مجموعه روشهای سوالات هنری احکام

مسائل تلگرافی [59]

1. با کدام دست باید به سر مسح بکشیم؟

2. در کجای نماز می توان به فارسی دعا کرد؟

3. کسی که از دستش خون می آید و قطع نمی شود، برای وضو گرفتن چه وظیفه ای دارد؟

4. اگر معلوم شود که وضویش با آب نجس بوده، چه وظیفه ای دارد؟

5. اگر خواندن نماز مغرب و عشا از نیمه شب بگذرد، باید آن را به چه نیتی خواند؟

6. اگر بعد از نماز معلوم شد که امام جماعت کافر بوده، وظیفه اقتداکنندگان چیست؟

7. اگر نمازگزار جهت قبله را نداند چه وظیفه ای دارد؟

8. اگر بعد از نماز معلوم شود که نمازگزار از قبله منحرف بوده، وظیفه او چیست؟

9. اگر لباسی آستر دارد و خون به هر دو طرف آن نفوذ کرده، برای نماز چه باید کرد؟

پاسخنامه احکام مسائل تلگرافی [193]

1: با هر دست که بخواهیم (م 249) .

2: قنوت.

3: اگر رسیدن آب به آن ضرر دارد وضوی جبیره بگیرد والا وضوی ارتماسی بگیرد.

4: باطل است.

5: ما فی الذمة.

6: نمازی که خوانده اند درست است.

7: به چهار طرف بخواند.

8: اگر مقدار کم باشد مانعی ندارد، ولی اگر انحراف در حد پشت به قبله باشد، باید دوباره نماز بخواند.

9:اگر مجموع خون در لباس و آستر بیشتر از درهم (2ریالی) باشد، نماز باطل است.

آیا می دانید [60]

1. آیا می دانید که پسر عمو و پسر خاله و پسر دایی به دختر عمو و دختر خاله و دختر دایی نامحرم است؟

2. آیا می دانید که موسیقی طرب انگیز حرام است؟

3. آیا می دانید که زدن کودک بدون مجوز شرعی حرام است و اگر پوست بدن او قرمز شود، دیه دارد؟

4. آیا می دانید که موش نجس نیست؟

5 آیا می دانید خونی که از میان لثه ها بیرون می آید نجس و خوردن آن حرام است؟

6. آیا می دانید در میان نماز، نباید کلمه بیجا (حتی «الله اکبر» را برای جلب توجه دیگران) بگوییم؟

بازی با کلمات احکام

در این قسمت به گوشه ای از بازیهای احکام اشاره می کنیم:

الف) واژه ها و کلماتی که با برداشتن حرفی از آنها، نامهای دیگری به دست می آید:

1. کدام یک ازواجبات نماز است که اگر حرف اول آن را داریم، نام یکی از شهرهای عربستان می شود؟

2. یکی از واجبات بسیار مهم نماز است که اگر حرف اول آن را برداریم، نام شهرکی در کنار تهران می شود؟

3. از پاک کننده هاست که اگر حرف اول آن را برداریم هم نشانه ادب
[61]

است و هم نماز با آن پایان می یابد.

4. از مبطلات نماز است که اگر حرف اول آن را برداریم، نام وسیله جنگی می شود؟

5. از پاک کننده هاست که اگر اول آن را برداریم، نام وسیله جنگی می شود؟

6. از فروع دین است که اگر حرف اول آن را برداریم، نام یکی از فلزها می شود؟

7. یکی از مقدمات نماز است که اگر حرف اول آن را برداریم، نام یکی از امراض خطرناک می شود؟

8. یکی از مقارنات نماز است که اگر حرف اول آن را برداریم، نام یکی از اقسام آبها و نام یکی از مرضها به دست می آید؟

ب) با اضافه نمودن حروفی به اول و آخر این کلمات، احکام مورد نظر را به دست بیاورید:

1. از راههای به دست آوردن احکام دین ..... قلی..... است.

2. مقدار آبی که کمتر از کر است، ..... لی..... می باشد.

3. یکی از ارکان نماز..... جد..... است.

4. از پاک کننده ها..... می..... است.

