اجتماعی . يعنی نقش انسانها در بوجود آوردن سوسياليسم بيش از نقش يك
ماما در به دنيا آمدن بچه نيست و همانطور كه متولد شدن بچه از مادر
شرائط خاصی دارد و در موقعيت خاصی رخ میدهد كه نه قبل از آن و نه بعد از
آن میتواند متولد شود ، سوسياليسم هم در شرائط خاص تاريخی به طور جبری
به وجود میآيد . فقط انسانها بايد جريان طبيعی را بشناسند و به همان
جريان طبيعی كمك بكنند . اين است ابتكار اساسی ماركس . بعدا خود آندره
پیيتر در اين كتاب خواهد گفت ( 1 ) كه دگرگونی و تحولی كه از نظريات
هگل به نظريات ماركس صورت گرفته در دو مرحله انجام شد : مرحله اول
تحولی بود كه به وسيله فوئر باخ صورت گرفت و مرحله دوم تحولی بود كه به
وسيله ماركس صورت گرفت و بعد آن را به همين صورت مطرح میكند و میگويد
مسأله ماترياليسم تاريخی را ماركس مطرح كرد و سپس از ماترياليسم تاريخی
به ماترياليسم فلسفی رفت ، او چنين ادعا میكند ولی در پاورقی ( 2 ) كه
منابع ماركس را ارائه میدهد ، نشان میدهد كه حتی همين نظريه ماترياليسم
تاريخی و جبر علمی نيز صد در صد ابتكار ماركس نيست و قبل از او و
نزديك به زمان او ديگران نيز اين مسأله را طرح كرده بودند ولی بايد گفت
كه ماركس آن را به صورت كاملتر و جامعتری مطرح كرده است .
جوهر مكتب ماركس :
آندره پیيتر در صفحه 14 كتاب " ماركس و ماركسيسم " میگويد : " اگر
مكتب ماركس را به اجزاء اساسی آن خلاصه كنيم چنين جلوهگر خواهد شد :
1 - به صورت يك ديدگاه كلی درباره تاريخ بشر ( فلسفه ماركسی )
2 - به صورت يك كاربرد خاص اين ديدگاه كلی ، در مورد رژيم
سرمايهداری ( اقتصاد ماركسی )
3 - به صورت يك پيش بينی در مورد وقوع اجتناب ناپذير تغييرات
اجتماعی ، با تكيه به تضادهای اين نظام ( انقلاب ماركسی ) . ( 3 )
پاورقی :
1 - ماركس و ماركسيسم صفحه 24 و 25
2 - ماركس و ماركسيسم - پاورقی صفحه . 11
3 - قبلا كه اين قسمت را مطالعه میكردم اشكالی به نظرم آمد و آن اينكه
جزء سوم اصل جداگانهای نيست ، نتيجه جزء اول و بلكه عين آن است و
میتوان مكتب ماركس و اجزاء اصلی آن را به گونهای ديگر تشريح كرده و با
سه اصل ديگر مشخص نمود :
( الف ) - نظريه منطقی كه روش تفكری است مبتنی بر ديالكتيك ( منطق
هگلی و ماركسی )
( ب ) - تفسير تاريخ براساس اقتصاد ، يعنی اينكه زيربنا اقتصاد است
و اقتصاد تعيين كننده همه اوضاع و احوال ديگر است كه اين همان
ماترياليسم تاريخی است ( فلسفه ماركسی )
( ج ) - نظريه اجتماعی كه عبارت از سوسياليسم يا اشتراكيت است (
اقتصاد ماركسی ) >