بخش شهید آوینی حرف دل موبایل شعر و سبک اوقات شرعی کتابخانه گالری عکس صوتی فیلم و کلیپ لینکستان استخاره دانلود نرم افزار بازی آنلاین
خرابی لینک
 
next page

fehrest page

back page

ارث طبقه دوم

مسأله ۲۸۰۴ ـ طبقه دوم از كسانى كه به واسطه نسب إرث مى برند جدّ یعنى پدر بزرگ و جدّه یعنى مادر بزرگ و برادر و خواهر میت است، و اگر برادر و خواهر نداشته باشد، اولادشان هر چه پایین روند ارث مى برند.

مسأله ۲۸۰۵ ـ اگر وارث میت فقط یك برادر یا یك خواهر باشد، همه مال به او مى رسد، و اگر چند برادر پدر و مادرى، یا چند خواهر پدر و مادرى باشد مال به طور مساوى بین آنان قسمت مى شود، و اگر برادر و خواهر پدر و مادرى با هم باشند، هر برادرى دو برابر خواهر مى برد، مثلا اگر دو برادر و یك خواهر پدر و مادرى دارد، مال را پنج قسمت مى كنند: هر یك از برادرها دو قسمت، و خواهر یك قسمت آن را مى برد.

مسأله ۲۸۰۶ ـ اگر میت برادر و خواهر پدر و مادرى دارد، برادر و خواهر پدرى كه از مادر با میت جداست ارث نمى برد، و اگر برادر و خواهر پدر و مادرى ندارد، چنانچه فقط یك خواهر یا یك برادر پدرى داشته باشد، همه مال به او مى رسد، و اگر چند برادر یا چند خواهر پدرى داشته باشد، مال به طور مساوى بین آنان قسمت مى شود، و اگر هم برادر و هم خواهر پدرى داشته باشد، هر برادرى دو برابر خواهر مى برد.

مسأله ۲۸۰۷ ـ اگر وارث میت فقط یك خواهر یا یك برادر مادرى باشد كه از پدر با میت جداست، همه مال به او مى رسد، و اگر چند برادر مادرى، یا چند خواهر مادرى، یا چند برادر و خواهر مادرى باشند، مال به طور مساوى بین آنان قسمت مى شود.

مسأله ۲۸۰۸ ـ اگر میت برادر و خواهر پدر و مادرى و برادر و خواهر پدرى و یك برادر یا یك خواهر مادرى داشته باشد، برادر و خواهر پدرى ارث نمى برند، و مال را شش قسمت مى كنند: و یك قسمت را به برادر یا خواهر مادرى، وبقیه را به برادر و خواهر پدر و مادرى مى دهند، و هر برادرى دو برابر خواهر مى برد.

مسأله ۲۸۰۹ ـ اگر میت برادر و خواهر پدر و مادرى و برادر و خواهر پدرى و چند برادر و خواهر مادرى داشته باشد، برادر و خواهر پدرى ارث نمى برد، و مال را سه قسمت مى كنند: یك قسمت آن را برادر و خواهر مادرى به طور مساوى بین خودشان قسمت مى كنند، و بقیه را به برادر و خواهر پدر و مادرى مى دهند، و هر برادرى دو برابر خواهر مى برد.

مسأله ۲۸۱۰ ـ اگر وارث میت فقط برادر و خواهر پدرى و یك برادر مادرى، یا یك خواهر مادرى باشد مال را شش قسمت مى كنند: یك قسمت آن را برادر یا خواهر مادرى مى برد، و بقیه را به برادر و خواهر پدرى مى دهند، و هر برادرى دو برابر خواهر مى برد.

مسأله ۲۸۱۱ ـ اگر وارث میت فقط برادر و خواهر پدرى و چند برادر و خواهر مادرى باشد، مال را سه قسمت مى كنند: یك قسمت آن را برادر و خواهر مادرى به طور مساوى بین خودشان قسمت مى نمایند و بقیه را به برادر و خواهر پدرى مى دهند، و هر برادرى دو برابر خواهر مى برد.