5. بر شخصی که به سن بلوغ برسد، ..... کلی..... واجب می شود.

6. از مقارنات نماز..... والا..... است.

7. از نجاسات..... ردا ..... است.

ج) براساس حرف مورد نظر، از شاگردان واژه هایی از احکام را می خواهیم که با آن حرف شروع شده باشد، مانند حرف الف (در اذان و اقامه) و هر کدام بیشتر بتوانند پیدا کنند برنده این بازی هستند.

د) مخلوط کردن واژه های مختلف و جدا کردن آن توسط شاگردان؛
[62]

نظیر، واجبات نماز که بر روی کارت یا تخته یا کاغذ نوشته شده با ارکان نماز مخلوط شوند و شاگردان داوطلب آنها را از همدیگر جدا کنند؛ مثال دیگر، شاگردان باید بعضی از نامهای نجاسات را که با نامهای بعضی از مطهرات مخلوط شده و یا نام مستحبات و واجبات نماز را که با هم مخلوط شده اند از همدیگر جدا کنند.

پاسخنامه بازی با کلمات [194]

الف) 1: سجده

2: رکن

3: اسلام

4: آمین

5: زمین

6: خمس

7: غسل

8: ذکر

ب) 1: تقلید

2: قلیل

3: سجده

4: زمین

5: تکلیف

6: موالات

7: مردار

آیا می توانید؟

1. آیا می توانید تمام واجبات نماز را به ترتیب شماره که نه تا است، بنویسید؟

2. آیا می توانید هفت مرحله وضو را به ترتیب بنویسید؟

3. آیا می توانید پنج مرحله تیمم را به ترتیب بنویسید؟

4. آیا می توانید مراتب امر به معروف را به ترتیب بیان کنید؟

5. آیا می توانید چهار مرحله غسل را به ترتیب بنویسید؟

6. آیا می توانید نمازهایی که باید به ترتیب خوانده شوند، ذکر نمایید؟

7. آیا می توانید تمام موارد تیمم که هفت مورد است، بنویسید؟

8. آیا می توانید مبطلات نماز را بیان کنید؟

9. آیا می توانید شرایط نماز جماعت را که چهار تاست، بنویسید؟.

پاسخنامه آیا می توانید؟

1: 1. نیت 2. تکبیرة الاحرام 3. قیام 4. قراءت 5. رکوع 6. سجود 7. ذکر 8. تشهد 9. سلام.

2: 1. نیت 2. شستن صورت 3. شستن دست راست 4. شستن دست چپ 5. مسح سر 6. مسح پای راست 7. مسح پای چپ.[195]

3: 1. نیت 2. دست زدن به چیزی که تیمم بر آن صحیح است 3. کشیدن کف دو دست از بالای پیشانی تا بالای بینی 4. مسح روی دست راست 5. مسح روی دست چپ.

4: 1. برخورد با چهره عبوس 2. نهی زبانی 3. توسل به زور

5: 1. نیت 2. شستن سر و گردن 3. شستن طرف راست 4. شستن طرف چپ.

6: 1. نماز صبح 2. نماز ظهر 3. نماز عصر 4. نماز مغرب 5. نماز عشا.

7: 1. تهیه آب به قدر وضو یا غسل ممکن نباشد 2. عدم دسترسی به آب 3. بااستفاده آب موجود جان خود یا دیگری از تشنگی به خطر بیفتد 4. استفاده آب بر بدن و یا مرض انسان ضرر داشته باشد 5. کسی که بدن یا لباسش نجس است و کمی آب دارد که اگر با آن وضو بگیرد یا غسل کند برای آب کشیدن بدن یا لباس او نمی ماند 6. اگر غیر از آب یا ظرفی که استعمال آن حرام است آب یا ظرف دیگری ندارد. مانند اینکه آب یا ظرفش غصبی است 7. وقت تنگ باشد.

8: 1. مکان غصبی باشد 2. ادرار یا مدفوع از او خارج شود یا بخوابد 3. خنده 4. گریه 5. انحراف از قبله 6. دست روی دست گذاشتن 7. آمین گفتن 8. حرف بی جا زدن 9. خارج شدن از حال نماز، مثل به هوا پریدن 10. خوردن و آشامیدن 11. شک در نماز دو رکعتی 12. اضافه کردن رکن نماز .

