پاورقی : 1 - سوره انفال آيه . 53 2 - سوره رعد آيه . 11
ممكن است تمام شرايطی كه ما آنها را شرايط ذلت میناميم حاصل شود اما
پشت سر آن عزت بيايد ! در سعادت دنيا و سعادت آخرت هيچ چيزی شرط هيچ
چيز نيست چون همه چيز به مشيت الهی است ! در نتيجه ممكن است يك قومی
يا يك فردی در دنيا به سعادت كامل نائل بشود بدون هيچ مقدمهای ، يا به
بدبختی كامل برسد بدون هيچ مقدمهای ، و يا در آخرت يك قومی به اعلی
عليين برده شوند بدون هيچ شرط و مقدمهای و قوم ديگری در قعر سجين فرو
بروند بدون هيچ مقدمهای . متأسفانه بعضی از مسلمين كه به آنها اشاعره
میگويند همين استفاده را از اين آيه كرده و گفتهاند هيچ مانعی ندارد كه
پيغمبر خدا برود به جهنم و ابوجهل برود به بهشت چون خدا گفته همه چيز به
مشيت الهی است !
ولی اين يك نوع پياده كردن غلط است . آيه فقط میگويد همه چيز به
مشيت الهی است اما كيفيت جريان مشيت را بيان نكرده و نگفته است كه
مشيت الهی كه سعادت و شقاوت و عزت و ذلت به مشيت اوست ، چگونه كار
میكند . پس اين آيه را چند گونه میتوان پياده كرد . ولی وقتی ما به
آيات ديگر قرآن مراجعه میكنيم ، آنها آيات مادر میشوند و اين آيه را
تفسير میكنند . مثلا اين آيه در كمال صراحت میگويد : « ذلك بان الله لم
يك مغيرا نعمة انعمها علی قوم حتی يغيروا ما بانفسهم »( 1 ) . يا آيه
ديگر كه از يك نظر اعم است میگويد : « ان الله لا يغير ما بقوم حتی
يغيروا ما بانفسهم » ( 2 ) . اين دو آيه هر كدام چيزی دارد كه ديگری
ندارد . آيه دوم میگويد :
پاورقی : 1 - سوره انفال آيه . 53 2 - سوره رعد آيه . 11 |