مسأله ۲۸۱۲ ـ اگر وارث میت فقط برادر و خواهر وزن او باشد، زن ارث خودرا به تفصیلى كه بعد خواهد آمد مى برد و خواهر و برادر به طورى كه در مسائل قبل گذشت ارث خودرا مى برند، و نیز اگر زنى بمیرد و وارث او فقط خواهر و برادر و شوهر او باشد، شوهر نصف مال را مى برد و خواهر و برادر به طورى كه در مسائل قبل گذشت ارث خودرا مى برند، ولى به جهت آن كه زن یا شوهر ارث مى برد از سهم برادر و خواهر مادرى چیزى كم نمى شود، و از سهم برادر و خواهر پدر و مادرى یا پدرى كم مى شود، مثلا اگر وارث میت، شوهر و برادر و خواهر مادرى و برادر و خواهر پدر و مادرى او باشد، نصف مال به شوهر مى رسد و یك قسمت از سه قسمت أصل مال را به برادر و خواهر مادرى مى دهند، و آنچه مى ماند مال برادر و خواهر پدر و مادرى است، پس اگر همه مال او شش تومان باشد، سه تومان به شوهر ، و دو تومان به برادر و خواهر مادرى، و یك تومان به برادر و خواهر پدر و مادرى مى دهند.

مسأله ۲۸۱۳ ـ اگر میت خواهر و برادر نداشته باشد، سهم ارث آنان را به اولادشان مى دهند، و سهم برادر زاده و خواهر زاده مادرى به طور مساوى بین آنان قسمت مى شود، و از سهمى كه به برادر زاده و خواهر زاده پدرى یا پدر و مادرى مى رسد، هر پسرى دو برابر دختر مى برد، هرچند احوط رجوع به صلح است.

مسأله ۲۸۱۴ ـ اگر وارث میت فقط یك جدّ یا یك جدّه است ـ چه پدرى باشد یا مادرى ـ همه مال به او مى رسد، و با بودن جدّ میت، پدر جدّاو ارث نمى برد، و اگر وارث میت فقط جدّ و جدّه پدرى باشد، مال سه قسمت مى شود: دو قسمت را جدّ، و یك قسمت را جدّه مى برد، و اگر جدّ و جدّه مادرى باشد، مال را به طور مساوى بین خودشان قسمت مى كنند.

مسأله ۲۸۱۵ ـ اگر وارث میت فقط یك جدّ یا جدّه پدرى و یك جدّ یا جدّه مادرى باشد، مال سه قسمت مى شود: دو قسمت را جدّ یا جدّه پدرى، و یك قسمت را جدّ یا جدّه مادرى مى برد.

مسأله ۲۸۱۶ ـ اگر وارث میت جدّ و جدّه پدرى و جدّ و جدّه مادرى باشد، مال سه قسمت مى شود: یك قسمت آن را جدّ و جدّه مادرى به طور مساوى بین خودشان قسمت مى كنند، و دو قسمت آن را به جدّ و جدّه پدرى مى دهند، و جدّ دو برابر جدّه مى برد.

مسأله ۲۸۱۷ ـ اگر وارث میت فقط زن و جدّ و جدّه پدرى وجدّ و جدّه مادرى او باشد، زن ارث خودرا به تفصیلى كه بعد خواهد آمد مى برد، و یك قسمت از سه قسمت اصل مال را به جدّ و جدّه مادرى مى دهند كه به طور مساوى بین خودشان قسمت مى كنند، و بقیه را به جدّ و جدّه پدرى مى دهند و جدّ دو برابر جدّه مى برد، و اگر وارث میت شوهر و جدّ و جدّه باشد، شوهر نصف مال او را مى برد، و جدّ و جدّه به دستورى كه در مسائل قبل گذشت ارث خودرا مى برند.

مسأله ۲۸۱۸ ـ در اجتماع برادر یا خواهر یا برادرها یا خواهرها با جدّ یا جدّه یا اجداد یا جدّات چند صورت است:

(اوّل) این كه هریك از جدّ یا جدّه و برادر یا خواهر همه از طرف مادر باشند، در این صورت مال بین آنها به طور مساوى تقسیم مى شود، اگرچه از حیث ذكورت و انوثت مختلف باشند.

(دوم) این كه همه آنها از طرف پدر باشند، در این صورت نیز مال بین آنها به طور مساوى تقسیم مى شود در فرضى كه همه ذكور یا همه اناث باشند، و اگر مختلف باشند هر ذكرى دو مقابل انثى مى برد.

