فقهای شيعه بلكه از بزرگترين فقهای اسلام شمرده شده است . او در منطق و
كلام و فلسفه و رياضيات و . . . شاگرد خواجه نصيرالدين و در فقه شاگرد
محقق حلی صاحب شرايع است كه او هم از فقهای درجه اول شيعه است . علامه
و خواجه جزء نوابغ شمرده شدهاند . خواجه نصرالدين جزء رياضيون تقريبا
درجه اول جهان شمرده میشود . اخيرا روزنامهها اعلان كردند كه قسمتهايی از
كره ماه را به نام چند نفر از رياضيون ايرانی نامگذاری كردند ، عمر خيام
، ابن سينا و خواجه نصير الدين كه فرضياتی در باب كره ماه داشتهاند .
علامه هم در فن خودش كه فقه است ، قطعا و بدون شك از نوابغ است .
كتابهای خيلی زيادی دارد ، از جمله كتابی است به نام " تذكرش الفقهاء
" در دو جلد . به راستی وقتی انسان اين كتاب را مطالعه میكند به حيرت
میافتد از تبحر يك نفر در يك فن .
محمد قزوينی میگويد وقتی در تهران بودم به درس مرحوم ميرزای آشتيانی
میرفتم . بعد كه به اروپا رفتم و بعضی از متخصصين را در فن خودشان ديدم ،
حس میكردم كه ميرزا حسن آشتيانی در فن خودش همان معنی واقعی تبحر را
دارد .
" تذكرش الفقهاء " كتابی است فقهی اما نه تنها فقه شيعه را بيان
كرده بلكه در هر مسئلهای فتوای همه علمای اهل تسنن آنهم نه فقط چهار
امامشان : ابو حنيفه ، شافعی ، مالك و احمد ، بلكه فتوای اكابر فقهای ما
قبل از منحصر شدن مذاهب به اين چهارتا را نيز نقل كرده است . در هر
مسئلهای میگويد در اينجا ابوحنيفه چنين گفته ، شافعی چنين گفته و عقيده
ما اماميه چنين است . گاهی رد و ايراد هم میكند مثلا میگويد شافعی در يك
قول خودش چنين گفته ، در قول ديگرش چنين گفته ، اول چنين گفته ، بعد از
عقيده خودش عدول
|