حيض

حيض، خوني است كه غالباً در هر ماه چند روزي از رحم زن خارج مي‎شود و زن را در موقع ديدن خون حيض، حائض مي گويند.

مسأله440. خون حيض در بيشتر اوقات، غليظ و گرم و رنگ آن سياه يا سرخ است و با فشار و كمي سوزش، بيرون مي‎آيد.

مسأله441. زنان سيّده، بعد از تمام شدن شصت سال، يائسه مي‎شوند ـ يعني: خون‎ حيض‎ نمي‎بينند ـ و زناني كه سيّده نيستند، بعد از تمام شدن پنجاه سال، يائسه مي‎شوند.

مسأله442. خوني كه دختر، پيش از تمام شدن نه سال و زن، بعد از يائسه شدن مي بيند، حيض نيست.

مسأله443. زن حامله و زني كه بچه شير مي‎دهد ممكن است حيض ببيند ولي اگر زن حامله بعد از گذشتن بيست روز از اول عادتش خون ببيند و خون به صفت حيض باشد به احتياط واجب بين تروك حائض و اعمال مستحاضه جمع كند.

مسأله444. دختري كه نمي‎داند نه سالش تمام شده يا نه، اگر خوني ببيند كه نشانه‎هاي حيض را نداشته باشد، حيض نيست و اگر نشانه‎هاي حيض را داشته باشد، حكم به حيض بودن آن، محل اشكال است.

مسأله445. زني كه شك دارد يائسه شده يا نه، اگر خوني ببيند و نداند حيض است يا نه، بايد بنا بگذارد كه يائسه نشده است.

مسأله446. مدت حيض، كمتر از سه روز و بيشتر از ده روز، نمي‎شود. و اگر مختصري هم از سه روز كمتر باشد، حيض نيست.

مسأله447. اگر سه روز اول حيض پشت سر هم نباشد ـ مثل آن كه: دو روز خون ببيند و يك روز پاك شود و دوباره يك روز خون ببيند ـ بنابر احتياط لازم، در روزهايي كه خون مي‎بيند، بايد جمع كند ميان كارهاي مستحاضه و تروك حائض و در روزهايي كه خون نمي‎بيند، هم كارهايي را كه بر حائض حرام است، ترك كند و هم عبادت‎هاي خود را به جا آورد.

مسأله448. لازم نيست در تمام سه روز، خون بيرون بيايد بلكه اگر خون در فرج باشد بنحوي‎كه در اين سه روز هر موقع پنبه يا انگشت را داخل كند آلوده شود ، كافي است بشرط آن كه از اول مقداري خون بخودي خود بيرون آمده باشد هر چند كم باشد و اگر بوسيله پنبه و غير آن بيرون آمده باشد يا فقط در فضاي فرج ريخته، احتياط آن است كه در هر دو صورت، هم عبادت‎هاي خود را به جا آورد و هم كارهايي را كه بر حائض حرام است ترك كند و هر گاه در بين سه روز مختصري پاك شود ـ كه در باطن خون نباشد ـ حكم به حيض بودن، مشكل است ولي اگر مدت پاكي كم باشد احتياط لازم آن است كه، بين تروك حائض و اعمال مستحاضه، جمع نمايد.

مسأله449. لازم نيست شب اول و شب چهارم را خون ببيند ولي بايد در شب دوم و سوم قطع نشود، پس اگر از اول اذان صبح روز اول تا غروب روز سوم پشت سرهم خون بيايد و در شب دوم و سوم هيچ خون قطع نشود، حيض است ولي اگر در اواسط روز اول شروع و در همان موقع از روز چهارم قطع شود، به شرطي حيض است كه در شب‎هاي دوم و سوم و چهارم نيز خون قطع نشود.

مسأله450. اگر سه روز پشت سر هم خون ببيند و پاك شود، چنان چه دوباره خون ببيند و روزهايي كه خون ديده و روزهايي كه در وسط پاك بوده، روي هم از ده روز بيشتر نشود احتياط آن است كه، در روزهاي پاكي، عبادت‎هاي خود را به جا آورد و آنچه را بر حائض حرام است ترك كند.

مسأله451. اگر در ايام عادت خوني ببيند كه از سه روز بيشتر و از ده روز كمتر باشد و نداند، خون دمل و زخم است يا خون حيض، بايد آن را حيض قرار دهد.

مسأله452. اگر صاحب عادت وقتيه در ايام عادت خوني ببيند كه نداند خون زخم است يا حيض، بايد آن را حيض قرار دهد.

مسأله453. اگر خوني ببيند و شك كند كه خون حيض است يا نفاس، به احكام حيض و نفاس عمل كند و غسل را بقصد ما في الذمه از حيض يا نفاس به جا آورد.

