استحاضه

يكي از خون‎هايي كه از زن خارج مي‎شود خون استحاضه است و زن را در موقع ديدن خون استحاضه، مستحاضه مي‎گويند.

مسأله 398. خون استحاضه در بيشتر اوقات زرد رنگ و سرد است و بدون فشار و سوزش بيرون مي‎آيد و غليظ هم نيست، ولي ممكن است گاهي سياه يا سرخ و گرم و غليظ باشد و با فشار و سوزش، بيرون آيد.

مسأله 399. استحاضه، سه قسم است:

1 ـ قليله. 2 ـ متوسطه. 3 ـ كثيره.

استحاضه قليله آن است كه خون فقط روي پنبه‎اي را كه زن با خود برمي‎دارد آلوده كند و در آن فرو نرود.

استحاضه متوسطه آن است كه خون در پنبه فرو رود، اگر چه در يك گوشه آن باشد، ولي از پنبه به دستمالي كه معمولا براي جلوگيري از خون مي‎بندند نرسد.

استحاضه كثيره آن است كه خون پنبه را بگيرد و به دستمال هم برسد.

احكام استحاضه

مسأله 400. در استحاضه قليله بايد براي هر نماز يك وضو بگيرد و پنبه را عوض كند و ظاهر فرج را اگر خون به آن رسيده آب بكشد.

مسأله 401. در استحاضه متوسطه بايد براي نماز صبح غسل كند و تا صبح ديگر براي هر نماز، كارهاي استحاضه قليله را كه در مسأله پيش گفته شد، انجام دهد. و اگر عمداً يا از روي فراموشي براي نماز صبح غسل نكند، بايد براي نماز ظهر و عصر غسل كند، و اگر براي نماز ظهر و عصر غسل نكند بايد پيش از نماز مغرب و عشا غسل نمايد، چه آن كه خون بيايد يا قطع شده باشد.

مسأله 402. در استحاضه كثيره علاوه بر كارهاي استحاضه متوسطه كه در مسأله پيش گفته شد، بايد براي هر نماز دستمال را عوض كند، يا آب بكشد و يك غسل براي نماز ظهر و عصر و يكي براي نماز مغرب و عشا، به جا آورد، و بين نماز ظهر و عصر فاصله نيندازد و اگر فاصله بيندازد، بايد براي نماز عصر دوباره غسل كند، و نيز اگر بين نماز مغرب و عشا فاصله بيندازد، بايد براي نماز عشا دوباره غسل كند و چون وجوب وضو در استحاضه كثيره محل تأمل است، احتياط آن است كه پيش از غسل، بقصد رجاء وضو بگيرد و در ميان نماز ظهر و عصر و نماز مغرب و عشا اگر جمع بين آنها مي‎نمايد گرفتن وضو، براي مستحاضه كثيره، خلاف احتياط است مگر در حال گفتن اقامه نماز دوم كه با جمع عرفي منافي نباشد.

مسأله 403. اگر خون استحاضه پيش از وقت نماز بيايد و بعد قطع شود چنان چه براي آن خون، وضو و غسل به جا نياورده باشد، بايد در موقع نماز، وضو و غسل را به جا آورد.

مسأله 404. مستحاضه متوسطه كه بايد وضو بگيرد و غسل كند، هر كدام را اول به جا آورد صحيح است و مستحاضه كثيره چنان چه گذشت احوط آن است كه پيش ازغسل، وضو بگيرد.

مسأله 405. اگر استحاضه قليله بعد از نماز صبح متوسطه شود، بايد براي نماز ظهر و

عصر غسل كند، و اگر بعد از نماز ظهر و عصر متوسطه شود، بايد براي نماز مغرب و عشا غسل نمايد.

مسأله 406. اگر استحاضه قليله يا متوسطه بعد از نماز صبح، كثيره شود بايد براي نماز ظهر و عصر يك غسل و براي نماز مغرب و عشا غسل ديگري به جا آورد، و اگر بعد از نماز ظهر و عصر كثيره شود، بايد براي نماز مغرب و عشا غسل نمايد.

مسأله 407. مستحاضه كثيره يا متوسطه اگر پيش از داخل شدن وقت نماز براي نماز غسل كند، غسل او باطل است بلكه احتياط لازم آن است كه ميان غسل و نماز فاصله نيندازد مگر بخواندن نافله همان نماز.

