س 1319: آيا انسان با ترک فراگيرى
مسائل مورد ابتلاى خود گناهکار محسوب مىشود؟
ج: در صورتى که ياد نگرفتن آن مسائل
منجر به ترک واجب يا ارتکاب حرام شود، گناهکار است.
س 1320: بعد از آن که طلبه علوم دينى
مرحله سطح را تمام کرد و خود را قادر به تکميل تحصيلات تا رسيدن به مرحله اجتهاد
ديد، آيا تکميل تحصيل بر او واجب عينى است يا خير؟
ج: شکى نيست که تحصيل علوم دينى و
استمرار آن تا رسيدن به درجه اجتهاد، فىنفسه فضيلت بزرگى محسوب مىشود ولى مجرّد
قدرت بر نيل به درجه اجتهاد، موجب وجوبِ عينى آن نمىشود.
س 1321: راههاى تحصيل يقين به اصول دين
کدام است؟
ج: يقين غالباً با براهين و ادلّه
عقلى بدست مىآيد، نهايت امر اينکه به حسب تفاوت مراتب درک مکلّفين، برهانها و
دلايل هم متفاوت مىشوند و بهر حال اگر براى شخصى يقين از راه ديگر حاصل شود همان
کافى است.
س 1322: سستى و تنبلى در تحصيل علم و
تلف کردن وقت چه حکمى دارد؟ آيا حرام است؟
ج: تضييع وقت به بطالت و بيکارى
داراى اشکال است و دانشجو تا وقتى که از مزاياى مخصوص دانشجويى استفاده مىکند بايد
از برنامههاى درسى مخصوص دانشجويان متابعت کند و الا استفاده از آن مزايا از قبيل
شهريه و کمک هزينه و غيره براى او جايز نيست.
س 1323: در خلال بعضى از دروس دانشکده
اقتصاد، استاد به بحث در مورد بعضى از مسائل مربوط به قرض ربوى و مقايسه راههاى
تحصيل ربا در تجارت و صنعت و غير آن مىپردازد، تدريس اين درس و اجرت گرفتن در
برابر آن چه حکمى دارد؟
ج: مجرّد تدريس و بررسىِ مسائل قرض
ربوى، حرام نيست.
س 1324: روش صحيحى که متخصّصين متعهّد
براى آموزش ديگران در جمهورى اسلامى بايد اتّخاذ کنند کدام است؟ چه کسانى شايسته
دستيابى به معلومات و علوم فنّى و تکنيکى حساس در ادارات هستند؟
ج: فراگيرى هر علمى براى هر شخصى،
اگر براى يک غرض عقلايى مشروعى باشد و خوف فساد و افساد در آن نباشد، بدون مانع
است. مگر علوم و معلوماتى که دولت اسلامى ضوابط و مقرّرات خاصى راجع به تعليم و
تعلّم آنها وضع کرده است.
س 1325: آيا تدريس و تحصيل فلسفه در
حوزههاى علميه دينيّه جايز است؟
ج: يادگيرى و تحصيل فلسفه براى کسى
که اطمينان دارد که باعث تزلزل در اعتقادات دينىاش نمىشود اشکال ندارد و بلکه در
بعضى از موارد واجب است.
س 1326: خريد و فروش کتابهاى گمراه
کننده مانند کتاب آيات شيطانى چه حکمى دارد؟
خريد و فروش و نگهدارى کتابهاى
گمراه کننده جايز نيست مگر براى پاسخگويى و ردّ مطالب آن براى کسى که قدرت علمى اين
کار را داشته باشد.
س 1327: آموزش و حکايت قصههاى خيالى
راجع به زندگى حيوانات و مردم، در صورتى که داراى فايدهاى باشد، چه حکمى دارد؟
ج: اگر از قرائن معلوم باشد که
داستان، تخيّلى است، اشکال ندارد.
س 1328: ورود به دانشگاه يا دانشکدهاى
که باعث اختلاط با زنانى که بدون پوشش براى تحصيل در آنجا حضور دارند مىشود، چه
حکمى دارد؟
ج: وارد شدن به مراکز آموزشى براى
تعليم و تعلّم اشکال ندارد، ولى بر زنان و دختران حفظ حجاب واجب است و بر مردان هم
واجب است از نگاه حرام خوددارى نموده و همچنين از اختلاط که موجب خوف فتنه و فساد
است، اجتناب نمايند.