(سوم) این كه هر یك از جدّ یا جدّه از طرف پدر باشد و برادر یا خواهر از طرف پدر و مادر باشد، حكم این صورت حكم صورت گذشته است، و دانسته شد ـ در مسأله «۲۸۰۹» ـ كه برادر یا خواهر پدرى میت اگر با برادر یا خواهر پدر و مادرى جمع شود، پدرى تنها ارث نمى برد.

(چهارم) این كه اجداد یا جدّات، بعضى از آنان پدرى باشد و بعضى مادرى، چه همه ذكور باشند یا اناث یا مختلف، و برادرها یا خواهرها نیز چنین باشند، در این صورت از براى خویشان مادرى از برادرها و خواهرها و اجداد و جدّات یك سوم از تركه است، و به طور مساوى بین آنها تقسیم مى شود، اگرچه از جهت ذكورت و انوثت مختلف باشند، و از براى خویشان پدرى دو سوم از تركه است كه به هر ذكرى دو مقابل انثى داده مى شود، و اگر اختلاف بین آنها نباشد و همه ذكور یا همه اناث باشند، به طور مساوى بین آنها تقسیم مى شود.

(پنجم) این كه جدّ یا جدّه از طرف پدر با برادر یا خواهر از طرف مادر جمع شود، در این صورت برادر یا خواهر در فرضى كه یكى باشد یك ششم از مال را مى برد، و اگر متعدد باشند یك سوم را به طور مساوى بین خودشان تقسیم مى نمایند، و باقى مانده مالِ جدّ یا جدّه است، و اگر جدّ و جدّه هردو باشند، جدّ دو مقابل جدّه مى برد.

(ششم) این كه جدّ یا جدّه از طرف مادر با برادر از طرف پدر جمع شود، در این صورت از براى جدّ یا جدّه یك سوم است اگرچه یكى باشد، و دو سوم آن از براى برادر است اگرچه نیز یكى باشد، و اگر با آن جدّ یا جدّه خواهر از طرف پدر باشد، در صورتى كه یكى باشد نصف را مى برد، و اگر متعدّد باشد دو سوم را مى برند، و در هر صورت از براى جد و یا جدّه یك سوم است، و بنابراین اگر خواهر یكى باشد یك ششم از تركه زاید از فریضه مى ماند، و اقوى این است كه به خواهر بر مى گردد، هرچند احوط صلح است.

(هفتم) این كه اجداد یا جدّات بعضى از آنها پدرى و بعضى از آنها مادرى، و با آنها برادر یا خواهر پدرى باشد، چه یكى باشد یا متعدد، در این صورت از براى جدّ یا جدّه مادرى یك سوم است، و با تعدد به طور مساوى بین آنها تقسیم مى شود اگرچه از حیث ذكورت و انوثت مختلف باشند، و از براى جدّ یا جدّه پدرى و برادر یا خواهر پدرى دو سوم از تركه است، و با اختلاف از حیث ذكورت و انوثت با تفاضل، و بدون اختلاف به طور مساوى قسمت مى شود، و اگر با آن اجداد یا جدّات برادر یا خواهر مادرى باشد، از براى جدّ یا جدّه مادرى با برادر یا خواهر مادرى یك سوم است كه به طور مساوى بین آنها تقسیم مى شود اگرچه از حیث ذكورت و انوثت مختلف باشند، و از براى جدّ و یا جدّه پدرى دو سوم است، و بین آنان در صورت اختلاف با تفاضل، وگرنه به طور مساوى تقسیم مى شود.

(هشتم) این كه برادرها یا خواهرها بعضى از آنها پدرى و بعضى از آنها مادرى، و با آنها جدّ یا جدّه پدرى باشد، در این صورت از براى برادر یا خواهر مادرى یك ششم تركه است اگر یكى باشد، و یك سوم از آن است اگر متعدّد باشند، و به طور مساوى بین آنها تقسیم مى شود، و از براى برادر یا خواهر پدرى با جدّ یا جدّه پدرى باقى آن تركه است، و به طور مساوى بین آنها تقسیم مى شود در صورتى كه از حیث ذكورت و انوثت مختلف نباشند، و در صورت اختلاف به تفاضل بین آنها تقسیم مى شود، و اگر با آن برادرها یا خواهرها جدّ یا جدّه مادرى باشد، از براى جدّ یا جدّه مادرى با برادر یا خواهر مادرى یك سوم است، و به طور مساوى بین آنها تقسیم مى شود، و از براى برادر یا خواهر پدرى دو سوم است، و بین آنها در صورت اختلاف از حیث ذكورت و انوثت با تفاضل، و در صورت عدم اختلاف به طور مساوى تقسیم مى شود.

