پاورقی : > رودربايستی است ، احيانا برخی عواطف از قبيل رفيق بازی است . برعكس بايد اخيش فی ذات الله باشد . بايد متوجه بود كه مداهنه و مصانعه كه در قرآن بصورت مداهنه آمده است : و دوا لو تدهن فيدهنون »گاهی مستشعر و . . . است و گاهی مسكوت عنه و احيانا غير مستشعر است . غالبا طبقاتی كه با هم طبقات اجتماع را میچاپند چنين مصانعه و سازشی ميان آنها حكمفرماست . گاهی مصانعه در مقابل اجتماع و به صورت بهرهبرداری از نقطه ضعف اجتماع و نه مبارزه با آن [ است ] . و حتی تابع احساسات عمومی بودن خود نوعی مصانعه است مثل دست بوسی و غيره و مثل حساسيتهای بیمورد اجتماع در عنصری ، مثل حساسيت فوق العاده در مسائل تشيع و تسنن . داستان مرحوم ميرزا محمد ارباب .
آيه قرآن كه میفرمايد : يا قوم لقد ابغلتكم رسالة ربی و نصحت لكم ولكن لا تحبون الناصحين »اشعار به اين مطلب دارد . سفيان ثوری میگويد : اذا رأيتم العالم كثير الاصدقاء فاعلموا انه مخلط لانه ان نطق بالحق ابغضوه . ابوذر گفت : لم يترك الامر بالمعروف و النهی عن المنكر لی صديقا .
جمله مولی : و لا تخالطونی بالمصانعة و لا تكلمونی بما تكلم بهالجبابرش » نشان میدهد كه ميل به تملق شنيدن و حتی ميل به القاب و عناوين مطنطن و بالاخره برای اينگونه امور حساب باز كردن ، نوعی مصانعه است و چنين كسانی توفيق نمیيابند . جمله مولی : القوی عندی ضعيف حتی آخذ الحق منه » يعنی اهل مصانعه نيستم . در جريان معاويه و پيشنهادهائی كه به مولی راجع به سازش با معاويه میشود زياد كلمه مصانعه به چشم میخورد . جمله لا يضارع » يعنی نمونه از قوم فاسد خود نباشد ، پاك باشد ،
مصداق : و غير تقی يأمر الناس بالتقی ، طبيب يداوی الناس و هو عليلنباشد ، مصداق اريد ان اداوی بكم و انتم دائی لی الشوكة بالشوكة » [
نباشد . ] رطب خورده منع رطب كی كند . من نصب نفسه للناس امامافليبدأ . . . اما لا يتبع المطامع : الطمع رق مؤبد » ، يعنی آزادگی و >