پاورقی : 1 - در مقاله ششم كتاب اصول فلسفه و روش رئاليسم ، علامه طباطبائی عاليترين بحثها را در زمينه معنی امور اعتباری مطرح كردهاند كه در هيچيك از فلسفههای شرق و غرب مطرح نشده است .
كه چيز ديگری است ( 1 ) . انسان از امور اعتباری و قراردادی فقط به
عنوان يك وسيله میتواند استفاده بكند مثلا فرض كنيد فردی از كشور ديگری
به ايران آمده است ما میتوانيم به او طبق قرارداد ، اعطای ايرانيت
بكنيم و شناسنامه ايرانی به او بدهيم يعنی به حسب قرارداد او را جزء
خودمان قرار بدهيم و از تمام حقوقی كه مردم كشورمان دارند بهرهمند كنيم .
اينطور قرارداد ، يك وسيله است ، امر اعتباری است ، فقط همينقدر ارزش
دارد كه میتواند وسيله برای يك امر عينی قرار بگيرد . ولی امر اعتباری
نمیتواند برای انسانی كه آن را اعتبار و فرض كرده هدف واقع شود . مثل
اينست كه يك انسان چه زن و چه مرد میخواهد همسرش زيبا باشد ، حالا يك
همسر زشتی دارد ولی بگويد من اعتبار كردم كه تو زيبا هستی ، بعد هم او را
مانند يك زيبا دوست داشته باشد ، چنين چيزی نمیشود . اين مثل كار
بتپرستها است كه بت را خلق میكردند و بعد میپرستيدند . قرآن میگويد :
" ای بشر تو چطور چيزی را كه خودت خلق كردهای ، خودت تراشيدهای ، هدف
قرار میدهی « ا تعبدون ما تنحتون »( معبود يعنی هدف ) هدف انسان بايد
در ماوراء فرض و اعتبار انسان واقعيت داشته باشد . انسان كه نمیتواند
برای خودش يك چيزی را فرض كند كه هدف است ، بعد هم آن ، با فرض او
بشود هدف واقعی . ارزش امر اعتباری فقط در حدود وسيله واقع شدن و وسيله
قرار گرفتن است
پاورقی : 1 - در مقاله ششم كتاب اصول فلسفه و روش رئاليسم ، علامه طباطبائی عاليترين بحثها را در زمينه معنی امور اعتباری مطرح كردهاند كه در هيچيك از فلسفههای شرق و غرب مطرح نشده است . |