مسأله ۲۸۱۹ ـ در صورتى كه میت برادر یا خواهر دارد، برادر زاده یا خواهرزاده او ارث نمى برد، ولى این حكم در جایى كه ارث برادر زاده یا خواهر زاده با ارث برادر یا خواهر مزاحمت نكند جارى نیست، مثلا اگر میت برادر پدرى و جد مادرى داشته باشد، برادر پدرى دو ثلث و جدّ مادرى یك ثلث ارث مى برد، و در این صورت اگر میت پسر برادر مادرى نیز داشته باشد، پسر برادر با جدّ مادرى در ثلث شریك مى باشند.

 

ارث طبقه سوم

مسأله ۲۸۲۰ ـ طبقه سوم عمو و عمّه و دایى و خاله و اولاد آنان است به تفصیلى كه گذشت، كه اگر از طبقه اوّل و دوم كسى نباشد اینها ارث مى برند.

مسأله ۲۸۲۱ ـ اگر وارث میت فقط یك عمو یا یك عمّه است، چه با پدر میت پدر و مادرى باشد یا پدرى باشد یا مادرى، همه مال به او مى رسد، و اگر چند عمو یا چند عمّه باشند و همه پدر و مادرى یا همه پدرى باشند، مال به طور مساوى بین آنان قسمت مى شود، و اگر عمو و عمّه هر دو باشند و همه پدر و مادرى یا همه پدرى باشند عمو دو برابر عمّه مى برد، مثلا اگر وارث میت دو عمو و یك عمّه باشد مال را پنج قسمت مى كنند، یك قسمت را به عمّه مى دهند و چهار قسمت را عموها به طور مساوى بین خودشان قسمت مى كنند.

مسأله ۲۸۲۲ ـ اگر وارث میت فقط چند عموى مادرى یا چند عمّه مادرى باشند مال به طور مساوى بین آنان قسمت مى شود، ولى اگر عمو و عمّه مادرى باشند بنا بر احتیاط واجب در تقسیم با هم صلح كنند.

مسأله ۲۸۲۳ ـ اگر وارث میت عمو و عمّه باشد و بعضى پدرى و بعضى مادرى و بعضى پدر و مادرى باشند عمو و عمّه پدرى ارث نمى برند، پس اگر میت یك عمو یا یك عمّه مادرى دارد ـ بنابر مشهور ـ مال را شش قسمت مى كنند: یك قسمت را به عمو یا عمّه مادرى و بقیه را به عمو و عمّه پدر و مادرى و بر فرض نبودن آنها به عمو و عمّه پدرى مى دهند، ولى بنابر احتیاط واجب در یك قسمت از پنج قسمت عمو و عمّه پدر و مادرى یا پدرى با مادرى صلح كنند، و اگر هم عمو و هم عمّه مادرى دارد مال را سه قسمت مى كنند، دو قسمت را به عمو و عمّه پدر و مادرى و در فرض نبودن آنها به عمو و عمّه پدرى و یك قسمت را به عمو و عمّه مادرى مى دهند، و در هر صورت عموى پدر و مادرى یا پدرى دو برابر عمّه پدر و مادرى یا پدرى مى برد، و احتیاط واجب آن است كه عمو و عمّه مادرى با یكدیگر صلح كنند.

مسأله ۲۸۲۴ ـ اگر وارث میت فقط یك دایى یا یك خاله باشد همه مال به او مى رسد، و اگر هم دایى و هم خاله باشد و همه پدر و مادرى یا پدرى یا مادرى باشند بنابر مشهور: «مال به طور مساوى بین آنان قسمت مى شود» ولى احتیاط واجب آن است كه دایى و خاله در قسمت با یكدیگر صلح كنند.

