نمیباشند .
اين جهت سبب شده كه باب مخصوصی در فقه اسلامی به نام باب " تزاحم
" يا " اهم و مهم " باز شود و كار فقها و كارشناسان اسلامی را در موارد
برخورد و اجتماع مصالح و مفاسد گوناگون آسان نمايد . اسلام خود اجازه داده
است كه در اين گونه موارد علمای امت درجه اهميت مصلحتها را با توجه به
راهنماييهای خود اسلام بسنجند و مصالح مهمتر را بر مصالح كم اهميتتر
ترجيح دهند و خود را از بن بست خارج نمايند . از رسول اكرم ( ص )
روايت شده :
« اذا اجتمعت حرمتان طرحت الصغری للكبری » .
آنجا كه دو امر واجب الاحترام جمع شد بايد از كوچكتر به خاطر بزرگتر
صرف نظر كرد .
ابن اثير در النهايه اين حديث را نقل میكند و میگويد :
« ای اذا كان امر فيه منفعه للناس و مضره علی الخاصه قدمت منفعه
العامه » .
اگر چيزی باشد كه در آن فايده جمع و زيان فرد باشد ، منفعت جمع بر
زيان فرد مقدم است .
آنچه ابن اثير گفته است يكی از موارد تقدم مصلحت مهمتر بر مصلحت
كوچكتر است ، مفاد حديث منحصر به اين يك مورد نيست .
تشريح بدن ميت كه در عصر ما برای پيشرفت علم ضروری شناخته شده است
يكی از مصاديق باب " تزاحم " است . چنانكه
|