مسأله454. اگر خوني ببيند كه نداند خون حيض است يا بكارت، بايد خود را وارسي كند، يعني مقداري پنبه داخل فرج نمايد و كمي صبر كند، بعد بيرون آورد پس اگر اطراف آن آلوده باشد، خون بكارت است و اگر به همه آن رسيده، حيض مي‎باشد.

مسأله455. اگر كمتر از سه روز خون ببيند و پاك شود و بعد سه روز خون ببيند و مجموع خون اول و دوم و پاكي در بين، از ده روز بيشتر نباشد، خون دوم را حيض قرار دهد و در خون اول احتياط آن است كه جمع كند، بين كارهاي مستحاضه و ترك آنچه بر حائض، حرام است و در پاكي در بين كارهايي را كه بر حائض حرام است ترك كند و عبادت‎هاي خود را، به جا آورد.

احكام حايض

مسأله456. چند چيز بر حايض حرام است:

اول ـ عبادت‎هايي‎كه ـ مانند نماز ـ بايد با وضو يا غسل يا تيمم، به جا آورده شود، ولي به جا آوردن عبادت‎هايي كه وضو و غسل و تيمم براي آنها لازم نيست ـ مانند نماز ميت ـ مانعي ندارد.

دوم ـ تمام چيزهايي كه بر جنب حرام است و در احكام جنابت گفته شد.

سوم ـ جماع كردن در قُبل، كه هم براي مرد حرام است و هم براي زن، اگر چه بمقدار ختنه‎گاه داخل شود و مني هم بيرون نيايد بلكه احتياط واجب آن است كه مقدار كمتر از ختنه‎گاه را هم داخل نكند و در دبر زن حايض هم وطي ننمايد چون كراهت شديده دارد.

مسأله457. جماع كردن در روزهايي هم كه حيض قطعي نيست ولي شرعاً بايد آن را حيض قرار دهد حرام است؛ پس زني كه بيشتر از ده روز خون مي‎بيند و بايد به دستوري كه بعداً گفته مي‎شود روزهاي عادت خويشان خود را حيض قرار دهد شوهرش نمي‎تواند در آن روزها با او نزديكي نمايد.

مسأله458. اگر شماره روزهاي حيض به سه قسمت تقسيم شود و شوهر در قسمت اول آن با زن خود در قُبل جماع‌كند، مستحب بلكه احوط است‌كه هيجده نخود طلا كفاره، به فقير بدهد و اگر در قسمت دوم جماع كند، نه نخود و اگر در قسمت سوم جماع كند چهار نخود و نيم بدهد، مثلاً زني كه شش روز خون حيض مي‎بيند اگر شوهرش در شب يا روز اول و دوم با او جماع كند، مستحب بلكه احوط است كه هيجده نخود طلا و در شب يا روز سوم و چهارم، نه نخود و در شب يا روز پنجم و ششم، چهار نخود و نيم بدهد.

مسأله459. بهتر آن است كه طلاي كفاره را سكه دار، بدهد ولي اگر ممكن نباشد، قيمت آن كافي است.

مسأله460. اگر قيمت طلا، در وقتي كه جماع كرده، با وقتي كه مي‎خواهد به فقير بدهد، فرق كرده باشد بايد قيمت وقتي را كه مي‎خواهد به فقير بدهد، حساب كند.

مسأله461. اگر كسي، هم در قسمت اول و هم در قسمت دوم و هم در قسمت سوم حيض، با زن خود جماع كند، مستحب بلكه احوط آن است كه هر سه كفاره را كه روي هم سي و يك نخود و نيم مي‎شود بدهد.

مسأله462. اگر انسان بعد از آن كه در حال حيض، جماع كرده و كفاره آن را داده دوباره جماع كند، باز هم مستحب بلكه احوط است كه كفاره بدهد.

مسأله463. اگر با حايض چند مرتبه جماع كند و در بين آنها، كفاره ندهد، احتياط مستحب آن است كه براي هر جماع يك كفاره بدهد.

مسأله464. اگر مرد در حال جماع بفهمد زن حايض شده، بايد فوراً از او جدا شود.

مسأله465. اگر مردي با زن حايض زنا كند، يا با حايض نامحرمي ـ به گمان اين كه عيال خود او است جماع نمايد، احتياط مستحب آن است كه كفاره بدهد.

مسأله466. كسي كه نمي‎تواند كفاره بدهد، استغفار كند، و هر وقت توانست احتياط مستحب آن است كه كفاره را بدهد.

مسأله467. طلاق دادن زن در حال حيض بطوري كه در كتاب طلاق گفته مي‎شود، باطل است.

مسأله468. اگر زن بگويد: حايضم يا از حيض پاك شده‎ام بايد حرف او را قبول كرد.

مسأله469. اگر زن در بين نماز حايض شود، نماز او باطل است.