9: 1. ماموم از امام جماعت جلوتر نباشد 2. فاصله بیش از یک قدم بزرگ نباشد 3. نباید بین امام و ماموم حائل باشد 4. مکان ماموم پایینتر از امام نباشد.

به من بگو

در این نوع از برنامه احکام، حرف اول و آخر واژه های احکام مطرح می شود و شاگردان باید واژه مورد نظر را پیدا کنند، مانند مواردزیر:

1. بمن بگو نمازی که اولش «ص» و آخرش «ح» باشد کدام است.[63]

2. به من بگو نمازی که اولش «ج» و آخرش « - ه» باشد؟

3. به من بگو نمازی که اولش «آ» و آخرش «ت» باشد؟

4. به من بگو نمازی که اولش «م» و آخرش «ب» باشد؟

5. به من بگو کتابی که اولش «ر» و آخرش « - ه» باشد؟

6. به من بگو واژه ای که اولش «م» و آخرش «د» باشد؟

7. به من بگو واژه ای که اولش «ت» و آخرش «د» باشد؟

8. به من بگو واژه ای که اولش «ف» و آخرش «ی» باشد؟

9. به من بگو نمازی که اولش «غ» و آخرش « - ه» باشد؟

10. به من بگو مسجدی که اولش «ق» و آخرش «ا» باشد؟

11. به من بگو مسجدی که اولش «ا» و آخرش «ی» باشد؟

12. به من بگو مکانی که اولش «م» و آخرش « - ه» باشد؟

پاسخنامه به من بگو [196]

1: نماز صبح.

2: نماز جمعه.

3: نماز آیات.

4: نماز مغرب.

5: رساله.

6: مجتهد.

7: تقلید.

8: فتوی.

9: غفیله.

10: قبا.

11: اموی.

12: مکه.

مسائل ناقص را کامل کنید

مساله 11 مسائلی را که انسان غالبا به آنها احتیاج دارد... ... ... ... ... ... .

مساله 323 - هفت چیز وضو را باطل می کند: اول: بول، دوم:غائط، سوم: باد معده و... ... ... ... ... ... ... ...

مساله 298 - اگر بعد از وضو شک کند چیزی که مانع رسیدن آب است در اعضای بدن بوده یا نه... ... ... ... ... ... ... ...

مساله 268 - وضو گرفتن از حوض مدرسه ای که انسان نمی داند آن حوض را برای... ... ... ... ... ... .....

مساله 257 - اگر برای مسح، رطوبتی در کف دست نمانده باشد، نمی تواند دست را با آب خارج ترکند، بلکه... ... ... ... ... ... ...

مساله 317 - مس نمودن خط قرآنی یعنی، رساندن جایی از بدن به خط
[64]

قرآن برای کسی که وضو ندارد... ... ... ... ... ... ... .....

مساله 243 - باید صورت و دستها را از بالا به پایین شست و اگر از پایین به بالا... ... ... ... ... ... .....

مساله 303 - اگر بعد از نماز شک کند که وضو گرفته یا نه، نماز او صحیح است، ولی... ... ... ... ... ... .....

مساله 319 - کسی که وضو ندارد، حرام است اسم خداوند متعال را به هر زبانی ... ... ... ... ... ... .....

مساله 248 - در وضو شستن صورت و دستها مرتبه اول، واجب و مرتبه دوم، جایز و مرتبه... ... ... ... ... ... .....

مساله 282 - لازم نیست، نیت وضو را به زبان بگوید یا از قلب خود بگذراند، ولی باید... ... ... ... ... ... ... .

مساله 304 - اگر در بین نماز شک کند که وضو گرفته یا نه، نماز او باطل است و باید ... ... ... ... ... ... .

مساله 756 - اگر به نیت نماز ظهر مشغول نماز شود و در بین نماز یادش بیاید که نماز ... ... ... ... ... .....

مساله 287 - هر کدام از کارهای وضو را که می تواند به تنهایی انجام دهد، نباید در... ... ... ... ... ... ...