مسأله 408. مستحاضه قليله و متوسطه براي هر نماز - چه واجب و چه مستحب ـ بايد وضو بگيرد و نيز اگر بخواهد نمازي را كه خوانده احتياطاً دوباره بخواند، يا بخواهد نمازي را كه تنها خوانده است دوباره با جماعت بخواند، بايد تمام كارهايي را كه براي مستحاضه گفته شد انجام دهد. ولي براي خواندن نماز احتياط و سجده فراموش شده و تشهد فراموش شده و سجده سهو، اگر آنها را بعد از نماز فوراً به جا آورد، لازم نيست كارهاي مستحاضه را انجام دهد.

مسأله 409. مستحاضه بعد از آن كه خونش قطع شد، فقط براي نماز اولي كه مي‎خواند، بايد كارهاي مستحاضه را انجام دهد و براي نمازهاي بعد لازم نيست.

مسأله 410. اگر نداند استحاضه او چه قسم است، موقعي كه مي‎خواهد نماز بخواند بايد مقداري پنبه داخل فرج نمايد و كمي صبر كند و بيرون آورد و بعد از آن كه فهميد استحاضه او كدام يك از آن سه قسم است، كارهايي را كه براي آن قسم دستور داده شده انجام دهد، ولي اگر بداند تا وقتي كه مي‎خواهد نماز بخواند استحاضه او تغيير نمي‎كند، پيش از داخل شدن وقت هم مي‎تواند خود را وارسي نمايد.

مسأله 411. مستحاضه اگر پيش از آن كه خود را وارسي كند، مشغول نماز شود چنان چه قصد قربت داشته و به وظيفه خود عمل كرده - مثلا: استحاضه‎اش قليله بوده و به وظيفه استحاضه قليله عمل نموده ـ نماز او صحيح است و اگر قصد قربت نداشته، يا عمل او مطابق وظيفه‎اش نبوده ـ مثل آن كه، استحاضه او متوسطه بوده و به وظيفه قليله رفتار كرده - نماز او باطل است.

مسأله 412. مستحاضه اگر نتواند خود را وارسي نمايد كه متوسطه يا قليله يا كثيره است، بايد بنحوي عمل كند كه يقين به برائت ذمه، حاصل كند پس در شك ميان قليله و متوسطه يا متوسطه و كثيره، عمل به وظيفه هر دو نمايد و در شك بين هر سه قسم، عمل به وظيفه هر سه قسم نمايد، ولي اگر بداند سابقاً كدام يك از آن سه قسم بوده، بايد به وظيفه همان قسم رفتار نمايد.

مسأله 413. اگر خون استحاضه در باطن باشد و از محل خارج نشده باشد، وضو و غسل باطل نمي‎شود. و اگر بيرون بيايد هر چند كم باشد وضو و غسل را باطل مي‎كند، و اگر از محل خود خارج شده و به محلي رسيده باشد كه اگر پنبه داخل كند، آلوده به خون مي‎شود، بنابر احتياط بايد به وظايفي كه گفته شد، عمل كند.

مسأله 414. مستحاضه اگر بعد از نماز، خود را وارسي كند و خون نبيند اگرچه بداند دوباره خون مي‎آيد، با وضويي كه دارد مي‎تواند نماز بخواند.

مسأله 415. مستحاضه تا وقتي اطمينان دارد خون بيرون نمي‎آيد، مي‎تواند خواندن نماز را تأخير بيندازد.

مسأله 416. اگر مستحاضه بداند كه پيش از گذشتن وقت نماز، به كلي پاك مي‎شود يا به اندازه خواندن نماز خون بند مي‎آيد، بايد صبركند ونماز را در وقتي كه پاك است، بخواند.

مسأله 417. اگر بعد از وضو و غسل، خون در ظاهر قطع شود و مستحاضه بداند كه اگر نماز را تأخير بيندازد، به مقداري كه وضو و غسل و نماز را به جا آورد، به كلي پاك مي‎شود، بايد نماز را تأخير بيندازد و موقعي كه به كلي پاك شد، دو باره وضو و غسل را به جا آورد و نماز را بخواند، و اگر وقت نماز تنك شد، لازم نيست وضو و غسل را دوباره به جا آورد، بلكه اگر وقت تيمم دارد، به جاي هر يك از وضو و غسل تيمم كند و براي نمازهاي بعد، غسل و وضو به جا آورد، و اگر وقت تيمم هم ندارد به همين حال نماز بخواند و بعد با غسل و وضو آن را قضا كند.

