می‏شود حداقل اين است كه خود او موحد باشد و مشرك نباشد ، چون شفاعت‏
آنجا همان مغفرت الهی است و ما در آيه قرآن می‏خوانيم : " « ان الله لا
يغفر ان يشرك به و يغفر ما دون ذلك »" (1) شرك قابل مغفرت نيست و
بنابراين از مشرك به هيچ وجه شفاعت نمی‏شود .
اينجا كه ما داريم كه ( فقط ) از موحد ( شفاعت می‏شود ) پس مسلم يك‏
شرطش ايمان به توحيد است . حال ايمان به رسالت و نبوت و همچنين ايمان‏
به امامت و ولايت چطور ؟ آيا اين هم شرط است يا شرط نيست ؟ اگر اين‏
ايمانها نباشد از روی كفر و عناد ، يعنی كسی نبوت رسول اكرم صلی الله‏
عليه و آله يا امامت اميرالمؤمنين عليه‏السلام بر او عرضه شده است و با
اينكه حقيقت را درك كرده عناد ورزيده است ، نه ، ( شفاعت ) شامل چنين‏
كسی نمی‏شود . ولی اگر ما فرض كنيم افرادی باشند كه فاقد اينها هستند اما
از روی قصور نه از روی تقصير ، اين مانعی ندارد و در احاديث ما هم اين‏
مطلب وارد شده است . حديث معروفی هست ، شايد احاديث زيادی به اين‏
مضمون هست ، فرموده‏اند از درهای بهشت يك در اختصاص دارد به ساير اهل‏
توحيد ، يعنی به موحدينی كه مسلمان نيستند ، ولی به شرط اينكه بغض ما در
دلشان نباشد ، يعنی اگر حب ما را ندارند بغض ما را هم نداشته باشند ،
يعنی افرادی باشند كه عناد نداشته باشند ، افرادی باشند كه نداشتن دين‏
برايشان از روی قصور بوده نه از روی تقصير . پس اين هم شرط ديگری است‏
كه مربوط به مشفوع لهم است .
در اين آيات ما سه دسته مطلب داشتيم : يكی اينكه خود شفيع بايد موحد
و به كار مشفوع له آگاه باشد ، دوم اينكه خدا بايد به او اجازه داده‏

پاورقی :
. 1 نساء / . 48