س 1329: آيا براى زن، ياد گرفتن
رانندگى به کمک مرد اجنبى در مکان مخصوص تعليم رانندگى، با علم به اين که آن زن
حجاب و عفاف شرعى خود را حفظ مىکند، جايز است؟
ج: آموختن رانندگى با کمک و
راهنمايى مرد اجنبى در صورتى که با مواظبت بر حجاب و عفاف و اطمينان به عدم وقوع در
مفاسد همراه باشد، اشکال ندارد، ولى درعين حال شايسته است که يکى از محارم وى همراه
او باشد، بلکه اولى اين است که آموزش رانندگى به کمک مربّى زن يا يکى از محارم صورت
بگيرد.
س 1330: جوانانى که در مدارس و
دانشگاهها مشغول تحصيل هستند با دختران هم برخورد و ملاقات دارند و به حکم هم‌کلاسى
و هم‌درس بودن با آنان راجع به مسائل درس و غير آن گفتگو مىکنند که گاهى بعضى از
صحبتها با خنده و شوخى همراه است که البته به قصد ريبه و لذت نيست آيا اين کار جايز
است؟
ج: اگر همراه با مراعات حجاب و بدون
قصد ريبه و همراه با اطمينان به عدم وقوع در مفاسد باشد، اشکال ندارد، و الا جايز
نيست.
س 1331: امروزه کداميک از تخصصهاى
علمى براى اسلام و مسلمين مفيدتر است؟
ج: شايسته است که علما و اساتيد و
دانشجويان دانشگاهها به همهى تخصصهاى علمى مفيدى که مورد نياز مسلمانان است اهتمام
بورزند تا از اجانب به‌خصوص دشمنان اسلام و مسلمين بى‌نياز شوند و تشخيص مفيدترين
آنها با مسئولين ذىربط با درنظر گرفتن شرايط موجود مىباشد.
س 1332: آگاه شدن از کتابهاى گمراه
کننده و کتابهاى اديان ديگر براى شناخت دين و عقايد آنها به قصد افزايش معرفت و
اطلاعات چه حکمى دارد؟
ج: حکم به جواز خواندن اين کتب فقط
به خاطر شناخت و افزايش اطلاعات، مشکل است، البته خواندن آنها براى کسى که قدرت
شناخت و تشخيص مطالب باطل را دارد به قصد ابطال و ردّ آنها جايز است به شرطى که به
خود مطمئن باشد که از حق منحرف نمىشود.
س 1333: فرستادن فرزندان به مدرسههايى
که بعضى از عقائد فاسد در آنها تدريس مىشود با فرض تأثير نپذيرفتن آنان از آن
افکار، چه حکمى دارد؟
ج: اگر خوفى نسبت به عقايد دينى
آنان وجود نداشته باشد و ترويج باطل هم نباشد و آنان بتوانند از يادگيرى مطالب باطل
و فاسد و گمراهکننده دورى کنند، اشکال ندارد.
س 1334: دانشجويى به مدّت چهار سال است
که در دانشکده پزشکى درس مىخواند و علاقه شديدى به فراگيرى علوم دينى دارد، آيا
ادامه تحصيل در رشته پزشکى براى او واجب است يا اينکه مىتواند آن را رها کرده و به
تحصيل علوم دينى بپردازد؟
ج: دانشجو در انتخاب رشته تحصيلىِ
خود آزاد است ولى در اينجا نکتهاى وجود دارد که شايسته است به آن توجه شود و آن
اينکه اگر فراگيرى علوم دينى به خاطر توانايى خدمت به جامعه اسلامى اهميّت دارد،
تحصيل در رشته پزشکى هم به قصد آمادگى براى ارائه خدمات پزشکى به امّت اسلامى و
درمان بيمارى و نجات جان آنان از اهميّت زيادى برخوردار است.
س 1335: معلّمى دانش آموزى را در کلاس
در برابر دانشآموزان ديگر به شدّت تنبيه کرده است آيا آن دانشآموز حق مقابله به
مثل را دارد يا خير؟
ج: دانشآموز حق مقابله و پاسخگويى بهگونهاى که شايسته مقام استاد و معلّم نباشد ندارد و براو واجب است که حرمت معلم را حفظ نموده و نظم کلاس را رعايت کند و مىتواند از راههاى قانونى اقدام نمايد، همانگونه که بر معلّم هم واجب است احترام دانشآموز را در برابر همکلاسى‌هايش حفظ کرده و آداب تعليم اسلامى را رعايت نمايد.