مسأله470. اگر زن در بين نماز شك كند كه حايض شده يا نه، نماز او صحيح است.

مسأله471. اگر بعد از نماز بفهمد كه در بين نماز حايض شده، نمازي كه خوانده باطل است.

مسأله472. بعد از آن كه از خون حيض پاك شد، واجب است براي نماز و عبادت‎هاي ديگري كه بايد با وضو يا غسل يا تيمم به جا آورده شود، غسل كند. و دستور آن مثل غسل جنابت است ولي براي نماز بايد پيش از غسل يا بعد از آن وضو هم بگيرد. و اگر پيش از غسل، وضو بگيرد بهتر است.

مسأله473. بعد از آن كه زن از خون حيض پاك شد اگر چه غسل نكرده باشد طلاق او صحيح است و شوهرش هم مي‎تواند با او جماع كند. و احتياط مستحب آن است كه پيش از غسل از جماع با او خودداري نمايد، اما كارهاي ديگري كه در وقت حيض، بر او حرام بوده مانند توقف در مسجد و مس خط قرآن تا غسل نكند بر او حلال نمي‎شود.

مسأله474. اگر آب براي وضو و غسل، كافي نباشد و به اندازه‎اي باشد كه بتواند، يا غسل كند يا وضو بگيرد، بايد غسل كند و بدل از وضو تيمم نمايد، و اگر فقط براي وضو كافي باشد، بايد وضو بگيرد و عوض غسل تيمم نمايد، و اگر براي هيچ يك از آنها آب ندارد، بايد دو تيمم كند يكي بدل از غسل و ديگري بدل از وضو.

مسأله475. نمازهاي يوميه‎اي كه در حال حيض نخوانده، قضا ندارد ولي روزه هاي واجب را بايد قضا نمايد.

مسأله476. هر گاه وقت نماز داخل شود و بداند كه اگر نماز را تأخير بيندازد حايض مي‎شود، بايد فوراً نماز بخواند.

مسأله477. اگر زن نماز را تأخير بيندازد و از اول وقت به اندازه خواندن يك نماز با طهارت از حدث بگذرد و حايض شود، بنابر احتياط واجب بايد قضاي آن نماز را به جا آورد، ولي در تند خواندن و كند خواندن و چيزهاي ديگر بايد ملاحظه حال خود را بكند، مثلاً زني كه مسافر نيست اگر در اول ظهر نماز نخواند، قضاي آن در صورتي واجب مي‎شود كه به مقدار خواندن چهار ركعت نماز از اول ظهر بگذرد و حايض شود و براي كسي كه مسافر است گذشتن وقت به مقدار خواندن دو ركعت كافي است.

مسأله478. اگر حايض در آخر وقت نماز از خون پاك شود و به اندازه غسل و وضو و مقدمات ديگر نماز ـ مانند تهيه كردن لباس يا آب كشيدن آن و خواندن يك ركعت يا

بيشتر از يك ركعت ـ وقت داشته باشد، بايد نماز را بخواند و اگر نخواند، بايد قضاي آن را به جا آورد؛ بلكه اگر فقط به اندازه يك ركعت نماز با طهارت از حدث وقت داشته باشد، احتياط لازم خواندن نماز با طهارت است، اگرچه بقدر تهيه ساير مقدمات وقت نداشته باشد و اگر نخواند قضاي آن را به جا آورد.

مسأله479. اگر حايض بعد از پاك شدن به اندازه غسل و وضو وقت ندارد، ولي مي‎تواند با تيمم نماز را در وقت بخواند، آن نماز بر او واجب نيست، اما اگر قطع نظر از تنگي وقت تكليفش تيمم است ـ مثل آن كه آب برايش ضرر دارد ـ بايد تيمم كند و آن نماز را بخواند.

مسأله480. اگر حايض ـ بعد از پاك شدن ـ شك كند كه براي نماز وقت دارد يا نه، بايد نمازش را بخواند.

مسأله481. اگر بخيال اين كه به اندازه تهيه مقدمات نماز و خواندن يك ركعت وقت ندارد، نماز نخواند و بعد بفهمد وقت داشته، بايد قضاي آن نماز را به جا آورد.

مسأله482. مستحب است زن حايض در وقت نماز، خود را از خون پاك نمايد و پنبه و دستمال را عوض كند و وضو بگيرد و اگر نمي‎تواند وضو بگيرد، تيمم نمايد و در جاي نماز رو به قبله بنشيند و مشغول ذكر و دعا و صلوات شود.

مسأله483. خواندن و همراه داشتن قرآن و رساندن جايي از بدن به ورق قرآن كه خط قرآن در آن نباشد ـ مثل حاشيه و بين سطرها ـ و نيز خضاب كردن به حنا و مانند آن، براي حايض مكروه است.