پاورقی : . 1 مطففين / . 15 . 2 دعای كميل .
« ربهم يومئذ لمحجوبون »" (1) سخن نگو كه اينها در آنجا از پروردگارشان
در حجابند . اينجا چيزی احساس نمیكند ، ولی آنجا كه رفت ، احساس میكند
كه اين رنج حجاب از پروردگار برای او از اين جهنم جسمانی كه تنش را
بيندازند در آتش و گر بزند ، به درجاتی بالاتر و شديدتر است ، و لهذا آن
كسی كه در اين دنياست و اينها را میفهمد ، میگويد : « " هبنی صبرت علی
حر نارك، فكيف أصبر علی فراقك، أم كيف أصبر عن النظر الی كرامتك" »
(2) گيرم بر آتش جهنم تو، بر آتش جسمانیات بتوانم صبر كنم، بر آن ديگر
نمیتوانم صبر كنم .
بعضی اين جور فكر میكنند كه آنچه در آن جهان وجود دارد لذات و آلام
روحانی است . البته آنها از ارزش قيامت نكاستهاند ، خيال نكنيد اگر
كسی آن را گفت از ارزش قيامت كاسته است كه پس آنجا چيزی نيست . ما
كه آنچه برايمان اهميت دارد امور جسمانی مثل خوردن و نوشيدن و نكاح است
، خيال میكنيم اگر اينها نبود پس دستمان خالی است و هيچ چيز نيست .
ولی آنهايی كه نظر محققانهتر داشتهاند گفتهاند بدون شك لذات و آلام
روحانی به جای خود هست ، كه در خود قرآن روی آنها عجيب تكيه شده است ،
ولی ما از منطق قرآن اين مطلب را درك میكنيم كه لذات و آلامی از سنخ
لذات و آلام جسمانی هم قطعا وجود دارد ، گو اينكه آن هم از نظر درجه طرف
مقايسه نيست ، يعنی از نوع لذت ذائقه ، از نوع لذت نوشيدن ، از نوع
لذت جنسی ، از اين نوع لذات هم كه ما اينها را لذات جسمانی میدانيم در
آن جهان قطعا وجود دارد و نص آيه قرآن است . داعی هم ما نداريم كه
اينها را مثل
پاورقی : . 1 مطففين / . 15 . 2 دعای كميل . |