است ، و به قول آنروز در كيمياست ( در شيمی است ) در صنعت است ، در
خواص طبايع اشياء است ، و امروز او را پدر شيمی دنيا مینامند . ظاهرا
ابن النديم میگويد او از شاگردان امام جعفر صادق است . ابن خلقكان ( 2 )
نيز كه او هم سنی است از جابربن حيان نام میبرد و میگويد : كيمياوی و
شيميدان و شاگرد امام صادق بود . و ديگران نيز همين طور نقل كردهاند . و
اين علوم قبل از جابربن حيان هيچ سابقهای در دنيای اسلام نداشته ، يكدفعه
مردی به نام " جابربن حيان " شاگرد امام صادق پيدا میشود و اينهمه
رساله در اين موضوعات مختلف مینويسد كه بسياری از آنها امروز ارزش
علمی دارد . راجع به جابربن حيان خيلی بحث كردهاند ، مستشرفين معاصر
خيلی بحث كردهاند ، همين تقی زاده ، نيز خيلی بحث كرده است . البته
هنوز خيلی مجهولات راجع به جابربن حيان هست كه كشف نشده است . حال
آنچه كه عجيب است اين است كه در كتب خود شيعه اسمی از اين آدم نيامده
، يعنی در كتب رجال شيعه ( ابن النديم شايد شيعه باشد ) ، در كتب فقها
و محدثين شيعه اسمی از اين آدم نيست . يك چنين شاگرد مبارزی امام صادق
داشته كه احدی نداشته است .
پاورقی :
> فاضل و دانشمند بوده كه انسان وقتی كتابش را میخواند حيرت میكند .
من تمام اين كتاب را از اول تا آخر خواندهام . انواع خطوطی را كه در
زمان خودش رايج بوده ، انواع زبانهای زمان خودش ، و نيز ريشههای زبانها
را نشان میدهد .
. 2 قاضی ابن خلكان در قرن ششم میزيسته است .