مسأله ۲۸۲۵ ـ اگر وارث میت فقط یك دایى یا یك خاله مادرى و دایى و خاله پدر و مادرى و در صورت نبودن دایى و خاله پدر و مادرى دایى و خاله پدرى باشد بنابر مشهور: «مال را شش قسمت مى كنند، یك قسمت را به دایى یا خاله مادرى و بقیه را به دایى و خاله پدر و مادرى، یا پدرى مى دهند و در صورتى كه هم دایى و هم خاله مادرى باشد، مال را سه قسمت مى كنند یك قسمت را به دایى و خاله مادرى و دو قسمت را به دایى و خاله پدر و مادرى، یا پدرى مى دهند» ولى احتیاط واجب آن است كه در هر دو صورت متقرّب به مادر با متقرّب به پدر و همچنین دایى و خاله با یكدیگر صلح كنند.

مسأله ۲۸۲۶ ـ اگر وارث میت یك یا چند دایى، یا یك یا چند خاله، یا دایى و خاله و یك یا چند عمو، یا یك یا چند عمّه، یا عمو و عمّه باشد، مال را سه قسمت مى كنند، یك قسمت را دایى یا خاله یا هر دو، و بقیه را عمو یا عمّه یا هر دو مى برند.

مسأله ۲۸۲۷ ـ اگر وارث میت یك دایى یا یك خاله و عمو و عمّه باشد، چنانچه عمو و عمّه پدر و مادرى یا پدرى باشند، مال را سه قسمت مى كنند، یك قسمت را دایى یا خاله مى برد، و از بقیه دو قسمت را به عمو و یك قسمت را به عمّه مى دهند، بنابر این مال را نُه قسمت مى كنند، سه قسمت را به دایى یا خاله و چهار قسمت را به عمو و دو قسمت را به عمّه مى دهند.

مسأله ۲۸۲۸ ـ اگر وارث میت یك دایى یا یك خاله و یك عمو یا یك عمّه مادرى و عمو و عمّه پدر و مادرى یا پدرى باشد، مال را سه قسمت مى كنند، یك قسمت آن را به دایى یا خاله مى دهند، و دو قسمت باقى مانده را بنابر مشهور: «شش قسمت مى كنند، یك قسمت را به عمو یا عمّه مادرى و بقیه را به عمو و عمّه پدر و مادرى یا پدرى مى دهند و عمو دو برابر عمّه مى برد، بنابر این اگر مال را نُه قسمت كنند، سه قسمت را به دایى یا خاله و یك قسمت را به عمو یا عمّه مادرى و پنج قسمت دیگر را به عمو و عمّه پدر و مادرى یا پدرى مى دهند» ولى احتیاط واجب آن است كه عمو و عمّه پدرى با مادرى در یك قسمت از پنج قسمت صلح كنند.

مسأله ۲۸۲۹ ـ اگر وارث میت چند دایى و چند خاله باشند كه همه پدر و مادرى یا پدرى یا مادرى باشند و عمو و عمّه هم داشته باشند مال سه سهم مى شود: دو سهم آن را به عمو و عمّه مى دهند، و اگر آن دو پدر و مادرى یا پدرى باشند عمو دو برابر عمّه مى برد، و اگر مادرى باشند در قسمت بنابر احتیاط واجب مصالحه كنند، و یك سهم آن به دایى ها و خاله ها مى رسد و بنابر احتیاط واجب به مصالحه قسمت مى نمایند.

مسأله ۲۸۳۰ ـ اگر وارث میت دایى یا خاله مادرى و چند دایى و خاله پدر و مادرى یا پدرى تنها ـ در صورتى كه پدر و مادرى نباشند ـ و عمو و عمّه باشد، مال سه سهم مى شود،دو سهم آن را به دستورى كه در مسائل قبل گذشت عمو و عمّه بین خودشان قسمت مى كنند، و یك سهم باقى مانده به دستورى كه قبل ذكر شد تقسیم مى شود.

مسأله ۲۸۳۱ ـ اگر میت عمو و عمّه و دایى و خاله نداشته باشد، مقدارى كه به عمو و عمّه مى رسد به اولاد آنان، و مقدارى كه به دایى و خاله مى رسد به اولاد آنان داده مى شود.

