟
ج: بهطور کلى اگر رقص باعث تهييج
شهوت شود يا همراه با عمل حرام و يا مستلزم آن بوده و يا بهصورت مختلط بين زنان و
مردان اجنبى باشد، جايز نيست و فرقى نمىکند بين اينکه در جشنهاى عروسى باشد يا غير
آن و شرکت در مجلس معصيت هم اگر مستلزم ارتکاب حرام مانند گوشدادن به موسيقى مطرب
و لهوى مناسب با مجالس لهو و گناه باشد و يا حضور در آنها تأييد گناه محسوب شود،
جايز نيست و امّا تکليف امر به معروف و نهى از منکر با عدم احتمال تأثير ساقط است.
س 1428: اگر مرد نامحرمى وارد جشن
عروسى شود و در آنجا زن بدون حجابى حضور داشته باشد و مرد بداند که نهى از منکر در
او تأثيرى ندارد، آيا واجب است مجلس را ترک کند؟
ج: اگر خروج از مجلس معصيت به عنوان
اعتراض مصداق نهى از منکر باشد، واجب است.
س 1429: آيا حضور در مجالس و محافلى که
در آنها به نوارهاى مبتذل غناگوش داده مىشود جايز است؟ در صورتى که در غنا بودن آن
شک داشته باشد، با توجه به اين که نمىتواند از پخش نوار جلوگيرى کند، حکم چيست؟
ج: حضور در مجلس غناو موسيقى مطرب و
لهوى مناسب بامجالس لهو و گناه در صورتى که منجر به گوشدادن يا تأييد آن شود جايز
نيست ولى در صورت شک در موضوع، حضور در آن مجلس و گوشدادن به آن فىنفسه اشکال
ندارد.
س 1430: شرکت در مجالس و محافلى که
انسان در آنها گاهى مبتلا به شنيدن کلام غيرمناسبى از قبيل افترا بر مقامات دينى يا
مسئولين جمهورى اسلامى يا مؤمنين ديگر مىشود چه حکمى دارد؟
ج: مجرّد حضور در آن مجالس تا زمانى
که مستلزم ابتلا به عمل حرام مانند گوشدادن به غيبت و همچنين موجب تأييد و ترويج
منکر نباشد، فىنفسه اشکال ندارد ولى نهى از منکر با وجود شرايط آن واجب است.
س 1431: در جلسات و انجمنهايى که در
بعضى از کشورهاى غير اسلامى تشکيل مىشود، طبق عادت براى پذيرايى حاضران از مشروبات
الکلى استفاده مىشود، آيا شرکت در اين جلسات و انجمنها جايز است؟
ج: حضور در مجلسى که در آن شراب خورده مىشود جايز نيست و در صورت اضطرار واجب است به مقدار ضرورت اکتفا شود.