الملوك " پادشاهان و پادشاه زادگان كه شبها را به عيش و عشرت به سر
می‏برند و لذت می‏برند كجا هستند كه بيايند اين لذت ما را درك كنند ؟ !
و بدون شك چنين چيزی هست . همين طور آن عارفی كه از ( حالات ) عارفانه‏
خودش لذت می‏برد ، كه آن به درجاتی از اين هم قويتر است ، گو اينكه‏
آنهايی كه وارد نيستند اينها را مسخره می‏كنند ( در واقع خودشان را مسخره‏
كرده‏اند ) . ( اينكه ) :
ما در پياله عكس رخ يار ديده‏ايم
ای بی‏خبر ز لذت شرب مدام ما
اين خودش يك حقيقتی است ، يعنی لذتی كه او در اين وقت می‏برد ، لذتی‏
كه از اين حالتش می‏برد هزارها برابر لذات جسمانی است ، و چنين آدمی‏
دوره جوانی را طی كرده و لذات جسمانی جوانی را برده ولی وقتی با آن آشنا
می‏شود ناراحتی‏اش اين است كه يك وقت در آن دنيا او را سرگرم لذات‏
جسمانی نكنند و مبادا او را از اين لذت محروم كنند .
در آن نامه‏هايی كه ميان مرحوم آقا سيد احمد كربلايی كه از مردان بزرگ‏
قرن اخير و تقريبا استاد استاد آقای طباطبائی و واحد العين و يك چشمش‏
كور بوده و مرحوم آقا شيخ محمد حسين اصفهانی در بعضی از مسائل عرفانی رد
و بدل شده ( 1 ) ، گفتند نوشته دوست داشتم كه چشم ديگرم هم كور می‏بود كه‏
جز جمال او چيزی را نمی‏ديدم ، و اين را چنين آدمی روی حقيقت می‏گويد .
اين خودش لذت معنوی و روحانی است . به همان درجه كه لذت روحانی از
لذت جسمانی قويتر و شديدتر است ، مسلم الم و رنج روحانی هم از رنج‏
جسمانی شديدتر است . " « كلا إنهم عن غ

پاورقی :
. 1 (مجموع اين مكاتبات را مرحوم آية الله سيد محمد حسين حسينی تهرانی‏
به ضميمه تذييلات و محاكمات مرحوم علامه طباطبائی همراه با تذييلات خود
در كتابی تحت عنوان " توحيد عملی و عينی " گرد آورده‏اند ) .