مسأله ۲۸۳۲ ـ اگر وارث میت عمو و عمّه و دایى و خاله پدر، و عمو و عمّه و دایى و خاله مادر او باشد، مال سه سهم مى شود، یك سهم آن را بنابر مشهور: «عمو و عمّه و دایى و خاله مادر میت به طور مساوى بین خودشان قسمت مى كنند، و دو سهم دیگر آن را سه قسمت مى كنند، یك قسمت را دایى و خاله پدر میت به طور مساوى بین خودشان قسمت مى نمایند، و دو قسمت دیگر آن را به عمو و عمّه پدر میت مى دهند و عمو دو برابر عمّه مى برد» ولى احتیاط واجب آن است كه عمو و عمّه و دایى و خاله مادر میت در تقسیم ثلث از اصل مال با یكدیگر صلح كنند، و همچنین دایى و خاله پدر در تقسیم یك ثلث از دو ثلث، و عمو و عمّه پدر میت در تقسیم به دستورى كه در مسأله «۲۸۲۳» گذشت رفتار نمایند.

 

ارث زن و شوهر

مسأله ۲۸۳۳ ـ اگر زنى بمیرد و اولاد نداشته باشد، نصف همه مال را شوهر او و بقیه را ورثه دیگر مى برند، و اگر از آن شوهر یا از شوهر دیگر اولاد داشته باشد، چهار یك همه مال را شوهر و بقیه را ورثه دیگر مى برند.

مسأله ۲۸۳۴ ـ اگر مردى بمیرد و اولاد نداشته باشد، چهار یك مال او را زن و بقیه را ورثه دیگر مى برند، و اگر از آن زن یا از زن دیگر اولاد داشته باشد، هشت یك مال را زن و بقیه را ورثه دیگر مى برند، و زن از زمین خانه و باغ و زراعت و زمینهاى دیگر ارث نمى برد، نه از خود زمین و نه از قیمت آن، و از خود هوایى خانه مانند بنا و درخت ارث مى برد، ولى اگر بقیه ورثه قیمت بنا و درخت را بخواهد بدهد، باید زن قبول كند، و همچنین است حكم درخت و زراعت و ساختمانى كه در زمین باغ و زراعت و زمینهاى دیگر است.

مسأله ۲۸۳۵ ـ اگر زن بخواهد در چیزهایى كه از آنها ارث نمى برد ـ مانند زمین خانه ـ تصرّف كند، باید از سایر ورثه اجازه بگیرد، و همچنین سایر ورثه تا سهم زن را از هوایى مانند بنا و درخت هر چند از قیمت نداده اند، نمى توانند بدون اجازه او در آنها تصرّف كنند.

مسأله ۲۸۳۶ ـ اگر بخواهند بنا و درخت و مانند آن را قیمت نمایند، كه سهم زن را از آن قیمت بدهند باید حساب كنند كه اگر آنها بدون اجاره در زمین بمانند تا از بین بروند، چقدر ارزش دارند، و سهم زن را از همان قیمت بدهند.

مسأله ۲۸۳۷ ـ مجراى آب قنات و مانند آن حكم زمین را دارد، و آجر و چیزهایى كه در آن به كار رفته، در حكم ساختمان است.

مسأله ۲۸۳۸ ـ اگر میت بیش از یك زن داشته باشد، چنانچه اولاد نداشته باشد چهار یك مال، و اگر اولاد داشته باشد، هشت یك مال به شرحى كه گذشت، به طور مساوى بین زنهاى او قسمت مى شود اگر چه شوهر با همه یا بعضى از آنان نزدیكى نكرده باشد، ولى اگر در مرضى كه در آن مرض از دنیا رفته زنى را عقد كرده و با او نزدیكى نكرده است، آن زن از او ارث نمى برد و حقّ مهر هم ندارد.

مسأله ۲۸۳۹ ـ اگر زن در حال مرض شوهر كند و به همان مرض بمیرد، شوهرش اگرچه با او نزدیكى نكرده باشد، از او ارث مى برد.

مسأله ۲۸۴۰ ـ اگر زن را ـ به ترتیبى كه در احكام طلاق گذشت ـ طلاق رجعى بدهند و در بین عدّه بمیرد، شوهر از او ارث مى برد، و نیز اگر شوهر در بین آن عدّه بمیرد زن از او ارث مى برد، ولى اگر بعد از گذشتن عدّه یا در عدّه طلاق بائن، یكى از آنان بمیرد، دیگرى از او ارث نمى برد.

