پاورقی : . 1 عرض كرديم كه اينها هيچكدام قطعی نيست و از شبهات تاريخ است ، ولی برخی از روايات اينطور حكايت میكند .
علويين نمیرويم ، اجداد ما صد سال است كه زحمت كشيدهاند ، جان كندهاند
، حالا يكدفعه خلافت را تحويل علويين بدهيم ؟ ! بغداد قيام میكرد ، و به
دنبال آن خيلی جاهای ديگر نيز قيام میكردند . ولی اين يك فرض است و
تازه اصل فرض درست نيست ، يعنی اين حرف قابل قبول نيست كه فضل بن
سهل ذوالرياستين شيعی بود وروی اخلاص و ارادت به حضرت رضا چنين كاری
كرد . اولا اينكه ابتكار از او باشد محل ترديد است . ثانيا : به فرض
اينكه ابتكار از او باشد ، اينكه او احساسات شيعی داشته باشد سخت محل
ترديد است . آنچه احتمال بيشتر قضيه است اين است كه فضل بن سهل كه
تازه مسلمان شده بود میخواست به اين وسيله ايران را برگرداند به ايران
قبل از اسلام ( 1 ) ، فكر كرد الان ايرانيها قبول نمیكنند چون واقعا مسلمان
و معتقد به اسلام هستند و همين قدر كه اسم مبارزه با اسلام در ميان بيايد
با او مخالفت میكنند . با خود انديشيد كه كلك خليفه عباسی را به دست
مردی كه خود او وجههای دارد بكند ، حضرت رضا را عجالتا بياورد روی كار و
بعد ايشان را از خارج دچار دشواريهای مخالفت بنی العباس كند ، و از
داخل هم خودش زمينه را فراهم نمايد برای برگرداندن ايران به دوره قبل از
اسلام و دوره زردشتيگری .
اگر اين فرض درست باشد ، در اينجا وظيفه حضرت رضا همكاری با مأمون
است برای قلع و قمع كردن خطر بزرگتر ، يعنی خطر فضل بن سهل برای اسلام صد
درجه بالاتر از خطر مأمون است
پاورقی : . 1 عرض كرديم كه اينها هيچكدام قطعی نيست و از شبهات تاريخ است ، ولی برخی از روايات اينطور حكايت میكند . |