مساله 331 - اگر جبیره تمام یا بیشتر اعضای وضو را بگیرد، باید... ... ... .

مساله 259 - مسح کردن از روی جوراب و کفش... ... ... .....

مساله 290 - اگر می داند چیزی به اعضای وضو چسبیده، ولی شک دارد که از رسیدن آب جلوگیری می کند یا نه، ... ... ... ... ... ... .

مساله 280 - هرگاه وقت به قدری تنگ باشد که وضو بگیرد، تمام نماز یا مقداری... ... ... ... ... .....

مساله 301 - کسی که شک دارد وضو گرفته... ... ... ... ... ... .
[65]

مساله 258 - اگر رطوبت کف دست فقط به اندازه مسح سر باشد، می تواند سر را با همان رطوبت مسح کند و برای... ... ... .....

مساله 249 - بعد از شستن هر دو دست، باید جلو سر را با تری آب وضو که در دست مانده مسح کند و لازم نیست... ... ... .....

مساله 251 - لازم نیست مسح سر بر پوست آن باشد، بلکه بر موی جلو سر هم... ... ... ... ... ...

مساله 762 - برگرداندن نیت از نماز قضا به نماز ادا و از نماز مستحب به نماز واجب... ... ... .....

مساله 758 - اگر در بین نماز عصر شک کند که نماز ظهر را خوانده یا نه، باید نیت را... ... ... .....

مساله 748 - کسی که به اندازه خواندن یک رکعت نماز وقت دارد، باید نماز را به... ... ... .....

مساله 746 - اگر یقین کند، وقت داخل شده و مشغول نماز شود و در بین نماز شک کند... ... ... .....

مساله 740 - اگر از روی معصیت یا به واسطه عذری نماز مغرب یا نماز عشا را تا... ... ... .....

مساله 1124 - هر وقت انسان، اسم مبارک حضرت رسول - صلی الله علیه وآله وسلم مانند محمد و احمد یا لقب و کنیه آن جناب مثل «مصطفی» و «ابوالقاسم» را بگوید یا بشنود، اگر چه در نماز باشد... ... ... ... ... ...

مساله 1295 - سفری که اسباب اذیت پدر و مادر باشد حرام است و انسان باید در آن سفر نماز را تمام بخواند و [اگر در ماه رمضان باشد] روزه هم بگیرد.

مساله 1137 - در حال نماز، انسان نباید به دیگری سلام کند و اگر [66] دیگری به او سلام کند، باید... ... ... ... ... ...

مساله 1236 - برای سه چیز بعد از سلام نماز، انسان باید دو سجده سهو به دستوری که بعدا گفته می شود به جا آورد: اول: آن که در بین نماز، سهوا حرف بزند. دوم: آن که یک سجده را فراموش کند... ... ... ... ... ...

مساله 1250 - دستور سجده سهو این است که بعد از سلام نماز، فورا نیت سجده سهو کند و... ... ... ... ... ...

مساله 374 - اگر در غسل به اندازه سر مویی هم از بدن نشسته بماند، ... ... ... ... ... ...

مساله 330 - اگر جبیره، تمام صورت یا یکی از دستهارا بگیرد یا تمام هر دو دست را گرفته باشد باید ... ... ... ... ... ...

مساله 288 - کسی که نداند آب برای او ضرر دارد و بعد از وضو بفهمد... ... ... ... ... ...

مساله 303 - اگر بعد از نماز شک کند که وضو گرفته یا نه... ... ... ... ... ...

مساله 261 - وضوی ارتماسی آن است که ... ... ... ... ... ...

مساله 263 - اگر وضوی بعضی از اعضا ارتماسی و بعضی را غیر ارتماسی انجام دهد، ... ... ... ... ... ...

مساله 260 - اگر روی پا نجس باشد و نتواند برای مسح، آن را آب بکشد باید... ... ... ... ... ...

مساله 678 - اگر وقت نماز به قدری تنگ باشد که اگر وضو بگیرد یا غسل کند تمام نماز یا مقداری از آن بعد از وقت خوانده می شود، باید... ... ... ... ... ...