مسأله ۲۸۴۱ ـ اگر شوهر در حال مرض، همسرش را طلاق دهد و پیش از گذشتن دوازده ماه هلالى بمیرد، زن با سه شرط از او ارث مى برد:

(اوّل) آن كه در این مدّت شوهر دیگر نكرده باشد، و در صورتى كه شوهر كرده باشد احتیاط واجب این است كه صلح نمایند.

(دوم) به واسطه بى میلى به شوهر مالى به او نداده باشد كه به طلاق دادن راضى شود، بلكه اگر چیزى هم به شوهر ندهد ولى طلاق به تقاضاى زن باشد، ارث بردنش محلّ اشكال است.

(سوم) شوهر در مرضى كه در آن مرض زن را طلاق داده، به واسطه آن مرض یا به جهت دیگرى بمیرد، پس اگر از آن مرض خوب شود و به جهت دیگرى از دنیا برود، زن از او ارث نمى برد.

مسأله ۲۸۴۲ ـ لباسى كه مرد براى پوشیدن زن خود گرفته اگرچه زن آن را پوشیده باشد، بعد از مردن شوهر، جزء مال شوهر است.

 

مسائل متفرّقه ارث

مسأله ۲۸۴۳ ـ پدر اگر بمیرد قرآن و انگشتر و شمشیر و لباسهایى را كه پوشیده مال پسر بزرگتر است، و اگر از سه چیز اوّل بیشتر از یكى دارد، مثلا دو قرآن یا دو انگشتر دارد، احتیاط واجب آن است كه پسر بزرگتر در آنها با ورثه دیگر صلح كند، و همچنین در كتاب و جهاز شتر و شتر سوارى و سلاح دیگر غیر از شمشیر احتیاط واجب در صلح است.

مسأله ۲۸۴۴ ـ اگر پسر بزرگ میت بیش از یكى باشد ـ مثل آن كه از دو زن او در یك وقت دو پسر به دنیا آمده باشند ـ باید آنچه را كه در مسأله قبل ذكر شد به طور مساوى بین خودشان قسمت كنند.

مسأله ۲۸۴۵ ـ اگر میت قرض داشته باشد، چنانچه قرضش به اندازه مال او یا زیادتر باشد، باید چیزهایى كه قبل ذكر شد كه مال پسر بزرگتر است به قرض او بدهند، و اگر قرضش كمتر از مال او باشد، باید از آن چیزهایى كه به پسر بزرگتر مى رسد به نسبت به قرض او بدهند، مثلا اگر همه دارایى او شصت تومان است و به مقدار بیست تومان آن از چیزهایى است كه مال پسر بزرگتر است و سى تومان هم قرض دارد، پسر بزرگ باید به مقدار ده تومان از آن چیزها را بابت قرض میت بدهد.

مسأله ۲۸۴۶ ـ مسلمان از كافر ارث مى برد، ولى كافر اگر چه پدر یا پسر میت مسلمان باشد از او ارث نمى برد.

مسأله ۲۸۴۷ ـ اگر كسى یكى از خویشان خود را عمداً و به ناحق بكشد، از او ارث نمى برد، ولى اگر از روى خطا باشد ـ مثل آن كه سنگ را به هوا بیندازد و اتّفاقاً به یكى از خویشان او بخورد و او را بكشد ـ از او ارث مى برد، ولى ارث بردن او از دیه قتل محلّ اشكال است.

مسأله ۲۸۴۸ ـ هرگاه بخواهند ارث را تقسیم كنند، براى بچّه اى كه در شكم است كه اگر زنده به دنیا بیاید ارث مى برد، در صورتى كه احتمال بیشتر از یكى نرود، باید یك سهم و بنابر احتیاط سهم یك پسر را كنار بگذارند و بقیه را ورثه بین خود تقسیم مى كنند، ولى اگر احتمال عقلایى بدهند كه بیشتر از یكى باشد، بنابر احتیاط سهم محتمل را باید كنار بگذارند و زیادى را ورثه بین خود تقسیم كنند، مگر در صورتى كه وثوق و اطمینان باشد كه حقِّ محتمل از بین نمى رود، كه در این صورت مى توانند مقدار زاید بر یك سهم مذكور را بین خود قسمت كنند.

 
 Copyright © 2003-2013 - AVINY.COM - All Rights Reserved