پاورقی : . 1 اينجور نيست كه جنگ واجب است و صلح هميشه حرام . نه ، صلح جايز است ، و بلكه " شهيد " میگويد اين " جايز " كه اينجا میگويند نه معنايش اين است كه اگر هم نكرديد ، جايز است يعنی حرام نيست ، كه در بعضی موارد واجب میشود .
نجنگيدن و با سلم با يكديگر زيستن اما به اين شرط كه مدتش معين باشد .
در فقه اين مسئله مطرح است كه اگر طرف فی حد ذاته قابل جنگيدن است [
يعنی ] مشرك است ، میتوان با او پيمان صلح بست ولی نمیتوان پيمان صلح
را برای يك مدت مجهول بست و گفت " عجالتأ " . نه ، " عجالتا "
درست نيست ، مدتش بايد معين و مشخص باشد ، مثلا برای شش ماه ، يك
سال ، ده سال يا بيشتر ، چنانكه پيغمبر اكرم در حديبيه برای مدت ده سال
پيمان صلح بست . و هی جايزش اذا تضمنت مصلحة للمسلمين میگويد صلح جايز
است اگر متضمن مصلحت مسلمين باشد ( 1 ) . اگر مسلمين مصلحت ببينند فعلا
صلح بكنند جايز است و حرام نيست . ولی عرض كرديم كه اگر در موردی است
كه بايد جنگيد - مثلا گفتيم يكی از موارد ، آن است كه سرزمين مسلمين مورد
حمله دشمن قرار بگيرد - اين ، يكی واجبی است كه به هر حال بايد اين
سرزمين را آزاد كرد و بايد جنگيد و آزاد كرد . حال اگر مصلحت ايجاب
بكند كه با همان دشمن اشغالگر يك صلحی را امضاء كنند ، امضاء بكنند يا
نكنند ؟ میگويد اگر مصلحت ايجاب میكند ، بكنند اما نه برای مدت
نامحدود ، بلكه برای يك مدت معين ، چون نمیتواند برای مدت نامحدود
اشغال سرزمين مسلمين از طرف دشمن مصلحت باشد . اگر مصلحت باشد معنايش
ترك مخاصمه است برای مدت معين . حال چطور میشود كه مصلحت مسلمين
ايجاب بكند صلح
پاورقی : . 1 اينجور نيست كه جنگ واجب است و صلح هميشه حرام . نه ، صلح جايز است ، و بلكه " شهيد " میگويد اين " جايز " كه اينجا میگويند نه معنايش اين است كه اگر هم نكرديد ، جايز است يعنی حرام نيست ، كه در بعضی موارد واجب میشود . |