مسأله 418. مستحاضه كثيره و متوسطه وقتي به كلي از خون پاك شد، بايد غسل كند. ولي اگر بداند از وقتي كه براي نماز پيش مشغول غسل شده، ديگر خون نيامده، لازم نيست دوباره غسل نمايد.

مسأله 419. مستحاضه قليله بعد از وضو و مستحاضه كثيره و متوسطه بعد از غسل و وضو، بايد فوراً مشغول نماز شود ولي گفتن اذان و اقامه و خواندن دعاهاي قبل از نماز اشكال ندارد و در نماز هم مي‎تواند كارهاي مستحب مثل قنوت و غير آن را به جا آورد.

مسأله 420. مستحاضه اگر بين غسل و نماز فاصله بيندازد و خون ببيند، بايد دوباره غسل كند و بلا فاصله مشغول نماز شود.

مسأله 421. اگر خون استحاضه جريان دارد و قطع نمي‎شود، چنان چه براي او ضرر ندارد بايد پيش از غسل و بعد از آن به وسيله پنبه از بيرون آمدن خون جلوگيري نمايد، ولي اگر هميشه جريان ندارد، فقط بايد بعد از وضو و غسل از بيرون آمدن خون جلوگيري نمايد، و چنان چه كوتاهي كند و خون بيرون آيد، بايد دوباره بنابر احتياط لازم غسل كند، و اگر نماز هم خوانده، بايد دوباره بخواند.

مسأله 422. اگر در موقع غسل، خون قطع نشود، غسل صحيح است ولي اگر در بين غسل، استحاضه متوسطه، كثيره شود واجب است غسل را از سر بگيرد.

مسأله 423. احتياط مستحب آن است كه مستحاضه، در تمام روزي كه روزه است به مقداري كه مي‎تواند از بيرون آمدن خون، جلوگيري كند.

مسأله 424. روزه مستحاضه‎اي كه غسل بر او واجب مي‎باشد، در صورتي صحيح است كه بنابر احتياط لازم غسل نماز مغرب و عشاي شبي كه مي‎خواهد فرداي آن را روزه بگيرد، به جا آورد و بلكه بنابر احتياط غسل نماز مغرب و عشاي شب بعد را نيز، به جا آورد. و نيز در روز مستحاضه كثيره، بلكه متوسطه بنابر احوط غسل‎هايي را كه براي نمازهاي روزش واجب است انجام دهد.

مسأله 425. اگر بعد از نماز عصر مستحاضه شود و تا غروب غسل نكند، روزه او صحيح است و بنابر احتياط شرط است در صحت روزه اين روز، غسل نماز مغرب و عشا شب بعد، چنان چه گذشت.

مسأله 426. اگر استحاضه قليله پيش از نماز، متوسطه يا كثيره شود، بايد كارهاي متوسطه يا كثيره را كه گفته شد، انجام دهد. و اگر استحاضه متوسطه، كثيره شود، بايد كارهاي استحاضه كثيره را انجام دهد. و چنان چه براي استحاضه متوسطه غسل كرده باشد، فايده ندارد و بايد دوباره براي كثيره غسل كند.

مسأله 427. اگر در بين نماز، استحاضه متوسطه، كثيره شود، بايد نماز را بشكند و براي استحاضه كثيره غسل كند و وضو بگيرد و كارهاي ديگر آن را انجام دهد و نماز بخواند. و اگر براي هيچ كدام از غسل و وضو وقت ندارد، بايد دو تيمم كند، يكي بدل از غسل، و ديگري بدل از وضو و اگر براي يكي از آنها وقت ندارد، بايد عوض آن تيمم كند و ديگري را به جا آورد، ولي اگر براي تيمم هم وقت ندارد نمي‎تواند نماز را بشكند و بايد نماز را تمام كند و بنابر احتياط واجب قضا هم نمايد، و هم چنين است اگر در بين نماز، استحاضه قليله او، متوسطه يا كثيره شود.

مسأله 428. اگر در بين نماز خون بند بيايد و مستحاضه نداند كه در باطن هم قطع شده يا نه، چنان چه بعد از نماز بفهمد قطع شده بوده، بايد وضو و غسل و نماز را دوباره به جا‎آورد.

مسأله 429. اگر استحاضه كثيره متوسطه شود، بايد براي نماز اول، عمل كثيره و براي نمازهاي بعد، عمل متوسطه را به جا آورد ـ مثلاً اگر پيش از نماز ظهر استحاضه كثيره، متوسطه شود، بايد براي نماز ظهر غسل كند و براي نماز عصر و مغرب و عشا فقط، وضو بگيرد ـ ولي اگر براي نماز ظهر غسل نكند و فقط بمقدار نماز عصر وقت داشته باشد، بايد براي نماز عصر غسل نمايد و اگر براي نماز عصر هم غسل نكند، بايد براي نماز مغرب غسل كند و اگر براي آن هم غسل نكند و فقط به مقدار نماز عشا وقت داشته باشد، بايد براي نماز عشا غسل نمايد.

مسأله 430. اگر پيش از هر نماز، خون مستحاضه كثيره و يا متوسطه قطع شود و دوباره بيايد، براي هر نماز بايد يك غسل به جا آورد.

مسأله 431. اگر استحاضه كثيره، قليله شود، بايد براي نماز اول، وضو و غسل و براي نمازهاي بعد، عمل قليله را به جا آورد و نيز اگر استحاضه متوسطه قليله شود، بايد براي نماز اول، عمل متوسطه و براي نمازهاي بعد، عمل قليله را به جا آورد.

مسأله 432. اگر مستحاضه، يكي از كارهايي را كه بر او واجب مي‎باشد حتي عوض كردن پنبه را ترك كند، نمازش باطل است.

مسأله 433. احتياط آن است كه مستحاضه غير از نماز، هر كاري را كه شرط آن طهارت است ـ مثل دست كشيدن به خط قرآن ـ ترك كند مگر در صورتي كه بر او واجب باشد.

مسأله 434. اگر مستحاضه، غسل‎هاي واجب خود را به جا آورد، رفتن در مسجد و توقف در آن و خواندن سوره‎اي كه سجده واجب دارد و نزديكي شوهر با او، حلال مي‎شود، اگر چه كارهاي ديگري را كه براي نماز واجب است - مثل عوض كردن پنبه و دستمال ـ انجام نداده باشد.

مسأله 435. اگر زن در استحاضه كثيره يا متوسطه، بخواهدپيش از وقت نماز، سوره‎اي را كه سجده واجب دارد بخواند، يا مسجد برود، بنابر احتياط واجب، بايد غسل نمايد، و هم چنين است اگر شوهرش بخواهد با او نزديكي كند.

مسأله 436. نماز آيات بر مستحاضه، واجب است. و بايد براي نماز آيات هم كارهايي را كه براي نماز يوميه گفته شد، انجام دهد.

مسأله 437. هر گاه، در وقت نماز يوميه، نماز آيات، بر مستحاضه واجب شود اگر چه بخواهد، هر دو را پشت سر هم به جا آورد، بايد براي نماز آيات هم تمام كارهايي را كه براي نماز يوميه بر او واجب است، انجام دهد و نمي‎تواند هر دو را با يك غسل و وضو بخواند.

مسأله 438. اگر مستحاضه بخواهد نماز قضا بخواند، بايد براي هر نماز، كارهايي را كه براي نماز ادا بر او واجب است، به جا آورد لكن احتياط لازم، ترك قضا است تا موقعي كه پاك شود مگر با خوف فوت.

مسأله 439. اگر زن بداند، خوني كه از او خارج مي‎شود، خون زخم نيست و بداند يا حيض است يا استحاضه، و يا نفاس است يا استحاضه، و علامت حيض و نفاس نداشته باشد ، بايد به دستور استحاضه عمل كند و شرعاً حكم حيض و نفاس را ندارد، بلكه اگر شك داشته باشد كه خون استحاضه است يا خون‎هاي ديگر، چنان چه نشانه آنها را نداشته باشد، بنابر احتياط واجب، بايد كارهاي مستحاضه را انجام دهد.